Het is bij gebrek aan een stabiel eindpunt dat de regeringsonderhandelingen niet afgerond raken, zei de gewezen koninklijk bemiddelaar tijdens een gastcollege aan de Universiteit Gent.
Gewezen koninklijk bemiddelaar Johan Vande Lanotte (SP.A) pleit voor de oprichting van een Belgische unie met vier deelstaten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Duitstalige kantons. Vande Lanotte kwam donderdag tijdens een gastcollege aan de Universiteit Gent terug op zijn opdracht als koninklijk bemiddelaar.
“Alle zeven partijen hebben serieus geïnvesteerd en hun best gedaan om een akkoord te bereiken,” zei het SP.A-boegbeeld. Dat lukt volgens hem echter niet bij gebrek aan een stabiel eindpunt. “Een Belgische unie kan zo’n eindpunt worden.”
Vande Lanotte: “Die unie respecteert zowel de territorialiteit op niveau van de deelstaten als de solidariteit op niveau van de Unie. In zo’n unie zijn er duidelijke taakstellingen op de verschillende niveaus, is er een afzonderlijke financiële verantwoordelijkheid en zijn er duidelijke regels over hoe de unie en de deelstaten zich tot elkaar verhouden.”
Bevoegdheden
Als kerntaken van de Belgische unie ziet Vande Lanotte onder andere defensie, buitenlands beleid, ontwikkelingssamenwerking, migratie en asiel en de financiering van de sociale zekerheid.
De bevoegdheden van de deelstaten beslaan naast de bestaande bevoegdheden ook justitie, het volledige economische en werkgelegenheidsbeleid en het beheer van de uitgaven in de sociale zekerheid.
VoorwaardenVande Lanotte koppelt wel een aantal glasheldere voorwaarden aan de hervorming. Zo moeten de Franstaligen volgens hem dringend ophouden met het territorialiteitsbeginsel in vraag te stellen. “Hun verzet moet stoppen. Anders is een hervorming niet mogelijk. Aan de Franstaligen: ‘blijf af van het territorialiteitsbeginsel!'”, klonk het scherp. Het territorilaiteitsprincipe betekent niet dat er in elke deelstaat homogeniteit zal zijn, ook de minderheden hebben hun rechten.
Voorts mag het solidariteitsmechanisme niet ter discussie staan, al bevat het huidige mechanisme mankementen.
De uitgangspunten van het voorstel van Vande Lanotte liggen alvast behoorlijk ver van de principes die vandaag gehuldigd worden aan de onderhandelingstafel.
Verkiezingen Ondanks het wereldrecord dat ons land vandaag/donderdag breekt, blijft Vande Lanotte geloven in een oplossing. Hij verwacht dat er na de huidige “afkoelingsperiode” een nieuwe “actieve periode komt”. “Maar dat zou wel eens de laatste keer kunnen zijn dat we iets proberen”, klonk het. Nieuwe verkiezingen noemt hij een “zwaktebod”. Dat de onderhandelingen zo lang aanslepen noemt hij trouwens “niet exceptioneel”. “Kijk naar de staatshervorming van 1970. Die is voorbereid vanaf 1962. Dan is zes maanden onderhandelen niet zo buitengewoon”, klonk het met een boutade.
Reactie Open Vld
Open Vld-voorzitter Alexander De Croo laat donderdag weten dat het voorstel van sp.a’er Johan Vande Lanotte voor een Belgische unie met vier deelstaten “zeker interessante ideeën” bevat, die bovendien nauw aansluiten bij de visie van de Vlaamse liberalen.
Wel valt het hem op dat de “professor Vande Lanotte” veel verder gaat dan de voorstellen die hij deed als koninklijk bemiddelaar.
