‘Als Emmanuel Macron nog wat van zijn tweede ambtstermijn wil maken, tikt de klok’

In Frankrijk probeert Emmanuel Macron zijn presidentschap nieuw leven in te blazen met een rechts programma.

Als Emmanuel Macron nog wat van zijn tweede ambtstermijn wil maken, tikt de klok. De Olympische Spelen in Parijs zouden zijn presidentschap deze zomer na fatsoenlijke Europese verkiezingen in juni weer helemaal op de sporen moeten zetten. Maar het extreemrechtse Rassemblement National van Marine Le Pen ligt in de peilingen zo’n 10 procent voor op de centrumalliantie van de president. Dus stelde die met Gabriel Attal een nieuwe, jonge premier aan en kreeg diens regering een zeer rechts programma mee.

Macron rekent met die koerswissel in juni alvast op meer conservatieve stemmen. Besturen werd moeilijk nadat hij in 2022 wel herkozen werd als president, maar zonder een meerderheid in de Assemblée National. Om daar wat dan ook gedaan te krijgen, zoekt hij steun bij het centrumrechtse Les Républicains. Hoe lastig dat is, bleek bij de stemming over een nieuwe immigratiewet. Die raakte pas door de Assemblée nadat ze op de toon van rechts was herschreven, uiteindelijk zelfs met de hulp van Le Pen. Een eerder linkse minderheid van zo’n 25 procent in zijn eigen partij onthield zich of liep gewoon weg.

Veel ministers in de nieuwe regering komen ook uit centrumrechtse hoek, en dan vooral uit de stal van voormalig president Nicolas Sarkozy. Zeker de keuze voor Rachida Dati, een sterkhouder in de regering van Sarkozy, valt op. Het weekblad Le Point ziet het einde van het macronisme: het idee dat de president een beleid voert dat links noch rechts is. Dit zou dan het begin zijn van een sarko-macronisme. Het voorgestelde programma legt veel nadruk op orde, respect, veiligheid en traditionele waarden. En dus op een forse aanpak van illegale immigratie. ‘Frankrijk moet Frankrijk blijven.’ Scholieren moeten daarom weer de Marseillaise leren zingen en een uniform dragen op school. Tieners kunnen uitkijken naar een verplichte gemeenschapsdienst.

Alleen kan Macron de stemmen die hij daarmee op rechts wint op links zo weer verliezen. Aan de partij Place Publique van Raphaël Glucksmann, bijvoorbeeld, de nieuwe rijzende ster op links. Voor Macron spreekt overigens dat hij het sinds 2017 in moeilijke omstandigheden eigenlijk helemaal niet slecht deed. De Franse economie doet het in elk geval beter dan de Duitse. Maar het komt er voor hem nu eerst op aan om zijn laatste confrontatie met Le Pen voor het einde van zijn tweede mandaat niet zwaar te verliezen. Het zou een smet werpen op zijn hele passage in het Elysée.