De eerste kruistochten in de kunst.
In 1095 riep paus Urbanus II (ca 1042-1099) het Concilie van Clermont bijeen. Daar lanceerde hij een oproep tot de gelovigen om de Heilige Plaatsen in Jeruzalem uit de handen van de moslims te bevrijden. De oproep van de paus tot de eerste ?kruistocht? kreeg veel gehoor, zeker toen charismatische predikers als Pieter de Kluizenaar zich inzetten om het idee te verspreiden. Pieter trok zelf in 1096 met een massa gewoon volk naar het oosten ter ?volkskruistocht?. Hij werd gevolgd door een geregeld leger onder leiding van Godfried van Bouillon. In Klein-Azië kwamen zij samen en begonnen aan hun veroveringstocht. In 1097 werd Nicea (Iznik) veroverd, enkele maanden later gevolgd door Antiochië. Jeruzalem viel na een belegering op 15 juli 1099 in handen van de westerse legers. In het Nabije Oosten ontstond een christelijk (Frankisch) koninkrijk, dat tot 1291 zou standhouden.
Over de eerste kruistocht, de figuren van Godfried van Bouillon en Pieter de Kluizenaar en over de artistieke en religieuze wisselwerking tussen de Oriënt en het Westen gaat een tentoonstelling in Hoei. Het verhaal wil immers dat Pieter de Kluizenaar na zijn terugkeer uit het Heilig Land naar Hoei kwam om er het klooster van de reguliere kanunniken van het Heilig Kruis van Neufmoustier te stichtten. De tentoonstelling geeft inzicht in het verloop van de expeditie, de kosten, de figuren van Godfried en Pieter en de rol die zij in de negentiende eeuw kregen toebedeeld bij de constructie van de ?Belgische? geschiedenis. Ook wordt stilgestaan bij de reliekhandel die met de kruistochten een sterke impuls kreeg. Schitterende voorwerpen in ivoor, glas en edele metalen werden naar het westen gebracht, vruchten van plundering soms, maar vaak ook geschenken waarmee de oosterse vorsten de welwillendheid van de sterke Franken poogden af te kopen.
Bij de tentoonstelling hoort een Franstalig boek, dat enigszins kritisch op het niet altijd vrome verhaal ingaat. Wie de andere kant van de medaille wil kennen, kan terecht bij Amin Maalouf, die in 1983 ?Les croisades vues par les Arabes? publiceerde. In de Nederlands werd dat uitdagend ?Rovers, christenhonden, vrouwenschenners? (Rainbow Pocket).
Paul Dossche
?Le temps des croisades?, in de Eglise Saint-Mengold, Place Verte, Hoei. Tot 29/9, elke dag van 14.00 tot 19.00. Het boek ?Le temps des croisades?, Gemeentekrediet (995 fr).
Reliekglas uit de Schat van Oignies, Namen, ca. 1226 : wisselwerking tussen Oost en West.
