Over Alain Mathot en de verborgen synergieën tussen N-VA en PS

Alain Mathot (PS) in Luik, 3 februari 2017. © Belga
Marie-Cécile Royen

Alain Mathot (PS) wordt beschermd door N-VA en Open VLD en zal dus niet aanwezig zijn op het Inova-Intradelproces. En dat ondanks de zware lasten die op hem wegen, waaronder passieve corruptie en criminele organisatie. Zusterblad Le Vif/L’Express deed onderzoek naar een parlementair schandaal dat overschaduwd werd door de aanslagen van 22 maart 2016.

Het proces dat op 5 december van start gaat voor de correctionele rechtbank van Luik zal zonder kamerlid en burgemeester van Seraing Alain Mathot (PS) plaatsvinden. Acht andere medeverdachten zullen verantwoording moeten afleggen voor hun daden in het kader van de grootste corruptiezaak uit ons recente verleden. Gezien het gewicht van het dossier bleef de reden waarom N-VA en Open VLD zich verzetten tegen de opheffing van de parlementaire immuniteit van kamerlid Mathot tot vandaag onduidelijk.

De Antwerpse bijeenkomst in ’t Fornuis zou wel eens één van de sleutels van het mysterie over de niet-opheffing van de parlementaire immuniteit van Mathot kunnen zijn.

Ging het parlement zijn boekje te buiten om een parlementair te willen blijven beschermen? Waarom steunde de N-VA schaamteloos een man die ondanks zijn kwaliteiten exact vertegenwoordigt wat de nationalisten beweren te haten: vriendjespolitiek en graaicultuur? En wat deed de zoon van Guy Mathot op 20 oktober 2017 op de verjaardag van de Antwerpse vastgoedlobbyist Erik Van der Paal, zoon van Rudi en volgens Apache voormalige zakenman en financier van het Vlaams Blok en daarna van de N-VA?

Die avond waren burgemeester Bart De Wever (N-VA) en het bijna voltallige schepencollege van Antwerpen aanwezig, evenals de oudste rechterhanden van Elio Di Rupo (Luc Joris: beschuldigd in de zaak Dragone) en van Didier Reynders (Jean-Claude Fontinoy), de grote namen van de Vlaamse vastgoedsector, en Geert Versnick (Open VLD), in opspraak gebracht door de Optima- en Publipartschandalen…

N-VA schepen voor Stadsontwikkeling Rob Van de Velde (rechts) buigt voor Erik Van Der Paal (links).
N-VA schepen voor Stadsontwikkeling Rob Van de Velde (rechts) buigt voor Erik Van Der Paal (links).© Apache

Apache filmde discreet de mannelijke omhelzingen op de drempel van ’t Fornuis, een sterrenrestaurant in de Reyndersstraat. De memorabele scène had een verwoestende impact. Verontwaardigd dat sommigen hem als een man onder controle van ‘het grote geld’ beschouwen, beloofde Bart De Wever volledige transparantie over de manier waarop stedenbouwkundige regels onderhandeld worden met de projectontwikkelaars actief in zijn stad, waaronder Land Invest Group dat voor 50% in handen is van het Luikse pensioenfonds Ogeo Fund (één van de filialen van Publifin/Nethys).

Achteraf gezien zou deze Antwerpse bijeenkomst wel eens één van de sleutels van het mysterie over de niet-opheffing van de parlementaire immuniteit van Mathot kunnen zijn.

700.000 euro steekpenningen?

Het Inova-Intradelproces, dat zal starten met de hoorzittingen van de verdachten, zal ook over vastgoed gaan, maar van een andere soort. Het voorwerp is gekend: een gigantische vuilverbrander (Uvelia) gebouwd in Herstal voor de lokale intercommunale verantwoordelijk voor het afvalbeheer die in 2009 werd ingewijd.

Philippe Le Roy, voormalig directeur van Inova France en ook op de verdachtenbank, zou smeergeld gestort hebben. Verschillende tussenpersonen zouden genoten hebben van de gulheid van Inova, onder andere ook Alain Mathot, die zelf ontkent 700.000 euro ontvangen te hebben.

De procureur-generaal van Luik, Christian De Valkeneer, meende voldoende aanwijzingen te hebben van ‘valsheid in geschrifte, criminele organisatie, passieve corruptie, witwassen, misbruik van gemeenschapsgelden, oplichting, schendingen in het kader van publieke veilingen’ om op 16 maart 2015 de opheffing van de parlementaire immuniteit van Mathot te vragen.

De zaak Mathot kwam na de aanslagen van 22 maart plots op de achtergrond.

Op 17 maart 2016, dertien vergaderingen en een jaar later, wees de Commissie Vervolgingen van het Federaal parlement zijn vraag echter af. De zaak Mathot kwam na de aanslagen van 22 maart plots op de achtergrond. Op 14 april bevestigde de Kamer in plenaire zitting de immuniteit van Alain Mathot: 81 stemmen voor (N-VA, PS, SP.A, Open VLD), 49 stemmen tegen (MR, CD&V, Ecolo-Groen, Vlaams Belang) en 8 onthoudingen (CDH).

Een absurde meerderheid

Hoe kwam die onwaarschijnlijke meerderheid tot stand? De commissie vervolgingen telde zeven personen: Hendrik Vuye (rapporteur) en Zuhal Demir voor N-VA (Vuye verliet de partij in september 2016), Denis Ducarme (MR), Raf Terwingen (voorzitter van de commissie, CD&V), Carina Van Cauter (Open VLD), Karine Lalieux (PS) en Hans Bonte (SP.A).

