België geeft kwart minder uit aan ontwikkelingssamenwerking

De Belgische ontwikkelingssamenwerking moest vorig jaar opnieuw een kwart besparen. Op een begroting van 1,3 miljard nam de regering 327 miljoen weg. Tegelijk wordt het aandeel overheidsgeld in de ontwikkelingssamenwerking steeds minder belangrijk.

De Belgische ontwikkelingssamenwerking moest vorig jaar nog maar eens een kwart besparen: op een begroting van 1,3 miljard euro viel 327 miljoen van de voorziene middelen weg. Dat schrijft 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging, in haar jaarrapport.

11.11.11 heeft het over 132 miljoen rechtstreekse besparingen en 195 miljoen ‘onderbenutting’. Het gaat dan om middelen die op vraag van de regering bij de schatkist worden geblokkeerd, en zo ten koste gaan van concrete projecten. Deze projecten worden soms nog opgepikt in een nieuw begrotingsjaar, maar er wordt nooit nieuw geld voor vrij gemaakt.

Voor de hele legislatuur is er 1 miljard besparing voorzien op ontwikkelingssamenwerking plus 609 miljoen aan onderbenutting. De organisatie komt zo op een totale besparing deze legislatuur van 1,6 miljard euro.

Op die manier spendeerde België in 2015 0,42 procent van zijn bruto binnenlands product (bbp) aan ontwikkelingshulp tegenover 0,46 procent in 2014. Dat is ongeveer het gemiddelde van alle onderzochte landen samen (0,41%), maar minder dan het Europese gemiddelde (0,47%) en veel minder dan de VN-standaard van 0,7%. Die laatste norm is ook verankerd in de Belgische wet.

Duitsland scoort slechter

België doet het slechter dan de meeste van haar buurlanden. Zo geeft Luxemburg 0,93% van haar BNP uit aan ontwikkelingshulp en Nederland 0,76%. Frankrijk leunt dichter aan bij ons land, Duitsland scoort zelfs een tikje slechter. De VS hangen achteraan het peloton van 28 onderzochte landen.

Daarbij komt dat 15% van de Belgische hulp geen echte hulp is volgens de standaarden van internationale ngo’s. Die rekenen bijvoorbeeld de opvangkost van vluchtelingen niet mee. Volgens die standaarden zou België nog maar 0,36% van het bbp aan ontwikkelingshulp uitgeven.

Er klinken ook positieve geluiden uit het rapport. Op de Belgische steun voor rampsituaties (humanitaire hulp) werd in 2015 niet bespaard. Er werd uitgegeven wat begroot was. In 2016 zullen deze uitgaven zelfs stijgen.

‘Niet verder besparen’

‘In de huidige begrotingsgesprekken mag de regering niet nog verder besparen op ontwikkelingssamenwerking’, vindt 11.11.11-directeur Bogdan Vanden Berghe. ‘Het gaat niet alleen over abstracte cijfers, maar ook over concrete ontwikkelingsprojecten die sneuvelen.’

‘En dat nu de uitdagingen er zeker niet kleiner op worden: klimaatverandering, migratie, landbouwproblematiek of belastingontduiking wegen eens zo hard in de allerarmste landen.’

Er wordt ook verwezen naar de internationale engagementen die België opneemt, onder andere in straatarme partnerlanden. ‘Er is vandaag al 2.500 miljard per jaar te weinig om de duurzame ontwikkelingsdoelen of SDG’s te realiseren’, cijfert Vanden Berghe. ‘Ook België schaarde zich achter die SDG’s.’

Overheid minder belangrijk

Tegelijk valt het op dat de overheid steeds minder belangrijk wordt in ontwikkelingshulp. Volgens het rapport lag in 1970 het aandeel van de overheid in de geldstroom van België naar ontwikkelingslanden op 70%, vandaag zou het op 13% liggen. De rest wordt aangevuld door onder andere private sponsoren en remittances, geld dat migranten opsturen naar hun familie.

Toch vraagt 11.11.11. om de officiële hulp niet los te laten. ‘Ze is stabiel, ze vaart in tegen de stroom van de economische conjunctuur en heeft als enige specifiek tot doel armoede en ongelijkheid aan te pakken’, staat er in het rapport. Verder wijst de koepel erop dat de fondsen van de overheid een hefboomeffect hebben en andere geldstromen kunnen genereren. (BELGA/JVL)