Plasticvervuiling is een ernstig en groeiend gevaar voor de gezondheid van mens en planeet, waarschuwen experten in het medische tijdschrift The Lancet. Ministers en diplomaten van over de hele wereld komen deze week samen in Genève om te praten over een wereldwijd plasticverdrag.
Naar schatting 8 miljard ton plastic afval slingert nu rond op de planeet. Dat plastic valt uiteen in micro- en nanoplasticdeeltjes en chemicaliën die worden aangetroffen in de meest afgelegen gebieden van de planeet en tot diep in het menselijk lichaam.
Het artikel spreekt van ‘een ernstig, groeiend en onderschat gevaar’ voor de gezondheid van mens en planeet. Plastic is overigens niet alleen in de afvalfase een gevaar voor de gezondheid, stelt de studie in The Lancet, maar ook bij de productie en gebruik. Bovendien wordt 98 procent gemaakt van fossiele brandstoffen, met een uitstoot van 2 miljard ton CO2-equivalent per jaar – vergelijkbaar met de uitstoot van een land als Rusland.
Volksgezondheid
Het gevolg is een plasticcrisis die de menselijke gezondheid in elke fase van het leven schaadt, van baby’s en kinderen tot ouderen. En dat heeft ook zware economische gevolgen. De gezondheidsschade loopt op tot minstens 1500 miljard dollar per jaar.
Om daar iets aan te doen, moet de productie aangepakt worden, zeggen de auteurs. Sinds de jaren 1950 is die gegroeid met een factor tweehonderd – en er wordt nog eens een verdrievoudiging verwacht, tot meer dan een miljard ton per jaar tegen 2060. Momenteel wordt amper 10 procent van al dat plastic gerecycleerd.
Internationale gesprekken
Vandaag (dinsdag) starten in Genève gesprekken rond een wereldwijd plasticverdrag tegen plasticvervuiling. Volgens de experten is dat een cruciaal moment om de vervuiling aan te pakken.
‘We weten veel over de reikwijdte en ernst van de gezondheids- en milieueffecten van plasticvervuiling gedurende de volledige levenscyclus van plastic’, zegt hoogleraar en kinderarts Philip Landrigan. ‘Die effecten treffen kwetsbare bevolkingsgroepen het zwaarst, met name baby’s en kinderen. Ze brengen enorme economische kosten voor de samenleving met zich mee. Het is onze plicht om hierop te reageren. Aan allen die in Genève bijeenkomen: grijp de uitdaging en de kans aan om een gemeenschappelijke basis te vinden die zinvolle en effectieve internationale samenwerking mogelijk maakt in de strijd tegen deze wereldwijde crisis.’
Het is al de zesde ronde van internationale gesprekken, maar er heerst een diepe kloof tussen zo’n honderd landen die sterke ingrepen willen, en oliestaten als Saudi-Arabië die zich verzetten. De landen hameren samen met de plasticindustrie op recyclage als oplossing voor het probleem, eerder dan een lagere productie. Maar volgens de studie is inmiddels duidelijk gebleken dat recyclage het probleem niet kan oplossen.
The Lancet zelf kondigt ook nog een wereldwijd, onafhankelijk monitoringssysteem voor plastic aan dat gericht is op gezondheid: The Lancet Countdown on Health and Plastics. Het is gebaseerd op een gelijkaardig systeem dat al bestaat voor de klimaatverandering.