De regering-De Wever slaagt er maar niet in een begroting op te stellen. Gevolg is dat begin volgend jaar het land met voorlopige kredieten zal worden bestuurd. Een blamage voor de regering.
De Belgische regering is niet de enige die niet in staat blijkt te zijn om een akkoord te bereiken over de begroting. Ook in de Verenigde Staten raken de Democraten en Republikeinen in de Senaat het maar niet eens over de begroting van 2026. Het gevolg is dat in de VS de niet-essentiële overheidsdiensten sinds 1 oktober grotendeels stilliggen.
Door deze shutdown zitten ongeveer 800.000 ambtenaren met onbetaald verlof thuis. Zo’n 2 miljoen essentiële werknemers zoals militairen, luchtverkeersleiders, gevangenisbewakers en FBI-agenten blijven wel aan het werk, maar worden momenteel niet betaald. Meestal duurt een shutdown één of twee dagen, nu al meer dan een maand, maar het is duidelijk: een shutdown zet extra druk op de politici om toch tot een akkoord te komen over de begroting.
Heel anders gaat het er bij ons aan toe. De regering-De Wever slaagt er maar niet in een akkoord te bereiken. Premier Bart De Wever (N-VA) wil een akkoord voor Kerstmis, anders biedt hij zijn ontslag aan. Het gevolg is dat de Kamer van Volksvertegenwoordigers voor het eind van dit jaar geen begroting meer kan goedkeuren. Er is dus geen overeenstemming over de ontvangsten en uitgaven van de regering.
Om de continuïteit van de openbare diensten te garanderen, bestaat bij ons het systeem van voorlopige kredieten of voorlopige twaalfden. Dat laat de regering toe evenveel geld uit te geven als in de overeenkomstige periode van de laatste goedgekeurde begroting. Met die voorlopige kredieten blijven de overheidsdiensten draaien en koopt de regering tijd om alsnog een akkoord te bereiken
Terugvallen op de voorlopige kredieten is een blamage voor een regering in functie. Ze werden tot nu toe alleen maar aangewend als een regering in lopende zaken was, dus als ze ontslag had genomen of als het parlement ontbonden was. Niets wijst er overigens op dat er tegen Kerstmis wel een akkoord zal worden gevonden.
Er is ook maar weinig dat onze politici onder druk kan zetten om tot zo’n akkoord te komen. Dat koning Filip ‘bij alle betrokken partijen erop aandringt hun verantwoordelijkheid te nemen en hun meningsverschillen te overbruggen’, zal niet veel helpen. Misschien is er toch een ratingverlaging nodig, waardoor België meer rente-uitgaven moet betalen en onze overheidsfinanciën helemaal ontsporen, om ze tot een akkoord te bewegen. Een shutdown had ook kunnen helpen.