De huidige Staatssecretaris Zuhal Demir (Armoedebestrijding, Gelijke kansen, Wetenschapsbeleid) besteedde volgens getuigen niet veel aandacht aan het dossier, in tegenstelling tot Hendrik Vuye, grondwetspecialist van de Universiteit van Namen en rapporteur van de commissie vervolgingen. Volgens een off the record getuigenis verdedigde hij in het begin de rechtspraak van artikel 59 van de Grondwet. We hadden graag geweten waarom hij, de door zijn studenten gewaardeerde grondwetspecialist, van mening veranderde en waarom hij, de rapporteur van de Commissie, afwezig was op 27 januari 2016 toen algemeen procureur Christian De Valkeneer en substituten Paul Catrice en Laurent De Smedt hun dossier kwamen verdedigen. Een collega stelde hem de vraag in de gangen van het parlement en hij antwoordde dat hij ‘van mening was veranderd’. Gewoon van mening veranderd. De man wordt echter als onbuigzaam beschouwd. Heeft hij zijn partij overtuigd of kreeg hij bevelen van bovenaf? ‘De beslissing was politiek’, zegt een Kamerlid die het klappen van de zweep kent: N-VA redde soldaat Mathot. Maar waarom?

Zuhal Demir, Carina Van Cauter, Karine Lalieux en Hans Bonte stemden in met de interpretatie van de ‘marginale controle’, bekrachtigd door Hendrik Vuye.

Het geval van Carina Van Cauter (Open VLD) is apart: volgens een off the record getuigenis ging ze ‘ zeer, zeer ver in de analyse van het dossier’, in de rol kruipend van onderzoeksrechter en advocate, haar echt beroep. ‘Alles is niet zo glashelder’ vertrouwde ze toe aan een buitenlandse collega.

De ambtenaar die meewerkte met de Commissie voor Vervolgingen bracht telkens de rechtspraak van de Kamer in herinnering maar de meeste Kamerleden legden dat naast zich neer. Raf Terwingen (CD&V) en Denis Ducarme (MR), ondertussen federaal minister van Landbouw en Middenstand, stemden voor de opheffing van de immuniteit. Twee tegen zeven dus. ‘Voor de MR waren er, welke opmerkingen je ook kan maken, voldoende elementen – ook rekening houdend met het grote aantal tenlasteleggingen om Justitie haar werk te laten doen’, vertelde Ducarme op RTL-TVI, op 17 april 2016.

De PS afwachtend, Vlaanderen geïnteresseerd

In het socialistisch kamp is Claude Desama (PS) de enige die zich uitliet over de zaak: ‘In het Europees Parlement had ik een aanpak verdedigd waarbij het Parlement zich niet moet uitspreken over de parlementaire immuniteit en waarbij de zaak aan Justitie wordt gelaten’, herinnert de voormalige burgemeester van Verviers zich. ‘Uit principe’, verklaart hij, ‘heb ik altijd de immuniteiten als een overdreven privilege beschouwd en als een teken van wantrouwen tegenover de rechterlijke macht, een onafhankelijke macht. Indien Alain Mathot niets te vrezen had, had hij zelf de opheffing van zijn parlementaire immuniteit moeten vragen. Het federaal parlement heeft het niet gedaan omwille van redenen die ik niet ken, maar nam de verdenking niet weg.’

De socialist is de verontwaardigde reactie van Alain Mathot op deze uitspraken nog niet vergeten (‘Wat je gedaan hebt, is smerig!’) en de vagere reactie van partijgenoot Willy Demeyer (‘Dat was niet zo opportuun’).

In Vlaanderen lokte de video van Apache met bekende en minder bekende gezichten op de 45ste verjaardag van de zeer discrete Erik Van der Paal, Antwerps zakenman (Amber) en lobbyist van Land Invest Group, een schandaal uit. Alain Mathot gaf toe aan aanwezig geweest te zijn om ‘investeerders te ontmoeten’. Voor wie de banden tussen de Metropool en sommige Gentse en Luikse politici kent, was de combinatie geen verrassing maar Bart De Wever leek de wereld rond hem plots te ontdekken… Optima, Land Invest Group en Ogeo Fund zijn nochtans ronkende bedrijfsnamen in Vlaanderen.

Blijkbaar stond het Vlaams netwerk van Alain Mathot klaar om ervoor te zorgen dat hij geen proces moest doorstaan.

Optima Bank, die in 2016 frauduleus failliet werd verklaard, nam de bankvergunning van Ethias (ex-Smap) over in 2011 dankzij de grote politieke steun. Ze stuurde haar rijke klanten die geld wilden witwassen naar het Lombardfonds in Luxemburg (tak 23), of in vastgoed via Optima Global Estate dat toen geleid werd door Luc Van de Bossche, voormalige minister van Binnenlandse zaken (SP.A). Die laatste zetelde ook , samen met Geert Versnick (Open VLD) in de Raad van bestuur van Land Invest Group, projectontwikkelaar van enkele juridische en stedenbouwkundige omstreden Antwerpse werven. Uiteindelijk wordt het geld van de Luikse gepensioneerden zonder risico geïnvesteerd in de stad van Bart De Wever. Ogeo Fund, dat tot juni laatstleden geleid werd door Stéphane Moreau (Nethys, PS), bezit de helft van Land Invest Group. Een druppel water in de oceaan van geld dat de havenstad beheert, maar in hoge mate symbolisch voor de open relaties die politieke partijen onderhouden met private spelers.

Alain Mathot voelde zich vast op zijn gemak in ’t Fornuis: begin dit jaar werd hij betaald bestuurder in gemengde of publieke bedrijven met goede relaties met Vlaanderen: EDF-Luminus, Publilec en Publipart. Blijkbaar stond zijn Vlaams netwerk ook klaar om ervoor te zorgen dat hij geen proces moest doorstaan.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content