Medisch expert Roland Eils is een van de voortrekkers in het gebruik van artificiële intelligentie in de geneeskunde. ‘Dankzij AI kunnen we heel specifiek en individueel medisch advies geven om ziektes te voorkomen.’
‘De geneeskunde van de 21e eeuw.’ Zo noemt professor Roland Eils de geneeskunde op basis van artificiële intelligentie. Een recente studie van Eils toont revolutionaire resultaten in het gebruik van AI op big data van patiëntengegevens.
Wat doen jullie precies met die patiëntendata?
Roland EILS: We gebruiken ze om ziektes te voorspellen, en hopelijk te voorkomen. Wanneer u naar de dokter of huisarts gaat voor een controle, wordt daar een medische fiche van aangemaakt. Met dat soort data ontwikkelden we ons model. We zijn vijftien jaar geleden begonnen met de medische data van ongeveer 500.000 Britten. Die volgden we twaalf jaar lang: bijna 2000 ziektes werden continu gemonitord. Per individu kon ons model voorspellingen maken over het ziekte- en gezondheidsverloop van elk individu. Die voorspellingen bleken uiterst accuraat.
Wat betekent dat voor de medische wetenschap?
EILS: Dat we een breed palet aan ziektes kunnen voorspellen: cardiovasculaire ziektes, kanker, longaandoeningen. Het model kan op basis van uw medische data zelfs voorspellen of u uwe botten zult breken en of u een suïcidepoging zult ondernemen. Dat is ook logisch: als u meer langsgaat bij de neuroloog of psychiater, dan is de kans op suïcide groter.
Wat is hier nu het praktische nut van?
EILS: Dat is een netelige vraag. Iedereen weet dat je langer zult leven als je meer sport en minder drinkt. Toch veranderen de meeste mensen hun levensstijl daarom niet. Dat komt omdat dat soort voorschriften te algemeen zijn. Ons advies maakt het veel specifieker. Wanneer we onderzoeken hoeveel kans iemand heeft om diabetes type 2 te ontwikkelen, berekent het model dat er bij die persoon bijvoorbeeld een honderd keer hogere kans is. Op die manier kom je tot een veel concreter toekomstig ziektebeeld.
Stelt de AI dan ook oplossingen voor om ‘in te grijpen in de toekomst’?
EILS: Nee, dat niet. Wel geeft ze indicaties die kunnen verklaren waarom het risico op bepaalde ziektes vergroot is. Je kunt je dan schikken naar verklaring x of y. Om het nog concreter te maken: denk aan de Smartwatch die je draagt. Daarop krijg je nu al continu meldingen van bepaalde zaken, zoals het aantal stappen dat je zet, je hartslag enzovoort. We zouden onze AI in zo’n systeem kunnen implementeren, waardoor je constant feedback krijgt en je je gedragd kunt aanpassen.
Zijn er dan geen gevaren op het vlak van ethiek en privacy?
EILS: Natuurlijk is privacy een gevoelig domein, maar alle mensen die deelnemen aan ons onderzoek. stemden daar uitdrukkelijk mee in. Bovendien zou er heel wat moeten gebeuren om individuele mensen uit een lijst met 500.000 mensen te identificeren.
Kan deze technologie binnenkort ook naar België komen?
EILS: In het begin was ik zelf heel sceptisch over de toepassing van ons model in andere landen. Ieder land is namelijk uniek: mensen hebben andere sociale gewoonten, de gezondheidsomstandigheden zien er anders uit, genetisch zijn er verschillen tussen regio’s enzovoort. Maar ook in de VS bleek ons model te werken. Daarom ben ik heel optimistisch over de mogelijkheden in België.
Op dit moment zijn we actief in Duitsland. Alleen loopt dat vrij traag. Duitsland is onderontwikkeld op het vlak van gezondheidsdata. Al ziet het er wel positief uit: we doen onderzoek met data van meer dan twintig miljoen Duitsers voor de komende jaren, en het model lijkt opnieuw aan te slaan.
Roland Eils leidt sinds 2018 de Hub for innovations in Health. Dat is een onderzoeksorganisatie in Berlijn die analyseert hoe AI in de medische wereld kan worden ingezet. Daarnaast leidt hij het Center for Digital Health of the Berlin Institute of Health in de Charité, het grootste universitair ziekenhuis van Europa. Daar onderzoeken ze hoe AI kan bijdragen in de diagnose en behandeling van onder andere kanker en cardiovasculaire ziekten.
