‘Extreemlinks wordt groter dan de liberalen en groenen in Europa’

Volgens de laatste peilingen zal de extreemlinkse fractie in het Europees Parlement na 25 mei fors meer leden tellen, onder wie mogelijk ook een Belg van PVDA of PTB. ‘De traditionele linkerzijde gaat een zware dreun krijgen’, zegt Dennis de Jong, EU-parlementslid voor de Nederlandse SP.

Niet alleen extreemrechts stevent op een doorbraak af bij de Europese verkiezingen. Ook uw fractie, die zich links van de sociaaldemocraten profileert, wordt forse winst voorspeld.

DE JONG: Ze gaat een zware dreun krijgen, die traditionele linkerzijde. Net als de liberale familie. De kans is reëel dat ze niet langer de derde grootste fractie in het Europees Parlement zal vormen. Wij worden dat.

Uw fractie schuift Alexis Tsipras van de radicaal-linkse Syrizapartij uit Griekenland naar voren als kandidaat-Commissievoorzitter. Maar uw partij, de SP, steunt hem niet?

DE JONG: Nee, de SP sluit eerder aan bij het Noordse gedachtengoed, modern links. Maar dat is ook het uitgangspunt van onze fractie in het Europees Parlement: wij vormen een confederale groep. Elk lid stemt naar eigen inzicht, er geen ‘partijdiscipline’. Die vrijheid van stemgedrag werkt prima, niet iedereen hoeft dezelfde standpunten uit te dragen.

Werkt zoiets het nationale eigenbelang niet in de hand ?

DE JONG: Wat ons verbindt is de afwijzing van de allesoverheersende vrijemarkteconomie. De Europese Unie is ontspoord, en dat dreigt nog erger te worden als we het handelsakkoord met de Verenigde Staten in de maag gesplitst krijgen. Dan beslissen we niet langer zelf over, pakweg, de afschaffing van plastic tasjes. Nu al moeten we daarvoor langs Brussel passeren, straks zullen we vooraf ook nog met Washington moeten telefoneren. Het wilde kapitalisme, dat verantwoordelijk is voor de crisis en de afbraak van de solidariteit, brengt met zijn uitwassen Europa aan de rand van de afgrond. Markt, markt, markt. Hoe pervers wordt dat ?

De gemeenschappelijke Europese markt is toch opgericht om zoveel mogelijk handelsbelemmeringen weg te werken?

DE JONG: Zeker, maar dat konden we in Europa nog onder controle houden. Zodra andere grootmachten mee het spel gaan bepalen, staan we weer bij af. Wij zijn niet tegen Europa, wij willen een ánder Europa. Te veel wezenlijke bevoegdheden zijn overgedragen aan Europa, met name de begroting – die kunnen we zelf niet meer bestieren, we hebben vooraf groen licht van de Commissie nodig. En er is geen democratische inspraak. De burger is nooit geraadpleegd over hoe hij bestuurd wordt. Het Verdrag van Lissabon is nadrukkelijk weggestemd in een Nederlandse volksraadpleging. Maar alles ging gewoon door. Dat wil en kan de burger niet begrijpen.

Pleit u ervoor om terug te keren naar de nationale soevereiniteit?

DE JONG: Zo moet je dat niet zien. Kijk, we hebben heel wat bereikt in het Europees Parlement: wetgeving voor het kleinbedrijf, transparantere structuren, maatregelen tegen de invloed van lobbyisten. Maar leer de tekenen herkennen ! In Nederland ziet één op vijf geen heil meer in de Unie. Uitstappen, zeggen ze. Amper één derde wil nog meer macht afstaan aan de EU. Het populisme van Geert Wilders roept dan: weg ermee. Nonsens natuurlijk. Wat we wel moeten vermijden is de eenheidsworst. De Europese wetgeving moét niet voor iedereen hetzelfde zijn. Dat is onhoudbaar.

Moet iedereen terug zijn eigen dorp gaan besturen?

DE JONG: Nee, nee. Door de mondialisering de voorbije 20 jaar en de hoogtechnologische communicatiemiddelen zijn grotere eenheid en gezamenlijk beleid nuttig op gebieden als defensie, buitenlandse diplomatie, klimaatbekommernis, of sociale wetgeving. Maar er zijn sterke nuances. Het is toch logisch dat de Baltische staten vanwege hun Sovjetverleden gevoeliger zijn voor wat in Oekraïne gebeurt dan Malta ? En je wilt toch zelf kunnen blijven bepalen hoe je eigen omgeving er moet uitzien ? De huidige EU-politiek blinkt uit door vlakschaving en schaalvergroting. Daar keren de mensen zich tegen. Tegen de bemoeienis van de schoonmoeder. De kromming van de komkommers was zo’n hilarische nonsens. We hebben liefst 2700 wetten voor de interne markt. Hoog tijd om daarin te wieden. Maar het meest fundamenteel blijft voor ons het recht op een eigen begrotingsopmaak. Wij willen zelf de zorg inrichten, de pensioenen verzekeren, het onderwijs opzetten. Dat zijn dingen die mensen raken in het hart, dat moet je dicht bij de mensen oplossen. Wij willen een Europa op mensenmaat. (LDV)