Blijven de Turken aanwezig in het Koerdische deel van Noord-Syrië? Nog jarenlang, vermoedt de Turkse Syrië-expert Gökhan Bacik.
20 januari 2018
Turkije lanceert in Syrië een offensief tegen de Koerdische Volksbeschermingseenheden. In de enclave Afrin raken een belangrijke dam en verschillende archeologische sites zwaar beschadigd.
Het Turkse offensief speelde zich in het noordwesten van Syrië, maar in oktober kondigde president Erdogan nieuwe militaire acties aan ten oosten van de Eufraat. Grootspraak of ernst?
Gökhan Bacik: Als Erdogan het aan de westzijde van de Eufraat durft, zal hij ook niet aarzelen om verderop de aanval te openen. Toch is hij voorzichtig: hij gaat ver genoeg om de Koerden af te schrikken, maar tegelijk bewaart hij afstand. De Amerikanen zijn tenslotte bondgenoten van de Koerdische Volksbeschermingseenheden (YPG) in Syrië. Maar een autonoom Koerdisch deel in Irak én in Syrië is de ultieme nachtmerrie van Erdogan. Ik verwacht dus dat de Turkse militairen lang in Syrië zullen blijven om de situatie onder controle te houden. Je kunt het vergelijken met de Syrische interventie in de Libanese burgeroorlog (in 1976, nvdr): de Syriërs bleven tot 2005.
Erdogan opent Turkse taalcentra in Syrië en wil er nieuwe steden bouwen.
Ook de Turkse lokale verkiezingen van maart 2019 spelen mee. Militaire activiteiten hebben vaak een gunstig effect op de verkiezingsuitslag van de leidende partij. De Turkse bevolking is enorm nationalistisch, militaire acties worden doorgaans positief onthaald. Daar komt nog bij dat de Turken tegenwoordig minder positief tegenover de Koerden staan. Selahattin Demirtas, de Koerdische leider van de linkse Democratische Volkspartij in Turkije, zit al bijna twee jaar in de gevangenis. Terwijl hij bijna 14 procent van de stemmen haalde. Niemand lijkt zich er echt druk om te maken. Een absurde situatie.
De Syrische Koerden eisen een duidelijke stellingname van de VS tegen Turkije. Gaat Washington daarop in?
Bacik: Als de oorlog in Syrië straks voorbij is, zal de Russische invloed groot blijven, net als die van Iran en van de sjiieten. De enige groepering die de Amerikaanse belangen ginder dan nog kan beschermen, is de YPG. Daarom zullen de Amerikanen de YPG blijven steunen, onder andere door wapens te leveren. Tegelijk hopen de VS de toch al zo broze relatie met Turkije niet verder op het spel te zetten. Ik vermoed dat beide landen een soort status quo zullen proberen te bewaren in Syrië.
De Turkse belangen in Syrië zijn tegen de Koerden, terwijl Rusland samen met president Assad akkoorden met de Koerden over hun grondgebied sluit. Hoe beïnvloedt dat de relatie tussen Turkije en Rusland?
Bacik: De Turkse afkeer van een (semi-)autonoom Koerdisch gebied in Syrië kan zeker spanningen met Rusland veroorzaken. Turkije speelt een rol in Syrië, maar waarschijnlijk zal vooral Rusland, eventueel met Europa, meebeslissen over de toewijzing van een autonome Koerdische regio in Syrië. Ik denk niet dat Turkije dat kan tegenhouden. Daarom richt Ankara zich op een langetermijnstrategie. Zo openen de Turken in het noorden van Syrië verschillende centra waar je de Turkse taal kunt leren. Ook wil Erdogan nieuwe steden in de regio bouwen waarnaar Syrische vluchtelingen kunnen terugkeren. Op die manier hoopt hij zijn invloedssfeer in Koerdisch gebied te behouden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
