Zes jaar staat Von der Leyen aan het roer van de Europese Unie. De politica kende enkele momenten van krachtig leiderschap, maar ze blonk en blinkt toch vooral uit in schone schijn.
Zes jaar is dit nu aan de gang: de voorzitster van de Europese Unie die voor het voltallige parlement de schijn van een strijdvaardige unie probeert op te houden. En elk jaar gaat het in die State of the European Union crescendo: meer pompeuze adjectieven en meer hyperbolen om toch maar te beweren dat de Brusselse opperklasse de Europese burgers beschermt en beveiligt in deze roerige wereld.
Vorige week was het weer zover. ‘Europa bindt de strijd aan’, zo ging Commissievoorzitster Ursula von der Leyen van start. ‘Dit moet Europa’s onafhankelijkheidsmoment worden.’ Verder: ‘We zullen massaal in digitale en schone technologie investeren.’ En ook nog: ‘We gaan massaal in Europese AI-gigafabrieken investeren.’ Of: ‘We zullen de uitrol van een Europese spaar- en investeringsunie uitrollen.’
Von der Leyen onder vuur: presidentiële stijl verdeelt Europa
Als de Europese veiligheid van de behendigheid van de speechschrijvers van de Berlaymont afhing, dan waren we nu al gered. Maar de maskerade mag nu echt wel stilaan ophouden. Zes jaar staat Von der Leyen aan het roer. De politica kende enkele momenten van krachtig leiderschap, maar ze blonk en blinkt toch vooral uit in schone schijn.
Van alle grote economische doelen is er amper wat terechtgekomen. Ondanks alle getoeter over de green industrial deal is de vaste kapitaalvoorraad in de Europese maakindustrie, aangepast voor inflatie, sinds 2019 met 6 procent gekrompen, terwijl die in de Verenigde Staten groeide met 6 procent en in China met 34 procent. Tezelfdertijd is het handelstekort met de Chinezen opgelopen tot ruim 300 miljard euro per jaar.
Hoewel er massaal windmolens in onze zeeën staan te knipperen en zonnepanelenparken over het landschap worden uitgesmeerd, hangen we nog altijd voor meer dan 60 procent van onze energie af van invoer, zo rapporteert Eurostat, en is dat aandeel nauwelijks gedaald. De energieafhankelijkheid van Rusland werd vervangen door een afhankelijkheid van de VS en Qatar.
Soevereiniteit op het vlak van technologie? Een recente studie van Proton toonde onlangs aan dat Europese bedrijven massaal afhangen van Amerikaanse informatie- en communicatiediensten. Een derde van de ingevoerde hightech komt dan weer uit China. Van de hele hype over chips- of batterijenproductie in de EU komt ook maar weinig terecht.
Van lithiumbatterijen tot elektrische auto’s: hoe Chinees staatskapitalisme de Europese vrije markt aftroeft
Het is natuurlijk niet alleen Von der Leyens schuld dat de Europese tanker niet zwenkt. Maar waar zij zich wél schuldig aan maakt, is platte politieke desinformatie: burgers een zweem van veiligheid aansmeren, terwijl we de komende generaties vrijwel weerloos de woelige wereld insturen. We blijven ons wentelen in gezapigheid: de pretentiepolitiek van de Brussel-klasse is daar mee verantwoordelijk voor.
