Toen het Duitse grondwettelijke hof vorig jaar inging tegen een beslissing van het Europees Hof van Justitie stelde het een ‘ernstig precedent’. Het respecteerde namelijk niet het principe dat het Europees recht voorrang heeft op het nationale recht. Dat stelt de Europese Commissie woensdag, die daarom een inbreukprocedure geopend heeft tegen Duitsland.
De zogenaamde primauteit van het gemeenschapsrecht werd in 1964 vastgelegd in het beroemde Costa/ENEL-arrest. Daarin zeiden de rechters van het Hof van Justitie dat het Europees recht voorrang heeft op het nationale recht als die twee met elkaar in strijd zijn. Het arrest is een van de fundamenten van wat vandaag de Europese Unie is.
Vorig jaar trad het Duitse grondwettelijke hof dat Europees basisprincipe met de voeten, zegt de Europese Commissie vandaag. Ook al had het Europees Hof het PSPP-programma van de Europese Centrale Bank (ECB) eerder gevalideerd, weigerden de rechters in Karlsruhe zich bij dat opkoopprogramma van overheidsobligaties neer te leggen. Ze gaven de centrale bankiers van de eurozone toen drie maanden tijd om te verantwoorden dat het programma in overeenstemming was met hun mandaat.
Uiteindelijk werd het ECB-programma in stand gehouden, maar het arrest van Karlsruhe had wel tot gevolg dat dat Hof zijn boekje te buiten ging én een Europees arrest ontdeed van zijn toepassing in Duitsland. ‘Daarmee werd het principe van de primauteit van het Europees recht niet gerespecteerd’, oordeelt de Commissie nu. Ze spreekt van een gevaarlijk precedent, zowel voor de werking van het Duitse grondwettelijke hof als voor die van de hoven en rechtbanken in andere lidstaten.
Een recente beslissing van Karlsruhe in dezelfde zaak hield die inbreuken in stand, vindt de Commissie. De procedure die nu opgestart is, geeft de Duitse autoriteiten twee maanden de tijd om een antwoord te formuleren op de bezwaren van de Commissie. Raakt de zaak niet uitgeklaard, dan kan de Commissie Duitsland voor het Hof van Justitie in Luxemburg dagen, voor wat misschien opnieuw tot een historisch arrest kan leiden.
