Jonathan Holslag

‘Als de Oekraïense samenleving onze steun krijgt, levert dat Europa een formidabele kracht op’

Jonathan Holslag Politoloog en publicist.

Oekraïne kan een nieuw bastion worden tegen het autoritarisme uit het Oosten.

Als het Oekraïense volk ooit de kans krijgt om het land herop te bouwen, zal het niet tolereren dat een nieuwe generatie inhalige oligarchen de lakens uitdeelt. Ofwel wordt het land omgevormd tot een volwaardige democratie, ofwel zal Oekraïne leeglopen. Het is in het belang van de Europese Unie het eerste scenario te ondersteunen.

Bij velen heerst er scepsis over het vermogen van de Oekraïners om hun land na de oorlog herop te bouwen. Volgens hen zal het opnieuw in de armen van corrupte oligarchen terechtkomen. President Volodymyr Zelensky zal opnieuw vervallen in zijn slechte gewoonten van voor de oorlog: van censuur, vriendjespolitiek en intimidatie. Kortom, Oekraïne zal een bodemloze put worden.

De heropbouw van het land kost nu al ruim 500 miljard euro.

Een conferentie met deskundigen en opiniemakers aan de universiteit van Oxford vorige week stemde me alvast wat positiever: de Oekraïners zullen het land waarvoor zij dood en verderf trotseren niet meer lossen, noch aan de Russen noch aan machtsgeile landgenoten. Zelfs over Zelensky zijn ze duidelijk: hij levert goed werk tijdens deze oorlog, maar moet vooral ruimte bieden aan een nieuwe generatie.

Professor Viktoriya Sereda legde uit hoe de oorlog een catharsis is die voorgoed een einde heeft gemaakt aan de apathische homo Sovieticus. De Oekraïense samenleving, zo betoogde ze, heeft niet de sterk georganiseerde organisaties die in West-Europa bestaan, maar door de oorlog zijn Oekraïners zich enorm verantwoordelijk gaan voelen voor hun land. Meer dan tachtig procent zet zich nu vrijwillig in voor maatschappelijke doelen. De computerprogrammeur die tot voor kort vooral aan zijn nieuwe BMW dacht, stelt zijn kennis ten dienste van het land. ‘Ze zullen ons land nooit meer van ons afnemen.’

De uitdagingen blijven formidabel. De oorlog is niet gestreden en deze winter wordt infernaal. De heropbouw van het land kost nu al ruim 500 miljard euro. 1,2 miljoen huizen moeten hersteld worden, net zoals 15 miljoen hectare kostbare landbouwgrond. De middelen van de EU zijn beperkt. De kosten van de heropbouw evenaren nu al het hele budget voor ontwikkelingssamenwerking voor acht jaar.

Als deze samenleving onze steun krijgt, levert dat Europa een formidabele kracht op, een nieuw bastion tegen het autoritarisme uit het Oosten, een te duchten militaire partner en een agrarische schatkist die deze eeuw van onschatbare waarde zal zijn. Het wordt sowieso een werk van lange adem, maar de Oekraïners zijn vandaag soms meer Europeaan dan wij.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content