Wathelet wil Tihange 1 tien jaar langer open

Staatssecretaris Melchior Wathelet (CDH) wil de kerncentrales Doel 1 en 2 sluiten in april 2016 en Tihange 1 openhouden tot in 2025.

De kerncentrales Doel 1 en 2 sluiten in april 2016 en Tihange 1 openhouden tot in 2025. Dat zijn twee kernpunten uit het uitrustingsplan voor de energiebevoorrading waarmee staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet naar het kernkabinet trekt. Het regeerakkoord voorziet dat er binnen de zes maanden na de start van de regering werk zou worden gemaakt van zo’n plan. Het moet de energiebevoorrading van ons land op korte en lange termijn op een geloofwaardige manier verzekeren.

Daarom lanceerde de administratie Energie een enquête bij een honderdtal producenten en investeerders om naar hun intenties te polsen. Intussen stoomde de administratie een rapport klaar over de elektriciteitsproductiemiddelen voor de periode 2012-2017. Dat rapport moest de impact van die intenties op de bevoorradingszekerheid evalueren.

Volgens het rapport van de administratie zou er vanaf 2015 tussen 800 en 1.200 mW ontbreken om in ons land een minimale bevoorradingszekerheid te garanderen. In 2017 zou sprake zijn van een tekort tot 2.000 mW. Vandaar de nood aan maatregelen die op korte termijn – twee tot drie jaar – operationeel kunnen zijn. De staatssecretaris schuift in zijn plan alvast drie pistes naar voren.

Drie oudste kerncentrales dicht

Volgens de wet op de kernuitstap zouden de drie oudste kerncentrales van ons land – Doel 1 en 2 en Tihange 1 – in 2015 de deuren sluiten. Wathelet stelt echter voor Tihange 1, dat een capaciteit van 900 mW heeft, tien jaar langer open te houden. Tegelijkertijd wil hij de capaciteit van Tihange 1 ter beschikking stellen van de markt om zo de concurrentie aan te zwengelen. De sluiting van Doel 1 en 2 in 2015 moet bovendien onder meer de risico’s verlagen die verbonden zijn aan overproductie.

De definitieve kalender voor de kernuitstap zou dan in de wet uit 2003 worden ingeschreven en de uitzonderingsclausule – die werd ingeschreven voor het geval de bevoorradingszekerheid in het gedrang kwam – zou worden geschrapt. Dat moet de uitstap een definitief karakter geven.

Voor de sluiting van Doel 3 schuift Wathelet 1 april 2022 naar voren. Een jaar later zou het de beurt zijn aan Tihange 2, terwijl op 1 april 2025 Doel 4 en Tihange 3 zouden dichtgaan (net als Tihange 1 dus).

Flexibele capaciteit

De staatssecretaris wil ook de mogelijkheid voorzien dat een producent die beslist een energiecentrale te sluiten, kan worden verplicht die ter beschikking van de markt te stellen. Indien daar nood aan is, kan de capaciteit tijdelijk in een strategische reserve worden geplaatst. Dat systeem moet toelaten indien nodig de 1.277 mW flexibele capaciteit te behouden waarvan de sluiting is voorzien in 2014.

Voorts wil Wathelet openbare aanbestedingen opstarten om investeringen in moderne gascentrales aan te trekken. De investeerders zouden een gegarandeerde vergoeding krijgen indien de marktwerking een onvoldoende rentabiliteit van die centrales toelaat.

Groen niet te spreken over plan, N-VA heeft ernstige vragen

“Een zwarte dag voor investeerders in alternatieve energie” en “Euromillions voor de nucleaire sector”. Groen-Kamerlid Kristof Calvo is niet te spreken over het uitrustingsplan dat staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet aan het kernkabinet voorlegt. Ook Bert Wollants (N-VA) stelt zich vragen bij de plannen.

Door het uitstel van de sluiting van Doel 1 en 2 met enkele maanden en die van Tihange 1 met tien jaar, blijft van de wet op de kernuitstap volgens Calvo niets meer over. “Het rapport van de energieadministratie zegt nochtans heel duidelijk: ons park is te oud, onvoldoende flexibel en te nucleair. Voor onze bevoorrading zijn de oudste
reactoren eerder het probleem, dan de oplossing”, aldus Calvo.

Het groene Kamerlid stelt dat de verlenging met tien jaar helemaal niet nodig is. Volgens hem zit er tegen 2016 à 2017 liefst 4.630 MW aan moderne, flexibele gascentrales in de pijplijn. Dat is (erg ruim geschat) drie keer het vermogen van Tihange 1, Doel 1 en Doel 2 samen. Hij meent ook dat de beslissing het nog moeilijker zal maken
alternatieve investeringen, zoals flexibele gascentrales, aan te trekken en rendabel te krijgen.

“Om dat te compenseren zullen investeerders vergoed worden voor de uren die de centrales niet draaien. Dat kost geld. De consument zal bijgevolg opdraaien voor het politiek compromis tussen de Electrabel-partijen”, besluit Calvo.

Wollants (N-VA): ‘Doel 1 en 2 tot april 2016 open houden is niet logisch’

Zijn collega-oppositielid Bert Wollants (N-VA) stelt zich grote vragen bij de voorstellen van de regering over de kernuitstap. Hij vreest dat ze niet zullen volstaan om de energiebevoorrading te verzekeren. Ook het plan om Doel 1 en 2 tot april 2016 open te houden, is volgens hem niet logisch.

