Bernard-Henry Lévy over het Midden-Oosten: ‘We zijn niet meer in staat onze waarden te verdedigen’

Bernard-Henri Lévy: 'We moeten, waar mogelijk, de democratische krachten in het Midden-Oosten steunen.' © BelgaImage

De Franse filosoof en activist Bernard-Henri Lévy heeft er nog altijd geen spijt van dat hij in 2011 de westerse militaire interventie in Libië heeft gepropageerd.

De interventie in Libië was een ramp, zo bleek achteraf. Niemand verdedigt het regime van de toenmalige president Muammar Khaddafi, maar na zijn val brak een burgeroorlog uit en kwam een vluchtelingenstroom op gang die nog altijd niet is gestopt.

Bernard-Henri Lévy: Protest! Die vluchtelingenstroom komt niet uit Libië maar uit Syrië, en hij is veeleer veroorzaakt door niet in te grijpen in Syrië, dan door dat wel te doen in Libië.

U hebt geen spijt.

Lévy: Helemaal niet! Het Franse optreden heeft verhinderd dat Libië een tweede Syrië is geworden: een volledig verwoest land waarvan de bevolking uit haar huizen is gejaagd en op de vlucht is gedreven.

De westerse publieke opinie is afkerig geworden van militaire interventies in lopende conflicten.

Lévy: Op dit moment in mijn leven vraag ik maar voor één ding vergiffenis aan toekomstige generaties: ik ben er niet in geslaagd de politiek ervan te overtuigen om in te grijpen in Syrië. Vierhonderdduizend doden, meer dan twaalf miljoen vluchtelingen, de helft van de bevolking ontheemd, overal IS-strijders: dát is onze nederlaag, dát is onze schande.

Als Amerika zich voor lange tijd afkeert van zijn roeping, is er alleen nog Europa om de fakkel van de democratie over te nemen

De Verenigde Staten hebben besloten niet meer in elk conflict tussenbeide te komen. Bent u niet zo’n beetje de enige die dat betreurt?

Lévy: Misschien. Maar voor mij is dat het meest desastreuze wat er op dit moment gaande is. Als Amerika zich voor lange tijd afkeert van zijn roeping, is er alleen nog Europa om de fakkel van de democratie over te nemen. Zal Europa dat doen? Die onzekerheid maakt me doodsbang.

In Europa maken populisme en onverdraagzaamheid opgang. Is dat een teken van westers verval, of wijst het op een behoefte aan hardere grenzen?

Lévy: Beide. Maar het gaat toch vooral om een soort cultureel defaitisme en democratische uitputting. Het ware ‘westerse verval’ is dat we, zoals nu blijkt in Koerdistan, niet meer in staat zijn onze waarden te verdedigen. We hadden de Turkse president Erdogan moeten zeggen dat hij zich moest terugtrekken.

Heeft uw strijd voor een onafhankelijk Koerdistan nog zin?

Lévy: Natuurlijk wel, want het is een schande! Vroeger vroegen we ons af of Turkije wel een plaats had in de Europese Unie. Vandaag zouden we een ander debat moeten voeren: heeft dat land nog wel een plaats in de NAVO? Geloof me: het perspectief om uit de strategische alliantie te worden gegooid, zou de criminele intenties van Erdogan al lang gekalmeerd hebben.

Wat is uw globale kijk op het Midden-Oosten?

Lévy: We moeten, waar mogelijk, de democratische krachten steunen. Een onafhankelijk Koerdistan moet na Israël de tweede democratie van de regio worden. Ik heb geen hoge pet op van de zogenaamde realisten. Decennialang zetten ze een hoge borst op over de ‘stabiliteit’ van dictaturen. Welke stabiliteit? Autoritarisme en tirannie zorgen altijd en overal voor onrecht, wanorde en oorlog.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content