Onderwijsexpert Wouter Duyck: ‘Studenten beginnen met nog minder voorkennis aan hoger onderwijs’

Volgens psycholoog Wouter Duyck moeten universiteiten en hogescholen het onderste uit de kan halen om de leerachterstand van hun nieuwe studenten goed te maken.

‘Laat onze studenten in september alsjeblief weer voltijds naar de campus gaan’, zegt Wouter Duyck, ondervoorzitter van de Nederlands Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO), die toeziet op de kwaliteit van het hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. ‘Uit onderzoek blijkt wel dat de coronatijd hun studieresultaten niet sterk heeft beïnvloed, maar op sociaal-emotioneel vlak hebben ze het zwaar gehad.’

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) heeft toch al laten weten dat het nieuwe academiejaar normaal in code groen kan starten?

Wouter Duyck: Ik ben heel blij dat hij dat expliciet heeft gezegd. Maar het voorbije academiejaar waren er ook instellingen die nog verder gingen dan de maatregelen die de overheid oplegde. Ik wil hen oproepen om dat nu niet te doen. Want dan moet dezelfde generatie wéér een halfjaar of zelfs langer digitaal onderwijs ondergaan.

Maakt u zich zorgen over de kennis van de zesdejaars die straks het hoger onderwijs binnenstromen?

Duyck: Zeker. Ons hoger onderwijs heeft tot nu toe altijd goed stand gehouden. We hebben geen enkele indicatie dat wie vandaag afstudeert een lager niveau heeft dan vroeger. Wel is de instroom in het hoger onderwijs minder sterk geworden. Dat blijkt onder meer uit de Simontest, een online zelfevaluatieproef die jongeren helpt bij hun studiekeuze. Een van de vragen luidt: als een man in vijf minuten één kilometer loopt, hoeveel loopt hij dan in twee uur? Bijna 20 procent van de studenten uit de humane wetenschappen weet daar het antwoord niet op.

Is dat op langere tijd een probleem?

Duyck: Tot nu toevervult het hoger onderwijs zijn rol van poortwachter naar behoren: na het eerste jaar vallen studenten die de opleiding niet aankunnen weer af. Maar nu vind ik dat minder vanzelfsprekend. Laten we jonge mensen opdraaien voor het feit dat ze door corona minder voorkennis hebben meegekregen in het secundair onderwijs?

Wat gebeurde er na de Waalse lerarenstaking van 1990? De scholen bleven toen lange tijd dicht, maar universiteiten hebben hun lat niet verlaagd. Gevolg: minder studenten slaagden, hun intrede op de arbeidsmarkt verliep moeizamer en uiteindelijk verdienden ze gemiddeld een lager loon. Ook nu vrees ik voor dat soort langetermijneffecten. Er zijn twee mogelijkheden: ofwel verschuift de lat naar beneden – wat ik zeer zou betreuren – ofwel zullen de slaagpercentages nóg zakken. Ik vermoed dat het een combinatie van beide zal worden.

Dus toch een verloren generatie?

Duyck: We kunnen nog veel doen om de schade te beperken. Universiteiten en hogescholen moeten de basiskennis van hun nieuwe eerstejaarsstudenten nu al zo veel mogelijk bijspijkeren. In de faculteit psychologie van de UGent, waar ik tot vorig jaar opleidingsvoorzitter was, organiseren we bijvoorbeeld al jaren een zomercursus wiskunde, die studenten in spe voorbereidt op het vak statistiek. Daar moeten we nog veel meer op inzetten.

Kan zo’n zomercursus alle achterstand uit de coronaperiode goedmaken?

Duyck: De eerste weken en maanden van het nieuwe academiejaar zullen cruciaal zijn. Het lijkt me een goed idee dat docenten de voorkennis van hun studenten dan al eens testen, zodat er nog tijd is voor remediëring. Al is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan, want in sommige richtingen starten meer dan duizend studenten en die hebben allemaal een andere vooropleiding gehad. Toch moeten we het onderste uit de kan halen. Dat zijn we aan deze generatie verplicht.