Vijf vragen over Poolse uitstap N-VA en VB: ‘Beklemtoont vooral hoe fout de Europese vrienden van N-VA zijn’

Een groepsfoto van de campus waarop de jongerenafdelingen zowel N-VA als Vlaams Belang aanwezig waren.
Kamiel Vermeylen

Zowel de jongerenafdeling van Vlaams Belang als van N-VA gingen afgelopen weekend op campus in Polen. Dat de driedaagse werd georganiseerd door een homofobe partij, illustreert de lastige positie van de N-VA in de Europese politiek. Vijf vragen en antwoorden.

Wie organiseerde het evenement?

Tussen 13 en 15 augustus vond er in de Poolse hoofdstad Warschau een jongerencampus plaats rond soevereiniteit en democratie. Op de beschrijving van het evenement staat te lezen dat men omwille van ‘de Russische agressie in Oekraïne’ wil discussiëren over de oorlogscontext, zoals de rol van de NAVO en de bescherming van nationale grenzen.

De organisatie werd verzorgd door New Direction, een eurokritische organisatie die in 2009 door gewezen Brits premier Margaret Thatcher werd opgericht. New Direction is tevens de politieke stichting van de Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) die onder meer studiewerk verzorgt. Daarvoor krijgt ze van het Europees parlement subsidies.

Drijvende kracht achter de driedaagse leerschool was de Poolse regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), de grootste partij van de ECR en invloedrijke speler binnen New Direction. Zo kwam onder meer Pools premier Matteusz Morawiecki (PiS) de aanwezigen bezoeken en herbekeken de deelnemers een toespraak van de voormalige en intussen overleden Poolse PiS-president Lech Kaczinsky.

Wie blies verzamelen?

Een heleboel partijen tekenden present op de campus in Warschau. Vlaamse aanwezigen waren de jongerenafdelingen van N-VA en Vlaams Belang. Volgens die laatste waren er delegaties van onder meer de Italiaanse Lega, de Hongaarse Fideszpartij, het Finse Perrusuomalaiset en het Spaanse Vox aanwezig. In het Europees parlement maken ze allemaal deel uit van ofwel de ECR ofwel de fractie Identiteit en Democratie. Stuk voor stuk varen ze een nationalistische, conservatieve en eurokritische koers.

Waarom waren N-VA en Vlaams Belang daar?

Volgens Jong N-VA kwam de uitnodiging voor de driedaagse van de European Young Conservatives, een jongerenorganisatie verbonden aan de ECR. N-VA-jongerenvoorzitter Jeroen Bergers benadrukte op sociale media dat iedereen zich voor het evenement kon inschrijven. De moederpartij N-VA zetelt al sinds 2014 samen met PiS in de ECR-fractie in het Europees Parlement. De N-VA heeft in die fractie drie zetels, de PiS is met 24 stuks veruit de grootste van de club.

Let wel, de leden van de ECR-fractie in het parlement komen niet helemaal overeen met de ECR-partij. Zo maakt de N-VA géén deel uit van de ECR-partij. Wel zit ze in de Europese Vrije Alliantie-partij, een verzameling van regionalistische partijen die in het Europees Parlement dan weer voornamelijk met de Groenen samenwerken.

Vlaams Belang kreeg naar eigen zeggen een specifieke uitnodiging voor het evenement. Maar in tegenstelling tot N-VA maakt ze geen deel uit van de ECR-fractie. Wel zetelt de partij in het Europees halfrond in de fractie van Identiteit en Democratie (ID), samen met onder meer de Lega en Perrusuomalaiset. In de Raad van Europa, met hoofdzetel in Straatsburg, zit Vlaams Belang wél met de PiS in dezelfde fractie, namelijk de Europese Conservatieve Groep en Democratische Alliantie.

Hoe reageert de politiek?

Bij Vlaams Belang kondigde Vlaams Parlementslid en jongerenvoorzitter Filip Brusselmans aan dat de ECR (N-VA) en ID (Vlaams Belang) in Warschau waren samengekomen ‘om te verbroederen’. Voor de Jongsocialisten voldoende reden tot kritiek. ‘We kunnen niet blind zijn voor deze degoutante toenadering’, klinkt het op sociale media. Vlaams minister voor Omgeving Zuhal Demir (N-VA) liet in een reactie aan De Standaard optekenen dat er ‘een gigantische kloof tussen het mensbeeld van N-VA en dat van Vlaams Belang gaapt’.

Ander verwijt waartegen N-VA zich moet verdedigen is de nationale politiek van de PiS. Die voert in eigen land namelijk al jarenlang een homofobe politiek, wat op lokaal niveau onder meer tot LGBTQI+-vrije zones leidde. Dat de campus net plaatsvond tijdens het Pride Festival in Antwerpen kwam zeker ongelegen.

In een gezamenlijk statement uiten de jongerenafdelingen van de Vivaldi-regering hun ongenoegen. ‘Het is triest te moeten vaststellen dat verschillende Vlaamse jongerenpartijen internationaal verbroederen met partijen die onze rechten en vrijheden willen uithollen.’ Jong N-VA spreekt dat tegen. ‘Van een toenadering tussen ECR en ID is er geen sprake’, klinkt het.

Waarom is dit lastig voor N-VA?

Het voorval benadrukt de ongemakkelijke positie waarin N-VA op Europees niveau verkeert. Zoals eerder vermeld zit de partij sinds 2014 in het Europees Parlement bij de ECR. Doorslaggevend bij die toetreding was de uitstekende relatie met de Britse conservatieven – Bart De Wever onderhield goede persoonlijke contacten met voormalig premier David Cameron. Maar met de brexit verdwenen de Britten uit de Europese instellingen.  

Sindsdien werd de fractie vooral een bont allegaartje van ‘foute vrienden’. Naast haar homofobe overtuigingen neemt de Poolse PiS-partij het niet zo nauw met het respect voor de rechtsstaat en de primauteit van het Europese over het nationale recht. Daarnaast trad ook het Spaanse Vox toe, die in tegenstelling tot N-VA fel gekant is tegen het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven. Ook moest de partij toekijken hoe de Zweedse radicaal-rechtse partij Zweden Democraten tegen haar zin toetrad.

Dat de Poolse PiS nu kokketeert met het Vlaams Belang, en er ook samen met het Vlaams Belang, de Lega en Vox over nadenkt om een Europese extreemrechtse ‘supergroep’ uit de grond te stampen, maakt de situatie voor N-VA des te lastiger. Niet zonder reden dacht de partij rond de Europese parlementsverkiezingen van 2019 erover na om naar de groep van Groen en Ecolo te verhuizen. Ook over de Europese liberalen werd nagedacht, maar een eventuele associatie met de pro-Europese koers van oud-premier Guy Verhofstadt zag de partij niet zitten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content