Internationaal Strafhof bestaat 10 jaar

Met nog maar één uitspraak op zijn naam, is het Internationaal Strafhof allesbehalve een succes te noemen.

10 jaar geleden opende het Internationaal Strafhof (ICC) zijn deuren. Tot nu toe zijn er strafrechtelijke onderzoeken ingesteld naar misdrijven in zeven gebieden, allemaal in Afrika. Maar met nog maar één uitspraak op zijn naam, is het Strafhof allesbehalve een succes te noemen.

Het Internationaal Strafhof oordeelt over personen die verdacht worden van genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden op eender welke plaats ter wereld. Voorstanders beweerden dat de oprichting van het permanente Hof een einde zou maken aan de straffeloosheid van dictators en een nieuw tijdperk zou inluiden voor de internationale rechtspraak.

Maar een succes kun je het Internationaal Strafhof nauwelijks noemen. Tot nu toe is er nog maar een proces beëindigd, dat overigens drie jaar duurde. In maart 2012, 10 jaar na zijn oprichting, veroordeelde het Hof de voormalige Congolese militieleider Thomas Lubanga voor het ronselen en inzetten van kindsoldaten tussen 2002 en 2003. De strafmaat wordt later bepaald.

Het is voorlopig nog wachten op de volgende rechtszaken:

1. Congo Het Strafhof onderzoekt de rapporten over verkrachting, marteling, verplichte deportatie en het inzetten van kindsoldaten in Congo al sinds 2002. Als resultaat werden vier mensen aangeklaagd.

Thomas Lubanga ,de leider en oprichter van de Union des Patriotes Congolais (UPS) en de Forces Patriotiques pour la Libération du Congo (FPLC), kreeg dus als allereerste een proces.

Germain ‘Simba’ Katanga, de leider van de Force de Résistance Patriotique en Ituri (FRPI) wordt samen met Mathieu Ngudjolo Chui beschuldigd van het bevelen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Katanga gaf zich over op 17 oktober 2007 en Chui werd op 6 februari 2008 gearresteerd. Hun proces begon op 24 november 2009

Bosco Ntaganda, de voormalige vice-leider van de generale staf van de Forces patriotiques pour la Libération du Congo (FPLC) en de stafchef van het Congrès National pour la Défense du People (CNDP), wordt beschuldigd van het inlijven en inzetten van kindsoldaten in een gewapend conflict. Er werd op 28 april 2008 een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd, maar hij is nog steeds op vrije voeten.

2. Centrale Afrikaanse Republiek In de context van een bloedig conflict tussen rebellen en de regering werden er tussen 2002 en 2003 door het rebellenleger Le Mouvement de Libération du Congo honderden mensen verkracht en vermoord. Het internationaal Strafhof houdt Jean-Pierre Bemba Gombo, de leider van de Mouvement de Libération du Congo (MLC), hiervoor verantwoordelijk. Hij wordt beschuldigd van het bevelen van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Bemba werd op 24 mei 2008 gearresteerd. Zijn proces bevindt zich nog in de onderzoeksfase.

3. Oeganda In 2004 begon het Internationaal Strafhof een onderzoek naar de gruwelijkheden begaan door het Verzetsleger van de Heer (LRA) in Oeganda. Die rebellenmilitie, onder leiding van Joseph Kony, teisterde jarenlang Noord-Oeganda met het kidnappen van kinderen en terroriseren van dorpen. Het Internationaal strafhof heeft sinds 13 oktober 2005 arrestatiebevelen lopen tegen vier van de leiders van het LRA. Leider en oprichter Joseph Kony, tweede in rang Vincent Otti, brigadecommandanten Okot Odhiambo en Dominic Ongwen worden allen beschuldigd van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de mensheid. Ze zijn alle vier nog op vrije voeten en het onderzoek is nog lopende.

4. Soedan Bij het conflict in de Soedanese regio Darfoer tussen de overheid, vertegenwoordigd door milities, en de Afrikaanse Janjaweed-rebellengroep kwamen minstens 300.000 mensen om het leven. In 2005 begon het Internationaal strafhof op aanduiding van de Verenigde Naties een onderzoek naar de gruwelijkheden begaan langs beide kanten van het conflict. Er werden zes arrestatiebevelen uitgeschreven. Onder de beschuldigden bevinden zich: Ahmad Muhammad Harun , de voormalige minister van Binnenlandse Zaken van de Soedanese overheid en de huidige minister van Humanitaire Zaken van Soedan, Ali Kushayb, de leider van de Janjaweed-militie, Omar Hassan Ahmad Al Bashir, president van Soedan, Saleh Mohammed Jerbo Jamus, voormalig stafchef van de SLA-Unity militie, Abdallah Banda Abakaer Nourain, bevelhebber van de Justice en Equality Mouvement en Abdel Raheem Muhammad Hussein, de minister van Nationale Defensie. Enkel Jamus en Nourain werden al gevat. Het onderzoek is nog bezig.

5. Kenia In 2009 startte het internationaal strafhof een onderzoek naar het wekenlange geweld dat tijdens de Keniaanse presidentsverkiezingen in 2008 aan meer dan duizend mensen het leven kostte. William Samoei Ruto, de voormalige Keniaanse minister van Opleiding, Wetenschap en Technologie en Uhutu Muigai Kenyatta, vicepremier en voormalig minister van Financiën van Kenia, worden beschuldigd van misdaden tegen de mensheid. Joshua Arap Sang, hoofd van het radiostation Kass FM in Nairobi, wordt beschuldigd van het via zijn radiozender oproepen tot misdaden tegen de mensheid. Francis Kirimi Muthaura, het voormalig hoofd Openbare Diensten van Kenia wordt beschuldigd van medeplichtigheid aan misdaden tegen de mensheid. Op 23 januari 2012 werden de aanklachten tegen vier beschuldigden bevestigd, er werden echter nog geen arrestatiebevelen uitgeschreven.

6. Libië Saif al-Islam Khadaffi, Muammar Khadaffi’s zoon, wordt samen met Abdullah al-Senussi, de Libische ex-legerkolonel en voormalig hoofd van de militaire inlichtingendienst beschuldigd van indirecte betrokkenheid bij misdaden tegen de mensheid. Tegen beiden werd op 27 juni 2011 een arrestatiebevel uitgevaardigd. Saif al-Islam Khadaffi werd in november van 2011 in Libië gearresteerd maar niet aan Den Haag uitgeleverd.

7. Ivoorkust Nadat de voormalige Ivoriaanse president, Laurent Gbagbo, de verkiezingen in zijn land verloren had, weigerde hij het presidentsambt neer te leggen. De strijd die daarop volgde sleepte lang aan zorgde voor heel wat verloren levens. Gbagbo wordt als gevolg daarvan beschuldigd van misdaden tegen de mensheid. Hij wordt sinds 30 november 2011 door het Internationaal Strafhof vastgehouden. De beschuldigingen aan zijn adres worden op 13 augustus 2012 op een hoorzitting bevestigd of ontkend. (PC)