In juni liet Geert Wilders de Nederlandse regering van premier Dick Schoof vallen. En nog wel over het thema migratie, de corebusiness van zijn radicaal-rechtse PVV. Ondanks waarschuwingen had Dilan Yesilgöz, partijleider van de liberale VVD en gewezen minister voor Justitie en Veiligheid, een jaar eerder besloten om met Wilders in zee te gaan. Nu, tijdens de campagne voor de vervroegde verkiezingen van 29 oktober, houdt ze de deur potdicht. ‘Geert Wilders zal nooit verantwoordelijkheid dragen. Daarom geven we hem geen derde kans.’
Afgelopen weekend leidde een manifestatie tegen het migratiebeleid tot rellen in Den Haag. Onder meer het partijgebouw van de sociaal-liberale partij D66 werd belegerd.
Dilan Yesilgöz: Dat was verschrikkelijk, en helaas niet de eerste keer. De afgelopen twee jaar hebben we dit zien escaleren. Denk ook aan de boerenprotesten, waarbij deuren van provinciehuizen werden ingereden met tractors. Tijdens de boerenprotesten werd een minister bedreigd in zijn huis. De politiek moet een front vormen tegen elke vorm van extremisme. En dat doen we niet door nóg meer te polariseren. Bovendien moeten we het probleem benoemen: het zijn extreemrechts en hooligans die onze politiemensen en journalisten aanvallen, met een nazigroet en al.
Vorige week keurde de Tweede Kamer uw motie goed waarmee u een ‘interpretatieprotocol’ wil toevoegen aan het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM). Een idee van onze premier Bart De Wever (N-VA), dat hij lanceerde op de HJ Schoo-lezing van EW Magazine.
Yesilgöz: Wat De Wever daar zei, was uitermate interessant. AAls VVD zeggen wij al jaren dat een aantal bestaande verdragen niet naar behoren werken. Wel zien we dat we criminele asielzoekers of mensen die uitgeprocedeerd zijn het land niet uit krijgen omdat ze zich beroepen op artikelen van het EVRM. Dus voor wiens rechten kom je nou op? Ik kom op voor de vrijheid en veiligheid van alle Nederlanders en Belgen om op een goede manier te kunnen leven. En in plaats van de verdragen te wijzigen – zoals wij graag wilden – voegde De Wever een nieuwe invalshoek toe: laten we via een interpretatieprotocol kaderen hoe je de verdragen moet lezen.
Vindt u rechters te activistisch?
Yesilgöz: Nee, zo kijken wij er niet naar. Wij gaan ervan uit dat elke rechter onafhankelijk is en naar eer en geweten een goede afweging maakt. Maar wij, de politici, moeten het kader schetsen. In plaats van naar de rechters te wijzen, moeten wij als volksvertegenwoordigers corrigeren. Zo werkt een democratische rechtsstaat.
‘Echte vluchtelingen krijgen geen eerlijke start in onze landen.’
Hoe kijkt u naar De Wever?
Yesilgöz: Ik denk dat we meer politici als De Wever kunnen gebruiken. Hij ziet en erkent de problemen en doet er duidelijke uitspraken over. Hij erkent dat de huidige situatie in Europa gewoon niet werkt. Dit gaat over hoe we ervoor zorgen dat minder mensen naar ons land komen, maar ook over goede plekken overhouden voor echte vluchtelingen en zorgen voor opvang in de regio. Want de huidige situatie – ook in België – zorgt ervoor dat echte vluchtelingen geen eerlijke start krijgen in onze landen. Ze moeten eindeloos wachten in overvolle asielcentra. Ik waardeer dat meneer De Wever aan de slag gaat en medestanders probeert te vinden. In ons heeft hij alvast een medestander.
Nederland kan asielzoekers die hun procedure eigenlijk in België moeten doorlopen niet uitwijzen omdat Nederlandse rechters vrezen dat ze hier ‘onmenselijk behandeld’ worden door de opvangcrisis.
Yesilgöz: Dat is heel moeilijk uit te leggen aan de Nederlander. Wij gaan allemaal graag een weekendje naar België, maar het land zou niet goed genoeg zijn om asielzoekers naartoe terug te sturen? Dat is van de zotte. Als politica vind ik dat we ook hier aan de slag moeten om de kaders opnieuw te schetsen. Want wat we ooit hebben afgesproken, zoals de Dublin-verdragen, werkt blijkbaar niet.
‘We geven Geert Wilders geen derde kans’
Bent u niet bang om Wilders in de kaart te spelen door zo te focussen op asiel en migratie?
Yesilgöz: Wij zijn een partij die ook minder asielzoekers en migranten wil. Alleen wij kunnen het ook waarmaken in plaats van alleen te schreeuwen en te twitteren.
Het valt op dat u Wilders niet uitsluit op basis van het PVV-programma, maar om hoe hij politiek bedrijft. Zo werkt het cordon sanitaire rond het Vlaams Belang niet.
Yesilgöz: Veel van Wilders’ standpunten zal ik altijd bestrijden. Maar een deel van de zorgen die hij vertegenwoordigt, deel ik wel. Als Wilders morgen opstapt, is het niet zo dat er tien capabele mensen klaarstaan om hem te vervangen. Maar het heeft ook geen zin om daarover te filosoferen, want het maakt niet uit: Wilders is iemand die nóóit gaat leveren.
Nederlandse politoloog Joost van Spanje: ‘Een aanpassing van het Mensenrechtenverdrag kan de democratie net versterken’
