‘Universiteiten, stop de investeringen in fossiele brandstoffen’

Investeren in fossiele brandstoffen betekent investeren in een toekomst van ongeziene klimaatontregeling, zegt een tweetalig studentencollectief van zes Belgische universiteiten. ‘Daarom moeten onze universiteiten nu samen van hun banken eisen dat hun investeringen strikt fossielvrij worden.’

De klok tikt. Investeren in fossiele brandstoffen betekent investeren in een toekomst van ongeziene klimaatontregeling. Het is waanzinnig, maar ook vanuit ons land stromen er nog tientallen miljarden euro’s aan investeringen richting de steenkool-, olie- en gasindustrie.

Als Vlaamse, Waalse en Brusselse studenten roepen wij onze universiteiten nu op samen van hun banken te eisen dat hun investeringen strikt fossielvrij worden. Het is voor onze universiteiten een maatschappelijke plicht de fossiele industrie nu de rug toe te keren en overtuigde leiders te worden in de transitie naar een duurzame toekomst.

Cruciaal moment

Deze oproep komt er op een cruciaal moment. Het klimaatakkoord van Parijs is nu een half jaar van kracht. Maar de tijd om zoals afgesproken de opwarming tot 1,5 °C te beperken en klimaatverandering te beheersen, slinkt onverbiddelijk snel weg. Aan het huidige tempo van uitstoot, belanden er in minder dan acht jaar genoeg broeikasgassen in de atmosfeer om die rode lijn van 1.5° te overschrijden. Acht jaar!

Het tijdsvenster voor actie sluit zich met andere woorden voor onze ogen, terwijl we er met z’n allen op staan te kijken. Maar de omslag naar een koolstofvrije samenleving is mogelijk. Het uitgangspunt is kinderlijk eenvoudig. Van alle wereldwijd gekende reserves aan fossiele brandstoffen moet 85 procet onder de grond blijven. Zelfs een deel van de reeds ontwikkelde reserves in huidige steenkoolmijnen en olie-en gasvelden zal daarvoor onontgonnen moeten blijven. Zo behouden we een fifty-fifty kans om de opwarming tot 1.5°C beperken.

Miljarden onderzoek naar ontginning

Fossiele brandstofbedrijven beseffen de implicaties van deze realiteit echter nauwelijks. Nog steeds investeren ze jaarlijks miljarden in het onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe ontginningsgebieden, waaruit ze hopen nog vele tientallen jaren steenkool-, olie- en gas naar boven te halen. De business-as-usual plannen van de fossiele industrie vormen zo een regelrechte bedreiging voor onze nabije toekomst.

Slagen we er anderzijds in voldoende snel over te schakelen naar fossielvrije, duurzame energiebronnen, dan blijven grote delen van de fossiele reserves onbenut. De investeringen van de fossiele industrie resulteren dan niet in de verhoopte opbrengst, niet voor de bedrijven zelf en niet voor de aandeelhouders. De financiële koolstofbubbel spat dan met andere woorden onverbiddelijk uit elkaar. De tijd is dus meer dan rijp om ons geld weg te trekken uit de immorele én risicovolle fossiele brandstofsector.

Voortrekkersrol voor universiteiten

Onze universiteiten hebben nu de kans een invloedrijke voortrekkersrol op te nemen in deze fossiele desinvestering. Onder invloed van onze studentencampagnes in respectievelijk Gent , Luik en Leuven kwamen de afgelopen maanden hierover mooie beloftes van de universiteitsbesturen van de UGent , Ulg en KU Leuven . Ook de VUB gaf aan geïnteresseerd te zijn in fossielvrije investeringsfondsen. Tezelfdertijd lopen intussen ook gelijkaardige Fossil Free campagnes aan de UCL, ULB en VUB om de druk op te voeren.

Onze universiteiten en bij uitbreiding alle institutionele beleggers in België botsen echter op een verontrustende realiteit. Alle duurzame of groene labels en verkoopspraatjes ten spijt, hebben de Belgische banken geen fossielvrije investeringsopties voor beleggers die weinig risico willen nemen. Dankzij studenten uit de Gentse campagnegroep kwam de Commissie Duurzaam Beleggen van de UGent recent te weten dat de fondsen die hun drie banken bestempelden als duurzaam zonder schroom aandelen van fossiele reuzen als Shell, BP, Total en Gazprom bevatten.

Zelfs investeringen in wapen- en tabaksbedrijven bleken voor de betrokken banken geen probleem binnen deze ‘duurzame’ fondsen. Onvoorstelbaar? Zeker. Maar dit is helaas geen alleenstaand probleem. De Klimaatcoalitie berekende recent nog dat BNP Paribas, ING, KBC en Belfius samen 40 miljard euro pompen in de fossiele sector.

Nochtans bewijst het buitenland dat dergelijke fossielvrije en risicoarme fondsen wel degelijk kunnen bestaan. Willen we écht de omslag maken naar een koolstofvrije samenleving zonder catastrofale klimaatontregeling, dan moeten we deze gigantische geldstromen richting fossiele industrie droogleggen. Nu.

Over taalgrenzen heen

Wij, studenten, roepen onze universiteiten op om, wars van alle stads- en taalgrenzen, te bouwen aan een duurzame toekomst en het status quo te doorbreken. Wij vragen onze universiteiten gezamenlijk op te treden en de creatie van fossielvrije investeringsfondsen te eisen bij hun banken. Als grote maatschappelijke en financiële spelers kunnen onze universiteiten daartoe voldoende gewicht in de strijd werpen.

Wij, als geëngageerde universiteiten, kunnen het voortouw nemen in deze beweging en een nieuwe norm vormgeven. Tientallen gemeenten, steden en pensioenfondsen staan nu al te springen om hun geld duurzamer te beleggen, maar hebben als individuele actoren te weinig financieel gewicht.

Wij kunnen dus het pad effenen voor een golf van desinvesteringen uit de fossiele industrie. De luttele miljoenen zullen ettelijke miljarden worden. Zo ontdoen we ons samen van de politieke en economische grip van de fossiele brandstofsector op onze samenleving en scheppen we ruimte voor duurzame alternatieven.

Wij zijn ervan overtuigd dat wij, als burgers, een reële impact kunnen hebben op onze maatschappij. Als studenten roepen wij onze universiteiten daarom op om gezamenlijk en daadkrachtig het voortouw te nemen in deze strijd voor onze toekomst.

Beste universiteitsbesturen, keer fossiele brandstoffen definitief de rug toe. Eis samen 100 procent fossielvrije investeringsfondsen. Wees een lichtend voorbeeld voor de hele maatschappij.

Getekend:

KU Leuven Fossil Free

Fossil Free Ghent

Fossil Free ULg

Fossil Free ULB

VUB Fossil Free

Fossil Free UCL