De gouverneur van Californië ligt op ramkoers met de president van de VS. Sommigen zien in Gavin Newsom al de opvolger van Donald Trump, anderen denken dat hem eenzame jaren te wachten staan in de politiek.
Eigenlijk houdt Gavin Newsom er niet van om recht in de camera te kijken terwijl hij zijn speech afleest. De gouverneur van Californië kreeg als kind te horen dat hij ernstige dyslexie heeft. Nog altijd heeft hij moeite met het voorlezen van uitgeschreven toespraken. Maar afgelopen dinsdag maakte hij een uitzondering: zo belangrijk vindt hij dit politieke moment.
In een televisietoespraak richtte Newsom zich tot de inwoners van Californië en de rest van het land. Volgens de Democraat brengt Trumps beslissing om soldaten van de Nationale Garde en mariniers naar Los Angeles te sturen de VS gevaarlijk dicht bij autoritarisme. Hij sprak van een gevaarlijk moment voor de democratie en de rechtsstaat. Die zouden openlijk aangevallen worden. ‘Het moment waar we bang voor waren, is aangebroken.’
Newsom klonk als een echte staatsman, zelfs presidentieel. Zijn toespraak, opgenomen in een studio in LA, werd in het hele land uitgezonden. Tussen de regels klonk ook iets anders door: dat lang gevreesde moment waarover hij spreekt, is voor hemzelf ook een kans.
Zelfs nu Trump soldaten inzet tegen betogers: waar blijft het verzet van de Democraten?
Arrestatie
Sinds Donald Trump voor de tweede keer het Witte Huis introk, zijn de Democraten de kluts kwijt. Ze vormen de minderheid in het Huis van Afgevaardigden én de Senaat. Machteloos moesten ze toekijken hoe Trump in de eerste vier maanden van zijn nieuwe ambtstermijn alles naar zijn hand probeerde te zetten. De partij oogde stuurloos en zonder ideeën. In de zoektocht naar een koers voor de toekomst had ze amper enkele voorzichtige stappen gezet.
Toen kwamen de protesten in Los Angeles tegen het deportatiebeleid van Trump en het hardhandige optreden van de regering in Washington. Op dat moment maakte Gavin Newsom zijn grote, nationale entree.
De gouverneur verzette zich tegen Trumps besluit om de Nationale Garde naar de Zuid-Californische metropool te sturen. De president noemde Newsom vervolgens spottend ‘Newscum’, verwijzend naar het Engelse woord voor ‘uitschot’. Trumps ‘grenstsaar’ Tom Homan opperde zelfs dat Newsom eventueel gearresteerd zou kunnen worden. Mike Johnson, de Republikeinse voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, zei dat Newsom ‘met pek en veren overgoten’ moest worden.
Uit het hele land spraken Democraten hun steun uit voor hun partijgenoot aan de westkust. Ook andere Democratische gouverneurs hebben Newsom verdedigd. Hij werd zelfs geprezen door politieke rivalen in zijn eigen partij. New York Magazine vatte alles samen in een kop: ‘Trump maakt van Gavin Newsom de leider van de oppositie.’
Wie vindt dat de Democraten iemand met charisma en starpower nodig hebben om het op te nemen tegen de reality-tv-figuur Donald Trump, komt al snel uit bij Newsom.
Het is een opmerkelijke wending. Newsom, voormalig burgemeester van San Francisco, is sinds 2019 gouverneur van Californië. Hij is een van de meest prominente Democratische politici van het land. Zijn naam circuleert al jaren als een mogelijke kandidaat voor het Witte Huis. Wie vindt dat de Democraten iemand met charisma en starpower nodig hebben om het op te nemen tegen de reality-tv-figuur Donald Trump, komt al snel uit bij Newsom. De man uit San Francisco is goed van de tongriem gesneden en ziet eruit als een filmster.
Na de inzet van troepen in de straten van Los Angeles: mag Trump dit zomaar doen?
Tweesporenstrategie
Bovendien is Newson – en dat is zeker even belangrijk – erg flexibel. Sneller dan de meesten van zijn partijgenoten trok hij lessen uit de tweede verkiezingsoverwinning van Trump. De president had zijn overwinningsspeech nauwelijks uitgesproken toen de Californiër zijn tweesporenstrategie lanceerde.
Enerzijds bindt Newsom de strijd aan met Donald Trump. In november kondigde hij aan dat hij Californië ‘Trump-proof’ wilde maken. Californië zou alle juridische stappen onderzoeken om zich te verzetten tegen het agressieve immigratie- en abortusbeleid van de Amerikaanse regering.
Anderzijds zoekt Newsom toenadering tot de kiezers van Trump. Hij begon met een podcast waarin hij zich presenteert als een luisterend oor met veel begrip. Een van zijn opvallendste gasten was Steve Bannon, voormalig adviseur van Trump en ideoloog van de MAGA-beweging. De toon van het gesprek was losjes, de sfeer joviaal. In zijn eigen partij leverde dat Newsom wel kritiek op.
Het was niet de eerste keer dat Newsom tegen de haren van zijn eigen achterban instreek. In de eerste aflevering van zijn podcast noemde hij de deelname van trans personen aan vrouwensport ‘uiterst oneerlijk’. Voor veel Amerikanen is dat vanzelfsprekend, maar voor veel linksgezinden is het heiligschennis. In de oren van zijn critici klonk Newsom plots als een MAGA-influencer. En niet als de man die in 2004 als burgemeester van San Francisco huwelijksakten uitreikte aan koppels van hetzelfde geslacht – toen nog tegen de wet.
Door Newsoms conflict met Trump zijn de problemen van Californië een beetje op de achtergrond geraakt.
Andere waarnemers interpreteren dat als een strategische zet. Newsom lijkt zich voor te bereiden op een presidentskandidatuur in 2028 en wil daarom zijn imago van links politicus uit Californië van zich afschudden. Daarom zoekt hij volgens hen het politieke midden op.
Door Newsoms conflict met Trump zijn de problemen van Californië een beetje op de achtergrond geraakt. Maar de staat kampt met een begrotingstekort van 12 miljard dollar, dat Newsom zal moeten zien weg te werken. Ook daarbij zal hij wrevel wekken bij zijn eigen achterban. De Amerikaanse nieuwssite ‘Politico voorspelde daarom onlangs dat hem een aantal eenzame jaren te wachten staan in de politiek.
En toen kwam Trump.
