Twee jaar na de Rise for Climate-betoging die op 27 januari 2019 70.000 mensen op de been bracht in Brussel, maken de initiatiefnemers van die betoging een aarzelend hoopvolle balans op. Twee jaar actievoeren door de beweging heeft op zowat alle politieke niveaus verandering teweeggebracht, maar waakzaamheid blijft geboden.
‘Er zijn grote doelstellingen vastgelegd en dat is mooi,’ zegt Karen Naessens van Rise for Climate, ‘maar nu moeten er acties volgen en daarvoor moeten we druk op de ketel blijven zetten.’
‘Er is duidelijk een wereld voor de klimaatmarsen en een wereld na de klimaatmarsen’, zegt Naessens. ‘We hebben een mobilisatie gezien waar niemand van ons zich aan verwacht had en we hebben gezien wat “people power” kan betekenen. De situatie is nog altijd verre van rooskleurig, maar er is een klein beetje hoop. Dit is het moment om trots te zijn op wat we in beweging hebben gezet, en om moed te rapen om verder te gaan. De politici moeten weten dat we blijven meekijken over hun schouders.’
‘Op zowat alle politieke niveaus hebben de klimaatmarsen hun effect gehad’, gaat Kim Le Quang, mede-initiatiefnemer voor de beweging, voort. ‘Na mei 2019 hebben zeventien Brusselse gemeenten de klimaatnoodtoestand uitgeroepen, de stad Brussel heeft een renovatieplan op tafel gelegd voor 18.000 sociale woningen, het Brussels gewest heeft de ambitie uitgesproken om de CO2-uitstoot met 40 procent te verminderen, in plaats van slechts met 32 procent. Het heeft ook een lage-emissiezone ingevoerd, wil 40 kilometer fietspaden aanleggen en plant een verbod op dieselwagens tegen 2030 en één op benzinewagens in 2035.’
Wallonië wil dan weer de uitstoot van broeikasgassen verminderen met 55 procent tegen 2030, terwijl zowat alle Waalse gemeenten nu een klimaatplan hebben, iets wat volgens de activisten twee jaar geleden ondenkbaar was. Ook de beslissing om landbouwers subsidies te geven om biodiverse hagen aan te leggen, kan op goedkeuring rekenen.
‘Chaos’ rond zonnepanelen
Over Vlaanderen is het oordeel gemengder. ‘Vlaanderen heeft lang de internationale klimaatakkoorden geblokkeerd, maar heeft in december dan toch ingestemd met het plan van de EU om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen met 55 procent tegen 2030’, zegt Karen Naessens. ‘Minister Demir zoekt echter nu al naar uitvluchten om te vermijden dat Vlaanderen zijn deel zou doen om die ambitie waar te maken. Er is ook aan negen wetenschappers gevraagd om en Vlaams klimaat- en energieplan op te stellen maar lang niet alle adviezen van die wetenschappers zijn gevolgd. Wel positief is dat er met 171 gemeenten een klimaat- en energieplan is uitgewerkt om hen te helpen de uitstoot van broeikasgassen met 40 procent terug te dringen, dat er 6,5 miljoen bomen en 3.000 kilometer heggen zullen geplant worden en dat er 6.000 kilometer extra fietspaden komen. De hele politiek rond de zonnepanelen is dan weer een hopeloze chaos.’
‘ Federaal zijn er door de nieuwe regering dan weer heel wat ambitieuze beloftes uitgesproken, maar die moeten nu geconcretiseerd worden, vinden de actievoerders. Federaal minister van Klimaat Zakia Khattabi (Ecolo) geeft Rise for Climate daarin gelijk. ‘Ik heb als militante deelgenomen aan jullie betogingen, nu vraag ik jullie als minister om verder te gaan met de mobilisering’, zei ze. ‘Jullie moeten druk blijven zetten zodat we onze grote ambities ook omzetten in daden.’
