In het Braziliaanse Belèm vinden momenteel de laatste onderhandelingen plaats over de slottekst van de klimaatconferentie COP30. De Europese Unie ijverde ervoor dat de verplichte uitfasering van fossiele brandstoffen in de tekst werden opgenomen, maar daarvan kwam niets in huis. ‘We moeten deze tekst steunen omdat het in ieder geval minstens in de goede richting gaat.’
Het was lang uitkijken naar de nieuwe versie van de slottekst, die uiteindelijk zaterdag kort na 11.00 uur lokale tijd (15.00 uur in België) werd gepubliceerd. Wat meteen opvalt: er is geen sprake van een transitie weg van fossiele brandstoffen, waar de Europese Unie nochtans hard op heeft ingezet. Fossiele brandstoffen worden zelfs helemaal niet bij naam genoemd, terwijl ze toch de hoofdoorzaak van de klimaatverandering zijn.
Inzake meer ambitie is er wel sprake van een ‘wereldwijde versneller voor implementatie’, al gaat het daarbij om een vrijwillig initiatief. Daarnaast moet ook de ‘Belem Missie richting 1,5 graden’ een rapport opleveren dat de ambitie en implementatie moet opschalen.
Een ander heikel onderhandelingspunt, een verdriedubbeling van de financiering voor adaptatie (aanpassing aan de verandering van de klimaatverandering) krijgt wel een vermelding in de slottekst, zij het dat het louter om een oproep gaat. Daarnaast wordt een ministeriële rondetafel gehouden die een stand van zaken moet opleveren omtrent het nieuwe financieringsdoel dat vorig jaar op COP29 werd afgeklopt. Daarin was afgesproken dat rijke landen de leiding zouden nemen om tegen 2035 300 miljard dollar te mobiliseren. Daarnaast komt er ook een werkprogramma over klimaatfinanciering.
Tot slot, haalde ook China zijn slag thuis met de vermelding van unilaterale handelsmaatregelen in de slottekst. De Europese koolstofgrenstaks is vele landen een doorn in het oog.
Eurocommissaris voor Klimaat Wopke Hoekstra spreekt over een ‘intense en soms ook moeilijke week en avond’. Maar uiteindelijk was het voor de EU belangrijker om een signaal van eenheid en multilateralisme te tonen, aldus Hoekstra. ‘We zetten een significante stap vooruit inzake financiering voor adaptatie. (…) Maar ik ga niet verbergen dat we meer wilden, meer ambitie over alles. En we denken dat dat mogelijk had moeten zijn. (…) Maar het is een stap in de goede richting’, besluit de Nederlander.
De Braziliaanse president Lula da Silva besluit over de slottekst dat de wetenschap en het multilateralisme hebben gezegevierd. ‘In dit jaar waarin voor het eerst – en misschien permanent – de limiet van anderhalve graad boven het pre-industriële niveau werd doorbroken, moest de internationale gemeenschap een keuze maken: doordoen of opgeven. We hebben de eerste optie gekozen’, verklaarde Lula tijdens de G20-top in Zuid-Afrika.