Eerder deze week benoemde António Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Simon Stiell tot nieuwe hoofdonderhandelaar van het VN-klimaatbureau. De uit Grenada afkomstige Stiell weet in ieder geval waarover hij spreekt: zijn eigen land ligt in de frontlinie van de klimaatverandering.
Daarmee wordt Stiell de derde Latijns-Amerikaan op rij die de functie vervult. Stiell’s voorgangers zijn de de voormalige Mexicaanse buitenlandminister Patricia Espinosa, en de Costa Ricaanse diplomate Christiana Figueres.
Dat mag misschien verbazen, maar waarnemers interpreteren Guterres’ keuze voor Stiell vooral dat het de VN-baas menens is met het klimaat. Stiell werkte achtereenvolgens in de private sector bij onder meer Nokia en verschillende start-ups in Silicon Valley, waarop hij de overstap naar de politiek maakte. Vanaf 2013 onderhield Stiell verschillende portfolio’s, onder meer die van Climate Resistance en Environment (Weerstand tegen klimaatverandering en Milieu).
Dat laatste is allerminst een waardeloze portefeuille in Stiells eigen land, de Caraïbische eilandstaat Grenada. Het land voert een jaarlijks gevecht met alsmaar intenser wordende cyclonen, en kampt bovendien met de gevolgen van een stijgende zeespiegel.
‘We zullen ons niet langer kunnen aanpassen in een wereld die meer dan anderhalve graad opwarmt’, twitterde Stiell in februari naar aanleiding van het nieuwe IPCC-rapport, opgesteld door ’s wereld meest gerenommeerde klimaatwetenschappers. Stiell noemde het rapport ‘angstaanjagend’.
Herstelbetalingen
Maar vooral trekt Stiell resoluut de kaart van de minder ontwikkelde landen – die minder hebben bijgedragen aan de vervuiling, maar er dikwijls wel als eerste de rekening voor betalen. Zo belichaamt Stiell het eisenpakket van kleinere eilandstaten dat druk zet op rijkere landen om ambitieuzere punten op de klimaatagenda te zetten. Zo zou de opwarming beperkt moeten worden tot anderhalve graad, en niet de twee graden boven het pre-industriële niveau.
De benoeming van Stiell zet daarnaast te denken dat rijkere landen het in de toekomst bovendien moeilijker zullen krijgen om het idee van de klimaat-herstelbetalingen te blokkeren. Verschillende eilandstaten, waaronder Grenada, hebben in het verleden aangedrongen op de oprichting van een fonds onder VN-vleugels voor dergelijke betalingen. Dat fonds zou dan aangesproken worden om landen te compenseren die specifieke schade ondervinden van de global warming. Het gaat om schade waaraan het bijna onmogelijk aanpassen is, bijvoorbeeld die van de effecten van orkanen.
Dwarsligger
Hoewel er in het verleden al sommen werden afgesproken voor andere categorieën van klimaatschade – ‘aanpassen’ (‘adaptation’) en ‘milderen’ (‘mitigation’), kwam het nooit tot een akkoord over betalingen in die derde categorie van ‘verlies en schade’ (‘losses and damage’). Dat had in grote mate te maken met rijke, al ontwikkelde dwarsliggers zoals de Verenigde Staten.
Officieel willen de Verenigde Staten best onderhandelen over zo’n fonds dat ‘verlies en schade’ moet coveren. Maar de Financial Times haalde in februari van dit jaar de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry aan, die stelde dat een te grote focus op het fonds andere klimaatacties zou kunnen ‘belemmeren’. Het leverde Kerry de toorn op van ontwikkelende landen, die vreesden dat Kerry simpelweg niet over de brug wilt komen met geld.
Klimaattop in Sharm-el-Sheikh
Stiell zal leiding geven aan 400 mensen, afkomstig van alle vijf continenten. Het klimaatbureau waarover hij de leiding krijgt, is gevestigd in Bonn en bereidt de jaarlijkse klimaattop voor. In november 2022 zal deze plaatsvinden in de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
