Marc De Vos

Staatsgreep

Marc De Vos Visiting fellow bij de denktank Itinera

In het federale België is de grondwet een vodje papier.

In federale landen is de grondwet het fundament van de natie. Zij bakent de territoria af en verdeelt bevoegdheden tussen deelstaten en het federale niveau. Zij cementeert het samenlevingspact dat alle instellingen en burgers bindt, met een grondwettelijk hof als superieure scheidsrechter. Kijk maar hoe de Amerikanen hun grondwet als een bijbel vereren, of hoe de Duitsers zich met een democratische grondwet hebben heruitgevonden na de Tweede Wereldoorlog.

In het federale België is de grondwet een vodje papier. Ons Grondwettelijk Hof vindt de constructie van BHV ongrondwettig, maar verkiezingen gaan ongestoord door. De Grondwet verdeelt het land in gemeenschappen en gewesten, maar in Wallonië en Brussel houden ze de “Federatie Wallonië-Brussel” boven de doopvont.

Het is niet de eerste keer. Vlaanderen maakte zijn “Vlaams Parlement” toen het nog de Vlaamse Raad was. De Vlaamse regering vermengt gemeenschap en gewest in één bewindsploeg. Maar er is een verschil. Eén parlement en één regering zijn maatregelen van efficiënt bestuur binnen de institutionele breuklijnen. De “Federatie Wallonië-Brussel” is een territoriale expressie die deze breuklijnen doelbewust overstijgt. Het is een politieke motie van wantrouwen tegen de opdeling die nu in de Grondwet verankerd ligt.

Het staat iedereen vrij grondwetswijziging politiek na te streven. Maar dit is de politiek van het voldongen feit. Het is een politieke staatsgreep, zij het een symbolische zonder tanden of geweren. Als Vlaanderen hetzelfde zou doen met pakweg de faciliteitengemeenten rond Brussel, dan stond het land helemaal op stelten.

Het francofone verbond Wallonië-Brussel valt ook niet te rijmen met de eis om Brussel een autonoom gewest te maken. De conclusie kan alleen maar zijn dat de agenda’s ook in Wallonië sterk regionalistisch zijn. De Belgische federatie dient vooral om geldstromen te garanderen via de sociale zekerheid. Ondertussen liggen alle opties blijkbaar open en is de Grondwet een verwaarloosbaar detail.

Marc De Vos doceert aan de UGent en is directeur van de denktank Itinera (www.itinerainstitute.org). Hij schrijft deze column in eigen naam.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content