Driekwart van alle mijnbouw in Brazilië vindt plaats in het Amazonegebied, en het merendeel daarvan in beschermde natuur- en inheemse gebieden. Dat blijkt uit een analyse van een internationaal onderzoekscollectief. Vooral de zoektocht naar goud eist een zware tol van de lokale bevolking en de natuur.
Hoewel er officieel geen mijnbouwactiviteiten mogen plaatsvinden, vindt de helft van de artisanale mijnbouw in Brazilië plaats in beschermde gebieden. Garimpo heet de praktijk, kleinschalige ambachtelijke mijnen langs rivierbekkens of in meer toegankelijke rotsbodems in het regenwoud.
De arbeiders die het zware werk verrichten staan bekend als garimpeiro’s.
De vervuilende activiteit is de voorbije tien jaar vervijfvoudigd in gebieden die toegewezen zijn aan inheemse gemeenschappen en verdrievoudigd in beschermde natuurgebieden. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van MapBiomass, een samenwerkingsverband van ngo’s, universiteiten en technologiebedrijven, dat met artificiële intelligentie satellietbeelden analyseert om de teloorgang van het Amazonewoud te monitoren.
Nieuwe goudkoorts
Brazilië is de voorbije jaren in de ban van een nieuwe goudkoorts. Vorig jaar exporteerde het 111 ton goud naar 20 landen. Nochtans produceerde het Zuid-Amerikaanse land officieel maar 92 ton, volgens eerder onderzoek van Esolhas, een Braziliaans instituut voor duurzame ontwikkeling. Minstens 19 ton werd dus illegaal gewonnen. Volgens het instituut wordt er ook een deel witgewassen.
De ambachtelijke garimpomijnen zijn gespecialiseerd in het delven van goud, een arbeidsintensief en vervuilend proces. De zoektocht naar het edelmetaal voedt de ontbossing en vervuilt de rivieren met kwik. Bovendien zijn er regelmatig gewelddadige clashes tussen de garimpeiro’s en de inheemse bevolking, en trekken de garimpomijnen ook andere clandestiene activiteiten aan, zoals prostitutie en erbarmelijke werkomstandigheden, aldus de experts van MapBiomass.
Ontginning in beschermd gebied
Volgens een eerdere studie brengt de goudkoorts 6,2 miljoen hectare inheemse en natuurgebieden in gevaar. Ter vergelijking, dat is ruwweg tweemaal de oppervlakte van België. In die gebieden zijn er momenteel voorbereidende onderzoeken aan de gang voor de exploitatie, of zijn er bevelschriften om zulke onderzoeken te starten. Vorig jaar waren er 85 aanvragen om te delven in inheemse gebieden en 64 in natuurreservaten, ondanks het feit dat goudontginning in principe verboden is in die zones.
Het aantal aanvragen gaat in stijgende lijn sinds 2018, toen president Jair Bolsonaro de verkiezingen won. De extreemrechtse Bolsonaro toonde zich tijdens de campagne een groot voorstander van mijnbouw in de Amazone, en specifiek in reservaten van de inheemse bevolking.
Illegale mijnbouw is een van de belangrijke oorzaken van de vernietiging van het Amazonewoud. Volgens data van het Braziliaanse ruimteagentschap INPE, werd er in de Braziliaanse Amazone in totaal 8712 vierkante kilometer bosgebied verwoest in de twaalf maanden voorafgaand aan juli.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier