Grote kwallen zijn biologisch goed aangepast om grote vissen te vervangen als toppredatoren in de oceaan.
Er is een belangrijke verschuiving bezig in het mariene milieu. Mensen zijn druk in de weer om de bestanden van grote vissoorten naar de haaien te helpen. Overbevissing heeft dramatische effecten op de ecologie van de oceanen. Niet alleen de toppredatoren, ook de vissen die lager in de voedselketen staan worden getroffen.
Daardoor komt er ruimte vrij in de enorme massa water die een oceaan is. Die ruimte wordt steeds meer benut door soorten waar mensen – op zijn minst voorlopig – geen commerciële interesse in hebben. Kwallen nemen daarbij het voortouw. Kwallen zijn bezig de ruimte in te palmen die vrijkomt doordat wij de vissen weghalen.
Biologen hebben zich afgevraagd hoe dat kon, want vele vissen zijn actieve en snelzwemmende jagers, terwijl kwallen vooral traag en tamelijk passief zijn. Ze hangen voor hun verplaatsingen veel meer af van stromingen en andere aspecten uit hun leefomgeving dan vissen.
In het wetenschappelijke topvakblad Science is echter aangetoond dat vooral grote kwallen meer gemeen hebben met de vissen wier plaats ze innemen, dan men voor mogelijk heeft gehouden. Vele kwallen zijn, al dan niet als gevolg van kolonievorming, verhoudingsgewijs groter dan hun visequivalenten, waardoor ze een deel van hun traagheid compenseren. Ze verhogen gewoon de mogelijkheid om met prooien in contact te komen.
De opmars van kwallen zou een hinderpaal kunnen zijn in het eventuele herstel van vispopulaties als er maatregelen zouden komen om overbevissing afdoende te bestrijden. Want het is niet realistisch aan te nemen dat ze automatisch plaats zullen ruimen als de vissen kunnen terugkeren. Een ecologische klok terugdraaien, ligt niet voor de hand. (DD)
