Na het debat Bouchez-Van Grieken: ‘In Wallonië werkt dubbel cordon médiatique nog wel’

Georges-Louis Bouchez. © belga

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez is de taalgrens overgestoken om het cordon médiatique te breken. Maar gaten boren in de dam tegen extreemrechts is geen goed idee, vindt expert extreemrechts Léonie de Jonge.

Het debat tussen MR-leider Georges-Louis Bouchez en Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken, vorige donderdag op Canvas, was behalve historisch vooral controversieel. Voor het eerst werd het cordon médiatique tegen extreemrechts, waartoe de Franstalige partijen en media zich hadden verbonden toen ze in 2002 het Charte de la Démocratie ondertekenden, doorbroken. Kopstukken van de PS, Ecolo, Les Engagés en Défi ventileerden verwoed hun verontwaardiging, de verdere deelname van de MR aan de Waalse regering-Di Rupo werd zelfs even ter discussie gesteld. De rel is afgekoeld met de belofte van Bouchez om het charter te respecteren, weliswaar in afwachting van een grondige actualisering.

De sociaaleconomische realiteit maakt Wallonië erg vruchtbaar voor extreemrechtse ideeën.

Op het eerste gezicht lijkt het een absurd spektakel. Terwijl politici, media en opiniemakers zich druk maakten over het debat tussen Bouchez en Van Grieken, zaten ze op het puntje van hun stoel tijdens dat tussen Emmanuel Macron en zijn extreemrechtse uitdager Marine Le Pen. Toch is die tegenstelling slechts schijn, vindt de Luxemburgs-Nederlandse politicologe Léonie de Jonge, die extreemrechts in de Benelux bestudeert. ‘Het cordon médiatique is specifiek op Wallonië gericht’, zegt ze. ‘Het is dan ook geen toeval dat Bouchez de taalgrens is overgestoken om het taboe te doorbreken. Want het is wel degelijk een taboe. Het cordon médiatique betekent niet dat extreemrechts wordt doodgezwegen. Franstalige media besteden aandacht aan extreemrechts, maar ze mogen het geen rechtstreeks platform bieden. Dat wordt rigoureus na-geleefd.’

Volgens De Jonge is het dubbele cordon – het geldt voor de politiek én voor de media – uniek in Europa. ‘Vooral omdat het effectief werkt om extreemrechts in de kiem te smoren’, zegt ze. ‘Dat is kras, want de sociaaleconomische realiteit maakt Wallonië erg vruchtbaar voor extreemrechtse ideeën. Media spelen een cruciale rol als poortwachters die erop toezien dat die ideeën niet gelegitimeerd worden. Daarin onderscheiden ze zich van sociale media, die wel een megafoon maar geen legitimiteit kunnen bieden. Het cordon politique en het cordon médiatique fungeren dus als een tandem, maar werken louter preventief. In Vlaanderen zou zo’n cordon geen zin hebben.’

Volgens De Jong speelt Bouchez met vuur door gaten te boren in de dam tegen extreemrechts. Intussen is het debat verschoven naar de actualisering van het twintig jaar oude Charte de la Démocratie. De PS, Ecolo en Les Engagés roepen op om de tekst te versterken. De MR dringt dan weer aan op een uitbreiding: behalve extreemrechts moeten ook andere bedreigingen voor de democratie zoals islamisme en extreemlinks achter een cordon. MR-staatssecretaris voor Digitalisering Mathieu Michel gaf op RTL te verstaan dat ook PVDA-PTB onder die noemer valt. ‘Ik zie in het programma van de PTB geen enkel element om dat te onderbouwen’, zegt De Jonge. ‘Het charter uit 2002 weert overtuigingen die een gevaar voor onze vrijheid vormen. Die zijn er volop in Europa, maar niet aan de linkerzijde.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content