Partij van president Vucic afgetekende favoriet in Servië, ondanks verenigde oppositie

In Servië vinden zondag vervroegde parlementsverkiezingen plaats. President Aleksandar Vucic, zelf niet verkiesbaar, domineert de campagne en lijkt zijn partij naar een nieuwe overwinning te loodsen. Peilingen voorspellen een comfortabele overwinning voor de nationalistische partij van Vucic, die ook nauwe banden behoudt met Rusland.

De oppositie vroeg al maanden om opnieuw verkiezingen te houden. Aanleiding waren de twee schietpartijen, in minder dan 48 uur, op een school in Belgrado en een dorp nabij de Servische hoofdstad, waarbij in totaal 18 doden vielen. Toch lijkt de verenigde oppositie de SNS-partij van Vucic niet te bedreigen voor de verkiezingsoverwinning. 

Een oppositiepartij zal samen met verschillende pro-Europese formaties één lijst vormen, met als slogan ‘Servië tegen het geweld’. Die slogan werd ook gebruikt tijdens de wekelijkse protesten die in Belgrado gehouden worden sinds de twee schietpartijen. Onder die paraplu vallen acht partijen en bewegingen, van zowel linkse, groene als conservatieve signatuur.

Vucic, die Servië sinds 2012 leidt, overstemt het debat door de regeringsgezinde media in het land. Ze beelden de president af als een zorgzame nationalistische leider. Politico merkt wel op dat de beperkte persvrijheid een aanhoudende onderwerp van kritiek vormt sinds Vucic aan de macht kwam in de kandidaat-lidstaat van de Europese Unie. Reporters Without Borders geeft het land een van de laagste scores in Europa op de press freedom index.    

(Lees verder onder de preview)

Ook de spanningen met buurland Kosovo liepen dit jaar opnieuw hoog op en leidden tot geweld. De Europese Unie bemiddelt al meer dan tien jaar tussen Servië en Kosovo, maar dat heeft vooralsnog geen grote doorbraak opgeleverd. De voorbije maanden is de dialoog helemaal in het slop geraakt. 

De vorige stembusgang vond minder dan twee jaar geleden plaats. Bij die verkiezingen kwam de SNS van Vucic als winnaar uit de bus. De partij en haar medestanders waren samen goed voor 120 van de 250 zetels in het parlement. Twee jaar eerder boycotten de meeste oppositiepartijen de parlements- en gemeenteraadsverkiezingen.

Vucic is een voormalige ultranationalist die de voorbije jaren toenadering zocht tot het westen, zonder zijn banden met Moskou te verloochenen. Politieke rivalen verwijten hem een ‘autocratische’ regeerstijl en hekelen zijn controle over media en openbare instellingen. Zo weigert hij de Europese sancties tegen Moskou vanwege de invasie van Oekraïne over te nemen. Van kandidaat-lidstaten wordt nochtans verwacht dat ze hun buitenlands beleid afstemmen op dat van de EU.