Een machine die meel verrijkt om een einde aan ondervoeding te maken

Ben Herremans
In partnership met Rolex


Ondervoeding uitschakelen: dat is de missie van sociaal ondernemer Felix Brooks-church. Zijn ‘dosifier’, een doseertoestel dat tegen een lage kost meel verrijkt met essentiële voedingsstoffen, bereikt meer dan 25 miljoen mensen in Oost-Afrika. Met de steun van Rolex breidt hij zijn project nu uit naar Ethiopië.

Felix Brooks-church richtte de ngo Sanku mee op met één doel voor ogen: het leven van miljoenen mensen veranderen door vitale voedingsstoffen in hun eten te mengen. Al meer dan een decennium lang installeert Sanku doseermachines in molens in Tanzania en Kenia. Tijdens het malen voegen de toestellen nauwkeurig gemeten doses essentiële microvoedingsstoffen zoals ijzer, B12 en zink toe aan de granen. Dankzij een innovatief businessmodel blijft de kost beperkt, zowel voor Sanku zelf als voor de molenaars en hun klanten, de mensen die de voedingsstoffen nodig hebben.

De doseermachines verrijken vijf miljard maaltijden per jaar

Met de bestendige steun van het Rolex Perpetual Planet Initiative breidt Sanku zich nu vlug uit over Ethiopië, met het potentieel om nog meerdere miljoenen mensen meer te bereiken, voor wie het gebrek aan goede voeding een belangrijke impact op hun gezondheid en hun ontwikkeling heeft. Tot die expansie draagt de lancering bij van een fabriek in Tanzania, die microvoedingsstoffen blendt. Nu al produceert het bedrijf voldoende premix om vijf miljard schotels per jaar te verrijken. Een ontzaglijke prestatie die Sanku verder vooruit helpt in het streven om de hele bevolking van Ethiopië van belangrijke voedingsstoffen te voorzien.

Doseermachines die geschikt zijn voor elke molen

Toen Felix Brooks-church zijn eerste doseermachines naar Tanzania bracht, waren de toestellen alleen maar geschikt voor kleinschalige dorpsmolens. Hij stelde vast dat grotere fabrikanten hun producten ofwel niet verrijkten, ofwel verrijkten met minderwaardige voedingsstoffen. “Die verbeteren de gezondheid van de mensen niet”, zegt Brooks-church. “Elke keer dat een molenaar maalt zonder kwaliteitsvolle voedingsstoffen, beroven we onszelf van de kans om een mensenleven te redden.” Intussen passen de doseermachines van Sanku voor elke molen, ongeacht de grootte ervan.

Een lokale fabriek om ondervoeding te bestrijden

Sanku bouwde ook een voedingsstoffenfabriek in Tanzania. De fabriek neemt veel ingrediënten lokaal af – waardoor de levering van voedzaam eten goedkoper is dan ooit tevoren. De kost per persoon per jaar bedraagt ongeveer 10 cent. “Elke besparing die we met de fabriek realiseren, sluizen we door naar consument, in dit geval de molenaar”, legt Felix Brooks-church uit.

De fabriek biedt ook kansen op opleiding en tewerkstelling, in de komende jaren zal dit het leven van de lokale mensen verbeteren.

Een doseermachine kan mensen empoweren

In Tanzania en Kenia halen de mensen die het meest door ondervoeding worden getroffen, hun hoofdvoedsel, maïsmeel, bij de dorpsmolen. Vaak zijn die molens niet groter dan een kamer. In Ethiopië daarentegen is tarwe het belangrijkste gewas: amper 364 grootschalige molens verstrekken voedsel voor 40 miljoen mensen.

Dat hij over die cijfers beschikt, verheugt Felix Brooks-church. In een land dat met menige uitdaging wordt geconfronteerd, inbegrepen een instabiele toegankelijkheid tot voedsel als gevolg van conflicten, vertegenwoordigt elke geplaatste doseermachine een tastbaar positief resultaat. “Je kunt mensen vanaf de eerste dag empoweren. Ze krijgen hun eigen lot onder controle en kunnen aan hun toekomst sleutelen.”

Een doseermachine in een molen plaatsen is nog altijd de favoriete bezigheid van Brooks-church. Al na enkele uren ziet hij moeders het nieuwe, verrijkte meel kopen.

Slimme doseermachines met automatische controle

Sanku bracht stelselmatig verbeteringen aan: het doseertoestel is nu nog efficiënter, aantrekkelijker en gebruiksvriendelijker. Het kan functioneren met tarwe als belangrijkste levensmiddel en de premixcomponent is beschermd tegen uv-licht dat de voedingsstoffen bederft. De machine detecteert automatisch het premixlevel en als dat te laag ligt – of als er fouten zijn – wordt zowel de molenaar als Sanku gealarmeerd via een gms-connectie. Voor Sanku is de mogelijkheid om voortdurend in te grijpen cruciaal, aangezien voedselverrijking voordien nog nooit gebeurde in Ethiopië.

High fives, tranen en een gevoel van ‘wow’

De implementatie van de doseertoestellen in Ethiopië betekent een grote stap voorwaarts in het project van Felix Brooks-church en Sanku. Een sleutelmoment in hun missie om miljoenen mensen in Oost-Afrika gezond voedsel te bezorgen.

Brooks-church legde een kolossale afstand af. Zijn traject begon in 2010, op de vuile vloer van een onooglijke ijzerwinkel in Nepal, aan de voet van het Himalaya-gebergte. Daar ontwikkelde hij het prototype van zijn doseermachine op basis van eenvoudige schetsen van ingenieurs van Stanford University. Twee jaar later kwam hij uit bij een toestel dat op een praktische en controleerbare manier voedingsstoffen in gemalen graan mengt.

“Er waren high fives en tranen, er heerste een gevoel van ‘wow’”, herinnert hij zich dat moment.” Het was zo’n monumentale verwezenlijking dat hij zijn bedrijf noemde naar het Nepalese dorp waar het allemaal begon: Sanku.

Ondervoeding stopt niet in een dorp of een land

“Telkens als ik er een installeer, denk ik aan het eerste doseertoestel dat werkte, de machine die Sanku heeft gemaakt wat het nu is”, besluit Felix Brooks-church. “Ik krijg telkens dezelfde gevoelens, bijna dezelfde tranen, word dezelfde voldoening en vreugde om het succes gewaar.”

Maar zijn blik reikt al naar de volgende mijlpaal. Met de steun van Rolex wil hij het project nog meer verspreiden en verder uitbreiden. “We willen niet dat ondervoeding stopt in een dorp, en zelfs niet in een land. We willen een einde maken aan ondervoeding. We hadden altijd al dat doel om 100 miljoen mensen te bereiken tegen 2030.”

Rolex steunt personen en organisaties die voor de problemen van de planeet oplossingen zoeken en ontwikkelen en die zo bijdragen tot het verbeteren van de wereld en bewaren van de planeet voor de volgende generaties. In deze serie zet Knack deze inspanningen in de kijker. Knack realiseerde die verhalen in volle redactionele onafhankelijkheid.

Ontdek hier het vorige artikel uit de serie: Hoop op een planeet zonder plastic

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier