Dirk Van der Maelen (SP.A)

‘Europa en de NAVO is geen perfect huwelijk meer’

Europa moet haar eigen militaire doelen nastreven, niet die van de VS. Het is daarom tijd de relatie in NAVO-verband te herzien, schrijft sp.a-kamerlid Dirk Van der Maelen. ‘Geen huwelijk, maar een LAT-relatie. We doen enkel nog samen wat we samen willen doen.’

Op 11 en 12 juli komen de NAVO-lidstaten samen in Brussel voor een evaluatie van de onderlinge samenwerking. Voor de camera’s zal er nog wel geforceerd gelachen worden, maar achter de schermen is de goede sfeer helemaal zoek. Er zit al enige jaren sleet op het bijna 70 jaar oude huwelijk tussen Europa en de NAVO. Het huwelijk is gestoeld op conservatieve waarden: de VS brengen het meeste geld binnen, dus zijn ze de baas in huis en moeten wij, Europa, braaf volgen.

Europa en de NAVO is geen perfect huwelijk meer.

Ten tijde van de Koude Oorlog kon Europa zich hierin schikken, maar nu lopen de belangen van de EU en de VS sterk uiteen. Amerikaans president Donald Trump komt straks naar Brussel met de eis aan alle lidstaten om minstens 2% van hun BBP aan Defensie uit te geven. Slechts vijf van de 29 NAVO-lidstaten haalt momenteel die 2%-norm en de rest vraagt zich af waarom die lat zo hoog ligt. De Europese lidstaten beschikken samen over een defensiebudget van 222 miljard euro, Rusland over 57 miljard. Zelfs als we de Britten niet meerekenen, liggen de Europese Defensie-uitgaven nog driemaal hoger dan die van de Russen.

Al 25 jaar lang geeft Europa haast vier keer zoveel als Rusland uit aan Defensie. Waarom nog meer ophoesten? Het gemeenschappelijke doel uit Koude Oorlog-tijden is weg. De EU kan Rusland militair perfect alleen aan. In plaats van een militaire wapenwedloop aan te gaan, moeten we op zoek naar ontspanning met Rusland. De VS blijft echter op zoek naar de confrontatie.

Trump wil nu China militair overtroeven en start een nieuwe wapenwedloop. Europa mag daar niet in meegaan en moet zich in de eerste plaats bekommeren om zijn achtertuin: het Midden-Oosten en Afrika en de relatie met oosterbuur Rusland. Daar botsen we met Trump. Hij steekt het vuur aan de lont in het Midden-Oosten: hij provoceert de Palestijnen en zet Israël en Saudi-Arabië aan om een regimeverandering te forceren in Iran. Als het kruitvat daar ontploft zijn de brokken voor ons. Op geen enkel moment houdt Trump rekening met het Europees belang, met name stabilisatie van Midden-Oosten. Trump kiest voor confrontatie.

Het is geen toeval dat Duitsland en Frankrijk de komende jaren voluit willen gaan voor een Europese defensie. Ze willen meer autonomie. Wil dat zeggen dat we naar een scheiding moeten gaan met de NAVO? Neen, want de bijdragen qua militaire capaciteiten die de NAVO vraagt, zijn vaak ook in het belang van een Europese defensie. Denk maar aan onze investeringen in de marine.

De EU kan Rusland militair perfect alleen aan

Het is daarom tijd om het uitgeleefde huwelijksconcept uit de jaren vijftig te beëindigen en te kiezen voor een LAT-relatie: Living Apart Together. We doen enkel nog samen wat we samen willen doen. Geld is er genoeg. De 28 lidstaten van de EU hebben samen het tweede grootste defensiebudget ter wereld. De eerste uitdaging is dat geld slimmer te gebruiken zodat we een betere defensie krijgen voor elke geïnvesteerde euro. Investeren in defensie is nodig, maar niet langer om de Amerikaanse doelstellingen te bereiken.

Laat ons voortaan investeren om de Europese doelstellingen te bereiken. En die willen we niet alleen via harde militaire kracht bereiken, maar ook via investeringen in soft power, met name diplomatie, internationale hulp en culturele uitwisselingen. De kracht van de overtuiging is vaak groter dan die van het brute geweld. Als het van ons afhangt zal deze verdeling dan ook fifty-fifty zijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content