De Europese Unie en vaccinproducent AstraZeneca zijn tot een dading gekomen over de achterstallige leveringen. Daarmee lijkt een einde te komen aan een conflict dat al sinds januari voor strubbelingen zorgt.
De juridische twist tussen de Europese Unie en vaccinproduxcent AstraZeneca lijkt voorbij. Vrijdagmiddag kondigden beide partijen aan dat ze een dading hebben gesloten over de leveringen van ongeveer 200 miljoen prikjes.
Bedoeling is dat AstraZeneca tegen het einde van de komende drie kwartalen respectievelijk 60 miljoen, 75 miljoen en 65 miljoen stuks zal leveren. Die komen er bovenop de 100 miljoen die reeds aan het einde van het tweede kwartaal werden geleverd.
In tegenstelling tot het aanvankelijke contract tussen beide partijen is er volgens de Commissie ditmaal wel een resolutaatsverbintenis opgenomen. Komt AstraZeneca de gemaakte afspraken niet na, dan krijgt de Unie korting op het aantal stuks die nog niet geleverd zijn. Bij een maand vertraging gaat het om 10 procent, bij drie maanden of meer om 40 procent. De schikking voorziet een nieuw leverschema op basis van het eerdere contract.
Geschillen
Daarmee komt ook formeel een einde aan de juridische geschillen tussen beide partijen. Op 27 augustus 2020 zette de Europese Unie in de persoon van eurocommissaris voor Gezondheid Stella Kyriakides haar handtekening onder het contract met het Brits-Zweedse bedrijf.
Maar wat begon als een sprookje, werd al gauw een nachtmerrie. Vijf maanden later, op vrijdagavond 23 januari, liet het Zweeds-Britse bedrijf voor de eerste keer weten dat het met aanzienlijke leveringsvertragingen kampte. Vertragingen die het naar eigen zeggen niet zomaar kon compenseren.
Omdat ook Moderna en Pfizer rond die periode korstondige problemen aankondigden en de vaccinatiecampagnes in onder meer Israël op stoom kwamen, belandde de Europese Unie in het defensief. In Brussel en de lidstaten sijpelde stilaan het besef binnen dat AstraZeneca wel volop aan het Verenigd Koninkrijk leverde.
Wat was er toch aan de hand? AstraZeneca-ceo Pascal Soriot liet in een interview met de Italiaanse krant La Repubblica optekenen dat het bedrijf al zijn verbintenissen nakwam, daar het contract met de Europese Unie gestoeld was op best-efforts-bepalingen. Bovendien waren de Britten veel eerder, aldus Soriot. Tegen de achtergrond van de brexit zorgde dat voor heel wat wrevel tussen beide kanten van het Kanaal.
In Brussel reageerde men furieus op de uitlatingen van Soriot. De druk op het bedrijf werd opgevoerd om het contract openbaar te maken. Veel klaarheid schiep dat echter niet. De afspraken steunden inderdaad op best-efforts-bepalingen, maar anderzijds was afgesproken dat twee Britse productiesites ook aan de Europese Unie zouden leveren.
Maar terwijl de Europese Unie volop aan het Verenigd Koninkrijk leverde, kwam er niets de andere kant op. Niet veel later bleek dat de regering van Brits premier Boris Johnson een prioriteitsclausule met AstraZeneca bedongen had – wat in strijd leek met hetgeen het bedrijf aan de Europese Unie had beloofd.
Processen
Omdat de vertragingen bleven aanslepen, besloot de Commissie om juridische stappen te ondernemen. Er werden ruwweg twee processen aangespannen: een in kortgeding en een over de zaak ten gronde.
In juni van dit jaar oordeelde een Brusselse rechtbank – het contract stoelt op Belgisch recht – dat AstraZeneca haar verplichtingen onvoldoende was nagekomen en bewust de afspraken had verbroken. Hoewel de Brusselse rechtbank oordeelde dat vaccinproducent in de fout was gegaan en AstraZeneca een verplicht leverschema werd opgelegd, kreeg Brussel niet de hoeveelheden waar het om vroeg.
Normaal zou het proces over de zaak ten gronde later deze maand van start gaan, maar zover komt het dus niet. ‘De lijnen tussen de Europese Commissie en AstraZeneca zijn steeds open gebleven. Het belangrijkste is dat er vaccins geleverd worden’, aldus commissiewoordvoerder Stefan De Keersmaecker.
Wie van beide partijen het initiatief heeft genomen om een schikking te treffen, is onduidelijk. De Europese Unie heeft intussen een kleine twee miljard coronavaccins bijgekocht voor de jaren 2022 en 2023, maar doet daarvoor geen beroep meer op AstraZeneca.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier