Minister van Asiel en Migratie (N-VA) Anneleen Van Bossuyt wil dat België minder bijdraagt aan een Europees asiel- en migratiefonds. Maar daar zal België, net zoals Duitsland, wel iets tegenover moeten stellen.
12,9 miljoen euro. Volgens de huidige stand van zaken moet België met dat bedrag voor de dag komen in het kader van de zogenaamde EU-solidariteitspool voor asielzoekers. Dat mechanisme zag anderhalf jaar geleden het levenslicht en is bedoeld voor lidstaten die volgens de Commissie onder acute migratiedruk staan. Dat zijn Spanje, Griekenland, Cyprus en Italië, stelde de Commissie midden november vast. De vier hebben daarom recht op verplichte solidariteit van alle andere lidstaten. Dat kan door migranten over te nemen, operationele hulp te leveren of financiële steun te bieden.
Frustratie
Minister voor Asiel- en Migratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) kiest voor dat laatste, maar wil de kleine 13 miljoen euro nog naar beneden krijgen. Midden november, in een brief aan de Commissie met haar Nederlandse collega, benadrukte ze al dat de verantwoordelijkheid in Europa van twee kanten moet komen. In de Wetstraat heerst namelijk flink wat frustratie over het feit dat vooral Italië en Griekenland naar België doorgereisde asielzoekers niet willen terugnemen voor de verdere behandeling van de asielprocedure, zoals de Europese Dublinafspraken nochtans stellen.
‘Bekijk het als een soort erkenning voor bewezen diensten.’
In België bevinden er zich dus wel wat asielzoekers wier asielprocedure eigenlijk niet onder de verantwoordelijkheid van België valt, maar wel onder die van Griekenland en Italië. Een korte blik op de cijfers. In de eerste tien maanden van 2025 diende ons land bij Griekenland 214 verzoeken in om asielprocedures over of terug te nemen, en kreeg het 212 keer nul op het rekest. In diezelfde periode vroeg ons land hetzelfde aan Italië voor 332 dossiers, en hoewel Italië op papier met het merendeel akkoord ging, keerde er in de praktijk geen enkele migrant naar de laars van Europa terug. Bij Spanje loopt de samenwerking daarentegen wél goed.
Historische solidariteit
Maar Van Bossuyt wil het liefst van al geen euro neertellen. ‘Samen met andere lidstaten die ook sterk getroffen worden door secundaire migratie hebben we ervoor gezorgd dat we de bijdrage verlagen op basis van historische solidariteit’, zegt ze aan Knack. ‘Zo wordt rekening gehouden met de instroom die bepaalde lidstaten in het verleden al hebben opgevangen als gevolg van secundaire migratie. Dat historisch gewicht kan ertoe leiden dat de bijdrage voor landen zoals België nog verder wordt verlaagd. Het liefst krijg ik de teller op nul. Dat is een kwestie van onderhandelen. Ik sprak er al een eerste keer over met mijn Griekse collega.’
Maar bij onderhandelingen moet de liefde van twee kanten komen. Dinsdag kondigde Duitsland aan dat het Italië en Griekenland geen solidariteitsbijdrage zal betalen, maar in ruil uitstaande Dublindossiers van beide landen overneemt tot aan de inwerkingtreding van het migratiepact in juni 2026. Bedoeling van Berlijn is ervoor te zorgen dat iedereen vanaf dan met een propere lei kan beginnen. Nadien, zo benadrukte bevoegd Duits minister Alexander Dobrindt, moeten Griekenland en Italië wél opnieuw alle asielzoekers terugnemen die in beide landen werden geregistreerd maar nadien naar Duitsland doorreisden.
‘De gebrekkige werking van het Dublinsysteem is veel West- en Noord-Europese regeringen al langer een doorn in het oog. Nu kan dat systeem voor het eerst in de weegschaal gelegd worden en voor landen als België een bijkomende bijdrage verlagen of voorkomen. Bekijk het als een soort erkenning voor bewezen diensten’, zegt migratie-experte Hanne Beirens (Europacollege). ‘Het is goed dat die oefening nu al plaatsvindt. Want zo kunnen lidstaten al aantonen dat ze solidair willen zijn, historische frustraties worden erdoor weggewerkt en het voorkomt dat er ruzie ontstaat bij de inwerkingtreding van het pact.’