België zal zich onthouden over het Europese Mercosur-vrijhandelsakkoord. Niet alleen de Waalse, maar ook de Vlaamse regering verzet zich tegen de deal met enkele Zuid-Amerikaanse landen. Het ziet ernaar uit dat de stemming in het Europees Parlement erg nipt wordt.
‘Over het Mercosur-vrijhandelsakkoord zal nog een hartig woordje moeten gesproken worden, zo niet stevenen we af op een onthouding’, zei premier Bart De Wever (N-VA) eind september in de Kamer. De Waalse regering verzette zich op dat moment namelijk tegen het vrijhandelsakkoord tussen de Europese Unie en de Mercosur-landen (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay).
De Wever deelde toen in de Kamer ook een speldenprik uit aan de aanwezige Paul Magnette (PS) door te verwijzen naar diens verzet tegen het EU-Canada-vrijhandelsakkoord in 2016. ‘Ik denk dat zich op Europees niveau een meerderheid aan het vormen is, en dat we na twintig jaar onderhandelen aankijken tegen de goedkeuring van Mercosur. Mijnheer Magnette, u mag zich al opwarmen voor de strijd tegen vrijhandel. Zoals steeds om de Waalse autarkie te verdedigen’, klonk het schertsend.
Dat België zich zou onthouden bleek een terechte voorspelling van De Wever. Dinsdag vergaderden de federale overheid en de gewesten over de kwestie en er bleek inderdaad geen eensgezindheid te bestaan. Het zijn vooral Les Engagés aan Franstalige kant die, onder druk van oppositiepartijen Ecolo, de PS en de PTB, niet te veel in de vrijhandelsidee willen meegaan. Een nogal lastige spreidstand voor federaal minister van Europese Handel Maxime Prévot (Les Engagés), die wel voor het akkoord is.
Gevogelte
Wat De Wever eind september niet kon voorspellen, was dat ook de Vlaamse regering van minister-president Matthias Diependaele (N-VA) zich tegen het Mercosur-akkoord zou verzetten. ‘In deze onzekere economische tijden is het erg belangrijk om andere markten aan te boren. Vlaanderen is van oudsher een van de meest open economieën ter wereld. Internationale handel is een hoeksteen van de Vlaamse welvaart. Wanneer zulke akkoorden uitblijven, is dat een slechte zaak voor onze economie’, zei Diependaele eind augustus nog aan Knack.
Binnen de Vlaamse regering is het vooral minister van Landbouw Jo Brouns (CD&V) die de forcing tegen het Mercosur-akkoord voert. ‘Elke Vlaamse boer zal u zeggen dat hij momenteel wordt doodgepitst door omgevingsregels, die gewoon te verregaand zijn. En op zo’n ogenblik ga ik niet aan die Vlaamse landbouwer uitleggen dat wij producten importeren van een land dat zich daar niets van aantrekt’, zei Brouns deze week in Villa politica. Eerder uitte hij ook al zijn bezwaren in het Vlaams Parlement.
‘We zetten de deur open voor producten en productiemethodes die sterk afwijken van wat de Europese consument van landbouw en voeding verwacht.’
Recent maakte de FOD Economie een inschatting van de impact van het Mercosur-akkoord, die Knack kon inkijken. Met 13,5 procent van de totale invoer zouden de Mercosur-landen de grootste leverancier van landbouw- en voedingsproducten aan de EU worden – al zou die invoer slechts 4 procent van de EU-productie en 3 procent van de EU-consumptie beslaan. De gemiddelde kostprijs van rundvlees zou met twee euro per kilo dalen, de invoertaks van suiker zou met 82 euro per ton dalen en Braziliaans gevogelte zou 30 procent goedkoper worden dan Europees. Goed voor de consument, minder voor de landbouwer.
Maar volgens de FOD Economie creëert het Mercosur-akkoord ook kansen voor de Belgische landbouw, met name voor aardappel- en zuivelproducten en voor fruit, zoals appels en peren. Volgens de Boerenbond wegen de voordelen niet op tegen de nadelen. ‘We zetten de deur open voor producten en productiemethodes die sterk afwijken van wat de Europese consument van landbouw en voeding verwacht. Zo bedriegen we niet alleen de boer, maar ook de burger en de consument’, klinkt het in een reactie.
Nipt
Toch biedt het Mercosur-akkoord ook mogelijkheden voor ons land. Omdat het op vijftien jaar tijd een heleboel tarieven wil wegwerken, zou de Belgische export van onder meer plastic, textiel, machines en chemicaliën naar de Mercosur-landen aanzienlijk kunnen toenemen. En dan zijn er nog de kritieke grondstoffen, benadrukt de FOD Economie. Dankzij het akkoord zou het voordeliger worden om onder meer silicium, kobalt en germanium in te voeren, wat onze afhankelijkheid van andere delen van de wereld zou verkleinen.
Het is niet ondenkbaar dat de Belgische onthouding het Mercosur-akkoord zal maken of kraken. In de Europese wandelgangen valt te horen dat de stemming, die later deze maand plaatsvindt, erg nipt wordt. De Europese Commissie is zenuwachtig, zeggen ingewijden. Polen is tegen. Frankrijk, Roemenië, Oostenrijk Nederland, Ierland en Italië twijfelen nog. Samen kunnen zij een blokkerende minderheid vormen om het akkoord tegen te houden.
De Belgische diplomatie heeft al even geleden het signaal aan de Europese Commissie en andere voorstanders gegeven dat ze niet zullen voor zullen stemmen. De boodschap luidt: rekening niet op ons om een meerderheid te smeden. Maar mocht het toch op één land aankomen, dan is het niet zozeer Paul Magnette, maar zijn het de regeringspartners van De Wever en Diependaele die daarvoor mee de verantwoordelijkheid dragen.