Sinds april is een Trumpgezinde groep stemmen aan het hertellen en analyseren in een deel van de staat Arizona. De audit is bij momenten belachelijk, maar dat neemt niet weg dat vele Trumpsupporters hopen op een ommekeer in de uitslag. Donderdag zou het stemonderzoek afgerond moeten zijn. Vervolgens gaat men over tot de verwerking van de gegevens, die tot in augustus kan duren.
Arizona, een staat die dezer dagen bakt in recordtemperaturen, ging in november 2020 naar Joe Biden. Het verschil was minimaal: Biden-Harris haalden 49,4 procent van de stemmen, Trump-Pence 49,1 procent. In absolute cijfers bedroeg het verschil iets meer dan 10.400 stemmen. In 2016 had Donald Trump de staat nog met een veilige 3,5 procent voorsprong binnengehaald.
Met name het verlies in Maricopa County viel zwaar. In dat kiesdistrict, rond metropool Phoenix, woont 60 procent van de bevolking van Arizona. Maricopa County ging sinds 1948 niet meer naar een Democratische presidentskandidaat, tot Trump vorig jaar verloor.
Veranderende demografie
Er waren allerlei verklaringen voor de nederlaag. Trump had er een sport van gemaakt om de familie van John McCain, tot zijn dood in 2018 de Republikeinse senator van Arizona, uit te schelden. Dat viel slecht bij een deel van de Republikeinse achterban. De rijkere, witte middenklasse van de staat had, zoals elders, soms genoeg van de strapatsen van The Donald.
Maar als voornaamste reden werd de demografische verschuiving aangehaald. Het aandeel van latino’s bij de kiezers nam in vier jaar beduidend toe, en Biden scoorde in die groep kiezers beter dan Trump, nog het meest bij latino’s met Mexicaanse wortels – een groep die, zoals de McCains, door Trump werd beschimpt.
Die demografische en strategische argumenten maakten geen indruk op de uittredende president, die al heel snel opperde dat in de staat massale kiesfraude had plaatsgevonden, en dat de staat hem ‘ontstolen’ was.
Een hertelling en verschillende andere controles later bleef het resultaat echter intact. Ook juridische betwistingen van het Trumpkamp, tot in het Hooggerechtshof van Arizona, haalden niets uit. Bij degenen die hertelden en bevestigden, en bij de rechters die Trumps bezwaren wegwimpelden, waren nogal wat Republikeinen. De resultaten waren solide, beweerden zij, de betwistingen frivool. Het stof leek te gaan liggen.
Cyber Ninjas
Dat was zonder Karen Fann gerekend, de Republikeinse en Trumpgezinde voorzitster van de Senaat van Arizona. Namens de Senaat kan ze toegang opeisen tot stembiljetten en ander kiesmateriaal (telmachines), en dat deed ze voor Maricopa County, waar 2,1 miljoen stemmen waren uitgebracht. Vervolgens maakten zij en haar Republikeinse fractie namens de Senaat 150.000 dollar vrij om een nieuwe audit van de stemmen van Maricopa County uit te voeren. Dat was nodig, liet ze weten, om eindelijk duidelijkheid en transparantie te verkrijgen over het verkiezingsresultaat.
Ze schakelde voor die audit het bedrijf Cyber Ninjas in, een klein bedrijf uit de staat Florida, waarvan eigenaar Doug Logan niet alleen Donald Trump ondersteunt maar ook diens theorieën over de ‘grote diefstal’ van de presidentsverkiezing omarmt. Hij koestert QAnon-sympathieën en heeft een voorliefde voor samenzweringstheorieën, bleek uit tweets die intussen verwijderd zijn.
Logan is gespecialiseerd in computercriminaliteit of -beveiliging en heeft nooit eerder een audit van verkiezingen uitgevoerd. Zijn bedrijf is volgens onderzoeken van Amerikaanse media bescheiden. Tijdens de pandemie werden covidpremies aangevraagd voor vijf werknemers. Cyber Ninjas heeft geen officieel kantoor, wel een telefoniste, die gedeeld wordt met andere bedrijven.
Dat het bedrijf klein was, betekende niet dat de audit goedkoop zou worden. Al gauw werd duidelijk dat 150.000 dollar niet zou volstaan voor de operatie. Cyber Ninjas moest betaalde hulp inschakelen. Er werden fondsen gezocht en gevonden bij privédonoren. Wie hoeveel schonk is niet bekendgemaakt. Het zou gaan om een totaalbedrag van enkele miljoenen dollar, wordt geopperd door CNN geopperd, maar dat is dus een gissing. De gegeerde transparantie was duidelijk niet van toepassing op de audit zelf.
‘Bizar’
Toen Cyber Ninjas in april de audit startte, waren er geen onafhankelijke waarnemers aanwezig. De overduidelijk partijdige groep kon ruim 2 miljoen stembiljetten enkele dagen lang onderhanden nemen zonder dat er controle was op wat er met die biljetten gebeurde. Nadat de Democratische minister van Binnenlandse Zaken van de staat, Katie Hobbs, bezwaar had gemaakt tegen deze gang van zaken, werden wel waarnemers en ook journalisten toegelaten, die niet konden geloven wat ze zagen.
