Zo goed als niemand vindt nog dat Israëls aanpak van Gaza in verhouding staat tot de aanval van Hamas op 7 oktober 2023, waarbij 1195 doden vielen en 250 gijzelaars werden meegenomen.
Zoals elk land heeft de Israëlische staat recht op zelfverdediging, zeker tegen een terreurgroep als Hamas die aanstuurt op de vernietiging ervan. Daarom kon de militaire aanval op Gaza aanvankelijk op opvallend veel krediet rekenen bij de internationale – zij het vooral westerse- gemeenschap.
Zeker in Duitsland was de steun voor Israël zo goed als onvoorwaardelijk. Een maand na de aanslag van Hamas legde Robert Habeck, toen de linkse vicekanselier van Bündnis 90/Die Grünen, omstandig uit dat er een rechtstreekse link was tussen de Duitse geschiedenis en het recht vandaag van Israël om zich te verdedigen: ‘De zin “De veiligheid van Israël maakt deel uit van de Duitse bestaansreden” is nooit een loze kreet geweest en mag dat ook niet worden. Het betekent dat de veiligheid van Israël essentieel is voor ons als land.’
Want: ‘Deze bijzondere band met Israël komt voort uit onze historische verantwoordelijkheid. Het was de generatie van mijn grootouders die het Joodse leven in Duitsland en Europa wilde uitroeien. Na de Holocaust was de stichting van Israël de belofte van bescherming aan de Joden – en Duitsland is verplicht om ervoor te zorgen dat deze belofte kan worden nagekomen. Dat is een historische basis van onze republiek.’
Uithongering
Dat was twee jaar geleden. Sindsdien is het Israëlische leger Gaza blijven bestoken en verwoesten. De burgerbevolking betaalt een even hoge tol als Hamas. Een wrang gevoel heeft zich daarom meester gemaakt van een groeiend deel van de publieke opinie. Is dit nog een keiharde maar noodzakelijke vorm van zelfverdediging tegen Hamas, of is dit inmiddels uitgedraaid op een gruwelijke oorlog tegen de Palestijnse bevolking?
Een steeds wranger gevoel heeft zich meester gemaakt van de publieke opinie. Is dit nog een keiharde maar noodzakelijke vorm van zelfverdediging tegen Hamas, of is dit uitgedraaid op een gruwelijke oorlog tegen de Palestijnse bevolking?
Het gaat om meer dan een wrang ‘gevoel’. Het Internationaal Strafhof in Den Haag vaardigde in 2024 een arrestatiebevel uit tegen enkele leiders van Hamas (die inmiddels allemaal omgekomen zijn), maar ook tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de toenmalige minister van Defensie Yoav Gallant. De laatste twee werden verdacht van ‘uithongering als oorlogsmethode’. Het is sindsdien alleen maar erger geworden.
Dat is inmiddels ook het oordeel van steeds meer al dan niet prominente Israëli’s. In een doorwrocht essay in The New York Times wees Omer Bartov, een Amerikaans-Israëlische hoogleraar Holocaust- en genocidestudies aan Brown University, op de werkelijke draagwijdte van wat zich aan het voltrekken is: ‘Tegen mei 2024 leek het niet langer mogelijk te ontkennen dat het patroon van operaties van de IDF (het Israëlische leger) overeenkwam met de uitspraken van Israëlische leiders in de dagen na de aanval van Hamas, waarin sprake was van genocidale bedoelingen.’
Premier Netanyahu had beloofd dat de vijand een ‘enorme prijs’ zou betalen en dat het Israëlische leger delen van Gaza, waar Hamas opereerde, ‘in puin’ zou leggen. Bartov wees ook op Israëlische ambtenaren, officieren en politici die Palestijnen ‘menselijke dieren’ hebben genoemd, of het de taak van Israël vinden om ‘de Gazastrook van de aardbodem te vegen’. Elke infrastructuur, alle bewoning wordt verwoest, er zijn al zo’n 70.000 Palestijnse doden, mogelijk meer. Bartov: ‘Ik bestudeer genocides. Ik herken ze als ik ze zie.’
Dat was ook het oordeel van de Israëlische schrijver David Grossman. In een interview met de Italiaaanse krant La Repubblica. zei hij dat hij niet meer anders kan dan ‘het woord ‘genocide’ gebruiken.’ Dat is voor een Jood als hij een ‘verpletterend’ gevoel, gezien ‘onze vermeende gevoeligheid voor het lijden van de mensheid als gevolg van de Holocaust.’
Groeiende haat
Met hun oordeel dat Israël zich schuldig maakt aan een genocide, ondermijnen Bartov en Grossman het argument dat het leed dat de nazi’s de Joden hebben aangedaan het onomstotelijke bestaansrecht is van de staat Israël. De herinnering aan de Holocaust maakt het helemaal paradoxaal dat uitgerekend de regering, het leger en een groot deel van de bevolking van datzelfde Israël vandaag verantwoordelijk zijn voor of steun betuigen aan een genocidaire aanval op de Palestijnen – nu in Gaza, straks mogelijk op de Westelijke Jordaanoever.
Een genocide is nog geen nieuwe Holocaust. De Israëli’s bouwen geen gaskamers en voeren geen massa-executies uit. Maar er is al te vaak gepleit voor het bouwen van nieuwe ‘kampen’ voor de Palestijnse inwoners in afwachting van hun latere ‘verhuizing’.
Zeker de erfgenamen van de zes miljoen doden van destijds zouden moeten beseffen dat een militaire operatie waarbij tienduizenden doden vielen in geen eeuw vergeten wordt. Met hun geweld op de Palestijnse bevolking hebben de Israëli’s juist dat gedaan waarop Hamas aanstuurt. Zeker in het Midden-Oosten groeit daardoor de haat tegen Israël. Dat gebeurt helaas als men voortdurend het slachtofferschap van de Holocaust inroept als legitimatie van het absolute recht op zelfverdediging. Zelfs al neemt dat de vorm aan van een nieuwe genocide, of van iets wat daar heel sterk op lijkt.
