De spanning stijgt in de Europese wijk van Brussel. Op dit moment armworstelen de Europese leiders over de verdeling van EU-topjobs. Ook de naam van Charles Michel (MR) klinkt steeds luider. De vraag is of de sterren wel gunstig staan voor de liberaal.
Sinds de Europese verkiezingen is de liberale familie incontournable in het Europees Parlement. Bovendien levert ze negen staatshoofden en regeringsleiders in de Europese Raad. Met dat politiek gewicht hebben ze in principe recht op een of meerdere Europese topfuncties.
Zo moet er een opvolger worden gezocht voor Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad. In de wandelgangen klinkt de naam van aftredend premier Charles Michel steeds luider. Maar maakt hij ook een kans? Knack wikt en weegt.
1) Liberalen willen Margrethe Vestager als commissievoorzitter: De liberalen hebben – net als de sociaal- en christendemocraten – hun zinnen gezet op het voorzitterschap van de Europese Commissie. Pas dan komt respectievelijk het voorzitterschap van de Europese Raad en het Europees Parlement in beeld. Lijsttrekker van de politieke familie bij de Europese verkiezingen was de Deense eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager.
Hoe liggen haar kansen? De drie politieke groepen proberen momenteel hun huid zo duur mogelijk te verkopen. De christendemocraten vinden dat ze als grootste fractie in het Europees Parlement recht hebben op de topfunctie.
De Duitser Manfred Weber is hun topkandidaat. De liberalen en sociaaldemocraten willen daar niet van weten en vormen samen een blok om dat te voorkomen. Charles Michel en zijn Nederlandse ambtgenoot Mark Rutte zaten daags na de verkiezingen samen met hun sociaaldemocratische collega’s uit Spanje en Portugal. Donderdagmiddag lieten bevestigden beide blokken dat ze hun veto zullen stellen tegen Weber.
Slagen de liberalen in hun opzet om Weber te vervangen door een iemand uit eigen rangen, dan gaan de kansen van Michel in rook op. Wie de commissievoorzitter levert, betaalt namelijk een flinke prijs en zal minder gegeerde Europese topfuncties aan zich voorbij moeten laten gaan. Wordt het toch iemand uit de christendemocratische familie, dan stijgen de kansen van Michel.
2) Michel staat te dicht bij Emmanuel Macron: De nieuwe voorzitter moet met een bijzondere gekwalificeerde meerderheid gekozen worden. Dat is 72 procent van de lidstaten die 65 procent van de Europese burgers vertegenwoordigen. Met andere woorden moeten minstens 21 lidstaten zich achter een kandidaat scharen. Kan Michel op die steun rekenen?
Michel wordt in Europese kringen wel degelijk gerespecteerd. Maar er wordt gefluisterd dat hij té dicht bij Frans president Emmanuel Macron aanleunt. De Franse president heeft tijdens zijn nationale verkiezingscampagne grootse Europese hervormingen voorgesteld die niet door alle lidstaten worden gesmaakt. Denk maar aan een Europese minister van Financiën of een budget voor de Eurozone.
Toch zal Macron de komende jaren enkele verwezenlijkingen presenteren, wil hij in eigen land herverkozen worden. In diplomatenkringen wordt gefluisterd dat de vrees bestaat dat Macron Michel voor zijn kar zou willen spannen. Mark Rutte, die in tegenstelling tot Macron niet wil weten van Europese budgettaire solidariteit, kan bijvoorbeeld op veel meer steun rekenen van de Noord-Europese lidstaten.
Toch is het maar de vraag of Rutte wel weg kan uit Nederland. Als hij het premierschap opgeeft en naar Brussel verhuist, dreigt de fragiele Nederlangse regering helemaal te imploderen.
3) Hij laat de MR moederziel alleen achter: De Franstalige liberalen hopen op een plaatsje in zoveel mogelijk regeringen. Alleen lopen de onderhandelingen meer dan stroef.
In Wallonië beslisten PS en Ecolo om samen aan een ‘kernprogramma’ te beginnen. MR kan achteraf in theorie altijd aanschuiven, omdat beide partijen geen meerderheid in het parlement hebben. Maar de socialisten en ecologisten lijken niet happig om Michel en co. in hun select clubje toe te laten.
In de Franstalige tak van de Brusselse regering vielen de liberalen eveneens uit de boot. Daar zijn PS, Ecolo en Défi in de weer met onderhandelingen.
Daarnaast staat de federale formatie quasi nergens. De kans is echter groot dat MR daar wel zal moeten inbreken, zeker wanneer het misnoegen tussen N-VA en PS van duurzame aard is.
De vraag is hoe dat allemaal moet gebeuren als MR-voorzitter, Charles Michel, finaal naar het Europese toneel verkast. Temeer omdat ook die andere MR-topper, Didier Reynders, op punt staat te vertrekken naar de Raad van Europa (niet te verwarren met de Europese Raad). Volgende week woensdag beslist het assemblee van de Raad of de blauwe vicepremier zijn internationale topjob in de wacht sleept.
Met een dubbel onthoofde MR naar het front trekken is geen prettig vooruitzicht. Er zijn wel mensen als Willy Borsus, Sophie Wilmès, of oud-voorzitter Olivier Chastel die het tijdelijk zouden kunnen overnemen, maar echte kleppers zijn dun bezaaid.
Langs de andere kant kan Michel zijn rekensommetje al lang hebben gemaakt. De socialistische partijen vormen de grootste politieke familie in de Kamer. De kans dat zij de premier mogen leveren is groot. En zelfs als de liberale familie alsnog de eerste minister mag leveren, dan zal de roep naar de eerste Vlaamse regeringsleider sinds 2011 groot zijn. Enter premier Alexander De Croo (of Gwendolyn Rutten?). Michel zou zich zo tevreden moeten stellen met ‘slechts’ een ministerpost.
In die optiek lijkt een absolute toppositie binnen de Europese Unie meer dan een galante exit voor de jeune premier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