“De uitbaters van deze centrales zullen grote investeringen moeten doen om deze verlenging veilig te laten verlopen. Maar als deze centrales slechts enkele maanden extra zullen draaien, kunnen de kosten niet gerecupereerd worden”, redeneert Wollants.

Willem-Frederik Schiltz: ‘Voorstel Wathelet geen regeringsstandpunt’
Het uitrustingsplan voor de energiebevoorrading van Wathelet, is zeker nog geen regeringsstandpunt. Dat benadrukte Open VLD-volksvertegenwoordiger Willem-Frederik Schiltz in de studio van Terzake. “Dit is geen regeringsstandpunt zoals het beslist wordt op een kernkabinet”, zei Schiltz, die daarmee te kennen gaf dat het plan van Wathelet nog bediscussieerd zal worden.

Het plan “bevat ongetwijfeld een aantal elementen waarvan we zullen moeten zien of ze haalbaar zijn”, klonk het. Schiltz en zijn partij zijn hoe dan ook “geen datumfetisjisten”, verwees hij naar de voorgestelde sluitingsdata.

De veiligheid, de bevoorradingszekerheid en een “omslag” in de energievoorziening zijn de drie elementen waar Open VLD rekening mee houdt.

Vakbonden: ‘Sluiting Doel 1 en 2 zou minstens 1.500 banen kosten’

Een sluiting van Doel 1 en 2 zou minstens 1.500 banen kosten. Dat werd vernomen van een vakbondsbron, die verwijst naar de recente studie van het nucleair forum over de werkgelegenheid in de sector. De vakbond vindt het voorstel van minister Wathelet in elk geval een “slecht compromis”, omdat België hierdoor in de toekomst elektriciteit zal moeten importeren en dus jobs exporteert.

“De nucleaire sector in België stelt rechtstreeks 2.000 mensen tewerk en onrechtstreeks 10.000. Bij een eventuele sluiting van Doel 1 en 2 in 2016, zoals in het voorstel van Wathelet staat, zou ongeveer een zevende van de capaciteit verdwijnen, dus minstens 1.500 jobs”, aldus Philippe Hendryckx van de Nationale Confederatie van Kaderleden
(NCK).

De banen zullen wel pas na enkele jaren verdwijnen. “Twee tot drie jaar na sluiting blijft het voltallige personeel op post voor de veiligheid. Nadien valt men terug op ongeveer 20 procent van de tewerkstelling”, aldus de vakbondsman.

Hij wijst erop dat de geplande sluiting van de kerncentrales bovenop andere sluitingen komt, zoals de energiecentrales van Ruien en Les Awirs. “En ook de gascentrales zijn niet rendabel, ook daar zijn er dus jobs in gevaar”.

Electrabel krijgt klappen

Bovendien zit Electrabel in de hoek waar klappen vallen. Het bedrijf verliest steeds meer marktaandeel, vooral op de residentiële markt, zodat ook afdelingen als “marketing” en “sales” moeten herstructureren. Daar zouden volgens de vakbondsafgevaardigde een 150 à 200 functies verdwijnen.

NCK is in gekant tegen de kernuitstap. “We gaan een probleem hebben inzake energiebevoorrading en dus elektriciteit moeten importeren uit het buitenland. Bovendien dreigt er ook op het vlak van broeikasgassen een probleem. Als Doel 1 en 2 sluiten zou er 5 miljoen ton CO2 extra worden geproduceerd”.

Greenpeace: ‘Druist in tegen wet kernuitstap en regeerakkoord’

Tihange I tien jaar langer openhouden tot 2025 en Doel I en II een jaar later sluiten in 2016, is voor Greenpeace “totaal onaanvaardbaar”. “Dit druist in tegen de letter en de geest van de wet op de kernuitstap en tegen het regeerakkoord”, zegt Elio Glorieux van de milieuorganisatie.

“Ik hoop dat Open Vld en sp.a morgen voet bij stuk houden en dit ‘compromis à la Belge’ niet zullen aanvaarden.” Volgens de energiecampagnainer van Greenpeace België heeft de verlenging met tien jaar voor Tihange niets te maken met de uitzonderingsclausule voor de bevoorradingszekerheid uit de wet op de kernuitstap van 2003.

“Je kan de uitstap enkel uitstellen in functie van bevoorradingsproblemen”, klinkt het. “Tien jaar extra heeft daar niets mee te maken.”

Geen ruimte voor nieuwe spelers

Anderzijds zegt Greenpeace dat het uitrustingsplan geen ruimte laat voor nieuwe spelers. Met Doel I en II verdwijnt 900 MW aan productie, of 7,5 procent van de markt, aldus de milieuorganisatie. Dat is volgens hen te weinig voor nieuwe gascentrales om te concurreren met elektriciteit uit kernenergie. “Een veel te laks signaal naar de markt.”

Door de verlenging van Tihange zullen de gascentrales ook minder draaiuren hebben, vervolgt Glorieux, waardoor een compensatiemechanisme uit Wathelets uitrustingsplan speelt voor investeerders in gascentrales. De langere levensduur van Tihange I wordt zo uiteindelijk door de burger betaald, luidt de redenering. (Belga/SD)