De Verenigde Staten hebben van 2012 tot 2014 diverse Europese politici, onder wie de Duitse bondskanselier Angela Merkel, bespioneerd met de hulp van de Deense inlichtingendiensten. Dat meldden Deense en Europese media zondag.
De Deense openbare omroep Danmarks Radio (DR) bericht dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA Deense internetkabels aftapte om prominente politici en hoge functionarissen in Duitsland, Zweden, Noorwegen en Frankrijk te bespioneren. De NSA maakte hiervoor dankbaar gebruik van een surveillancesamenwerking met de Deense militaire inlichtingendienst FE.
Dat de Verenigde Staten verschillende Europese landen bespioneerden door het aftappen van de Deense kabel werd enige tijd geleden al geopperd. Daarop voerde DR samen met de Zweedse zender SVT, de Noorse zender NRK, de Duitse zenders NDR en WDR, de krant Suddeutsche Zeitung en het blad Le Monde onderzoek naar de mogelijke spionagepraktijken.
Volgens DR zou de Deense minister van Defensie Trine Bramsen, die in juni 2019 aantrad, in augustus 2020 op de hoogte zijn gebracht van de zaak. Aan DR verklaarde Bramsen dat ‘systematische spionage door bondgenoten onaanvaardbaar is’.
Ook na onthullingen Snowden
Op het lijstje van personen die door de NSA werden afgeluisterd staan onder meer Angela Merkel, de toenmalige Duitse minister van Buitenlandse Zaken Frank-Walter Steinmeier en toenmalig oppositieleider Peer Steinbruck, aldus DR. De Amerikanen zouden toegang hebben gehad tot sms’jes, telefoonoproepen en internetverkeer, inclusief zoekopdrachten, chats en e-maildiensten.
De spionage werd gedetailleerd beschreven in een geheim intern rapport onder de codenaam ‘Operatie Dunhammer’ en in mei 2015 gepresenteerd aan het topmanagement van de Deense inlichtingendienst, aldus nog DR.
De onthullingen zijn volgens de omroep gebaseerd op inlichtingen van negen bronnen die toegang hadden tot geclassificeerde informatie van FE, en werden ook onafhankelijk bevestigd door verschillende andere bronnen. De Amerikaanse spionage vond, indien ze wordt bevestigd, plaats tijdens maar ook na de zaak-Snowden. Die brak in 2013 uit toen voormalig CIA-medewerker en systeembeheerder voor de NSA Edward Snowden onthulde dat de Amerikaanse regering haar eigen burgers en bondgenoten bespioneerde.
Vraag om uitleg
Frankrijk heeft bij monde van zijn staatssecretaris voor Europese zaken Clément Beaune de VS en Denemarken opgeroepen uitleg te geven. ‘Het is extreem erg. Uit te klaren is of onze Deense partner in de Europese Unie fouten heeft gemaakt in de samenwerking met de Amerikaanse diensten’, aldus Beaune. Wat Washington betreft riep hij op te ‘kijken of er inderdaad (…) politieke leiders zijn afgeluisterd en bespioneerd’. De bewindsman sloot het idee niet uit er ‘gevolgen wat de samenwerking betreft uit te trekken.’
Ook Berlijn, Stockholm en Oslo zeggen uitleg te hebben gevraagd, zij het in minder krachtige bewoordingen dan Parijs.