Er zat geen systematiek in de operatie. Werknemers zaten urenlang te niksen, computers werden zonder bescherming en paswoord achtergelaten. Hetzelfde met stembiljetten die onbewaakt rondslingerden. Om de paar dagen werd van aanpak veranderd.
Jennifer Morrell, een verkiezingsdeskundige die begin mei als waarnemer werd ingeschakeld, omschreef in The Washington Post haar ervaring als ‘bizar’. De sfeer was gespannen, zei ze. Het team van Cyber Ninjas maakte talloze telfouten, die slechts ten dele werden gecorrigeerd. Stembrieven werden op vier gronden als verdacht aangemerkt. Als het erop leek dat de stem door een machine was uitgebracht, als er kentekens ontbraken, als het papiergewicht afweek, en vooral als stembrieven gevouwen waren die niet per post waren gestuurd. De redenering was blijkbaar dat alleen poststemmen gevouwen mochten zijn. ‘Ik moest bijna lachen’, aldus Morrell, ‘In mijn ervaring vouwen kiezers hun stembiljetten op alle mogelijke manieren, hoe ze ook stemmen en wat ook de instructies zijn. Geen enkele ervaren kiesdeskundige zou dat verdacht vinden’.
Hetzelfde met voedselresten op stembrieven. De werknemers die Cyber Ninjas inschakelde vonden voedselresten verdacht, terwijl Morrell ze beoordeelt als een normaal aspect van de stembusgang.
Stembiljetten werden gefotografeerd met niet-gestandardiseerde apparatuur.
Morrells conclusie: ‘Dit is geen audit, en ik zie niet hoe dit een goed resultaat kan hebben’.
Waarom de stemmen werden gewogen, wist ze op het moment niet. Naderhand vernamen journalisten dat het onderzoek zich toespitste op de aantijging dat enkele tienduizenden stemmen illegaal zouden zijn toegevoegd. Daartoe werden stembiljetten onderzocht op watermerken en bamboegehalte. Als er bamboe in de biljetten aangetroffen zou worden, zou dat wijzen op Aziatische origine, Chinese of Koreaanse. Het onderzoek ging verder dan wegen alleen, maar het gewicht van het papier zou al een eerste aanwijzing kunnen bevatten op de aanwezigheid van bamboe.
Republikeinse tegenwind
Ergens in mei begon Senaatsvoorzitster Karen Fann verdere beschuldigingen te uiten: de verantwoordelijken van het kiesdistrict zouden elektronische kiesgegevens hebben vernietigd. De beschuldiging werd overgenomen door ex-president Trump en via zijn megafoon versterkt. Dat noopte de Republikeinse verantwoordelijken van Maricopa County tot een reactie.
De Republikeinse districtsraadvoorzitter Jack Sellers verweet Fann dat ze een ‘poging deed om een zwendel onder het mom van een audit te legitimeren’. En hij ging verder: er waren geen kiesgegevens vernietigd. De mensen die de audit uitvoerden ‘kunnen de gegevens niet vinden, omdat ze niet weten wat ze doen. We zouden niet gevraagd zijn om hen te helpen als geschikte auditors ingeschakeld waren om dit werk te doen’. Andere Republikeinse verantwoordelijken lieten weten dat geen zinnig mens het resultaat van deze audit serieus kon nemen.
Conclusies
De studie van de stembiljetten wordt volgens Cyber Ninjas donderdag afgerond. Daarmee is de zaak echter niet af. Een woordvoerder liet aan CNN weten dat er weken, misschien maanden van analyse zullen volgen en dat de conclusies wellicht pas in augustus zullen worden gepresenteerd.
Vooral Trumpaanhangers en QAnon-adepten kijken vol verwachting naar die conclusies uit. In kringen van Trumpvolgelingen doet al langer de ronde dat Trump in augustus terug aan de macht zal komen. Zakenman Mike Lindell, een bekende producent van kussens, en een verwoede aanhanger van Trump, heeft dat gelanceerd – hoe haaks dat ook staat op de op 6 januari officieel bekrachtigde verkiezingsuitslag.
Anderen zijn vooral beducht voor ‘conclusies’ die gelet op de gevolgde procedure hoe dan ook onaanvaardbaar zullen zijn voor niet-Trumpsupporters, en die de kloof tussen pro- en contra-Trumpers nog eens zullen beklemtonen.
De vrees gaat verder dan dat. Mensen die kritisch waren voor de audit werden en worden bedreigd. Dat gaat van de minister van Binnenlandse Zaken Katie Hobbs, die extra beveiligd wordt, tot de drukker van de stembiljetten.
De audit van Maricopa County kan ook een olievlek worden, die verder twijfel zaait over de verkiezingsprocedure. Republikeinse vertegenwoordigers uit minstens 12 staten zijn op werkbezoek naar Phoenix gereisd – om uit te zoeken of een gelijkaardige audit in hun staat mogelijk is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
