‘Filip Dewinter zal Poetin blijven bewonderen, net als Marine Le Pen’

‘We beseffen nog altijd niet hoe diep het poetinisme is binnengedrongen in het hart van Europa’, schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.

Moet Poetin Kiev opgeven, maar wint hij in Parijs? De banden tussen Marine Le Pen, de extreemrechtse uitdager van president Emmanuel Macron, en Moskou zijn goed gedocumenteerd. Zo heeft Rusland in 2014 geld aan Le Pen gegeven, en best veel. De lening van 9,4 miljoen euro van de First Czech-Russian Bank, een schimmige instelling gelieerd aan niet minder schimmige rijke Russen, is het spectaculairste voorbeeld. Le Pen gebruikte die fondsen voor haar presidentiële campagne in 2017. Voor de presidentsverkiezingen van dit jaar steunt ze op een lening van meer dan 10 miljoen euro van een Hongaarse bank, deels in het bezit van een dichte vriend van Viktor Orban, ook een trotse bondgenoot van Poetin. Op haar beurt noemt Le Pen zichzelf al jaren een ‘bewonderaarster’ van de Russische president.

Je zou denken dat de slachtingen van het Russische leger in Boetsja en elders Le Pen tot enige omzichtigheid zouden aanzetten. Twee maanden geleden, in het begin van de oorlog, was dat ook zo. Toen noemde ze de invasie nog ‘onverdedigbaar’. Maar op een persconferentie vorige week gaf ze aan dat de NAVO na de oorlog de banden met Rusland beter wat zou aanhalen, en – in één moeite – dat Frankrijk uit de bevelstructuur van de NAVO zou stappen als ze president werd. Eind vorige maand had ze ook al de hoop uitgesproken dat Poetin na de oorlog opnieuw een bondgenoot zou worden. Een kleine twee maanden na het begin van de Russische agressie is ze blijkbaar van oordeel dat de schaduw van Poetin haar niet meer kan deren. Of misschien is het zelfs een troef? De lening van 2014 is in elk geval terugbetaald, zei ze vorige week.

In 2017, de vorige keer dat Le Pen het opnam tegen Macron, was er al helemaal geen vuiltje aan de lucht en ging ze vrolijk met hem op de foto – al keek Poetin, zoals wel vaker, alsof hij op bezoek was bij de tandarts. Vijf jaar geleden sprak ze glunderend dat Poetin en zij dezelfde waarden delen. Ze voorspelde dat er een nieuwe wereldorde op komst was, met de Russische president, Donald Trump en zijzelf aan het hoofd. In hetzelfde jaar gaf ze aan CNN een interview waarin ze de Russische annexatie van de Krim vlakaf ontkende. Niets gezien.

We beseffen nog altijd niet hoe diep het poetinisme is binnengedrongen in het hart van Europa. Alleen al het feit dat er een reële kans bestaat dat een medestander van Poetin de enige kernmacht van de Europese Unie kan innemen zou de Brusselse straten moeten doen vollopen. Is het omdat de opiniepeilingen Macron komende zondag ondanks alles veruit de beste kansen geven? Ook al zitten die peilingen er geregeld lelijk naast? Of zijn we murw van de lockdowns, de stijgende prijzen en de ondraaglijke beelden uit Charkiv of Marioepol?

Feit is dat Le Pen lang niet de enige is die applaudisseert voor de kleptocraat in het Kremlin. Éric Zemmour, de nu uitgespeelde andere extreemrechtse kandidaat in de Franse verkiezingen, roemde Poetins patriottisme. De Italiaanse extreemrechtse volksmenner Matteo Salvini droeg op het Rode Plein een T-shirt met Poetin erop. De conservatieve partij van de Britse premier Boris Johnson ontving al miljoenen van Russische oligarchen. En dan zwijgen we nog over de Duitse politici die in het spoor van de socialistische ex-bondskanselier Gerhard Schröder hun zakken met Russisch geld gevuld hebben.

In eigen land is er natuurlijk het Vlaams Belang. Voorzitter Tom Van Grieken doet nu al weken zijn best om de amourettes van VB-kopman Filip Dewinter met Russische prominenten te minimaliseren. ‘We hebben ons grandioos vergist’, zei hij recent nog in Het Nieuwsblad. Echt waar? Wisten de coryfeeën van extreemrechts in Europa dan niet van de gruwel in Tsjetsjenië of Aleppo? Hadden ze echt niet door dat hun ideologie wel erg veel gemeen heeft met de oorlogsmisdadiger in het Kremlin? En gaan ze nu werkelijk afstand nemen, definitief en voorgoed?

Een gokje: Dewinter zal Poetin blijven bewonderen, net zoals Le Pen dat zal blijven doen. Een tweede gokje: dat zal hem amper stemmen kosten. En dat is merkwaardig. Want wie vandaag in Europa op Le Pen of Dewinter stemt, stemt voor het model, de ideologie en het wereldbeeld van Poetin. Zondag weten we of we hem weg kunnen houden uit Parijs.