De tweejaarlijkse Internationale Automobil-Ausstellung (IAA) van Frankfurt pakt volgende week uit met ruim zeventig wereld- en Europese premières. Een record, ondanks de crisis. Volvo presenteert er de gloednieuwe S40, de eerste Volvo op een gemeenschappelijk Ford-platform.

De Internationale Automobil-Ausstellung (IAA) vindt plaats van 11 tot 21 september in de tentoonstellingshallen van Frankfurt, op wandelafstand van het station (Hauptbahnhof) waar alle internationale treinen halt houden.

Hoe lang een automodel meegaat, interpreteert elke autobouwer naar eigen goeddunken. De Aziatische merken voeren doorgaans snelle wissels door, soms al na vier à vijf jaar. Zij focussen op een jong en trendgevoelig koperspubliek, dat van afwisseling houdt. Ook de Franse constructeurs evolueren in die richting. De levenscyclus van een automodel hangt echter ook af van het marktsegment waarin het zich situeert. De ontwikkelings- en productiekosten van supersnelle sportwagens en exclusieve limousines loopt immers al snel in de honderden miljoenen dollar. Om hun topmodellen toch verkoopbaar te houden, schrijven de producenten de immense investering af over minimaal zeven à acht productiejaren.

Ook Volvo houdt dit tijdschema aan. De Zweedse constructeur kan rekenen op een trouwe klantenkring, die verondersteld is veel waarde te hechten aan milieu en veiligheid, en die een voorliefde heeft voor de vrij typische Volvo-look.

Volgens woordvoerster Tania Cerceni beantwoordt de nieuwe S40 aan het verwachtingspatroon dat in 1998 uit een wereldwijd markt- en klantenonderzoek naar voren is gekomen. ‘Aan de hand van de antwoorden van huidige en toekomstige klanten hebben wij een zogenaamde product description gemaakt die ook rekening hield met de meest recente technische vernieuwingen en met de nieuwste designtrends. Eind 1998 heeft de directie in Zweden het uitgetekende en becijferde voorstel op zijn technische en bedrijfseconomische haalbaarheid onderzocht én groen licht gegeven aan het Business Concept Team, dat instaat voor de coördinatie en opvolging van de diverse projectgroepen. Engineering en design hebben vanzelfsprekend de grootste inbreng, maar eigenlijk worden alle departementen bij het project betrokken.’

Fedde Talsma leidt de designergroep die vijf jaar geleden aan de slag is gegaan. ‘Wij hebben opdracht gekregen een wagen te ontwerpen die een dynamische interpretatie geeft aan de bestaande vormtaal van Volvo, onder andere door het creëren van uiterst moderne proporties op basis van het nieuwe platform. Binnenin ligt de klemtoon op innovatie en ruimtebeleving. Tijdens het eerste werkjaar hebben we ontelbare schetsen en virtuele computermodellen gemaakt, een aantal is op ware grootte uitgewerkt. Uiteindelijk hebben we, in samenspraak met de afdeling engineering, drie modellen voorgesteld aan de directie, die vier jaar voor de productiestart de uiteindelijke modelkeuze heeft gemaakt. Dat model is verder ontwikkeld en bijgeschaafd, in functie van de productiemogelijkheden.’

Uit die tijd stammen ook de eerste rijdende prototypes die werden gebruikt om de computersimulaties te verifiëren. De tests leverden een ‘bevroren ontwerp’ op dat niet meer werd gewijzigd. Er bleven op dat moment nog drie jaar te gaan, waarin tientallen prototypes in het geheim een miljoen testkilometers aflegden, op zoek naar eventuele gebreken.

NIEUWE BAZEN

In 1998 waren de Zweden nog baas in eigen huis, vandaag moet de Volvo-directie in Göteborg rekenschap afleggen aan de Ford-bazen in Detroit. Die machtswissel heeft verregaande consequenties gehad voor het project. De S40 staat niet langer op een onderstel van Volvo, maar wordt nu gebouwd op het zogenaamde C1-platform van Ford. Het heeft de honderden ingenieurs en ontwerpers vele slapeloze nachten bezorgd. Maar die mentale switch is inmiddels genomen.

De beslissing om de volledige productie van de S40 over te hevelen van het Nederlandse Born naar Gent zorgt daarentegen nog elke dag voor gespreksstof. Volgens gedelegeerd bestuurder Peter Leyman beloont de overheveling de Gentse Volvo-medewerkers voor hun jarenlange inzet en toewijding. ‘Op het moment dat de toewijzing van nieuwe productiecapaciteiten een eerste keer ter sprake kwam, heb ik stoutweg mijn vinger opgestoken. Ik heb de directie in Zweden kunnen overtuigen van de technische mogelijkheden die onze fabriek biedt. Tegenover de hoge loonlast staan de competenties die onze medewerkers hebben opgebouwd op het vlak van kwaliteit en efficiëntie. Dat binnen ons bedrijf een goed sociaal klimaat heerst, heeft zeker in ons voordeel gespeeld, evenals het feit dat wij kunnen rekenen op steun van de Vlaamse overheid.’

WERK AAN DE WINKEL

De overheveling van de productie van de S40 naar Gent blijkt inderdaad een grote opsteker. Dat erkent ook Leyman, al beseft hij beter dan wie ook dat Volvo-Gent voor een enorme uitdaging staat. ‘Wie 340 miljoen euro investeert in nieuwe productiecapaciteit, wil resultaten zien. Volgend jaar moeten wij in totaal 270.000 wagens bouwen ( daarin zit ook de S60 vervat, nvdr.). Dat kan alleen door onze infrastructuur maximaal te benutten en door de lijnsnelheid te verhogen. Meer mensen aan de band dus én overschakelen naar een drieploegensysteem. Dat lukt niet met het bestaande personeelsbestand. Volvo-Gent is daarom dringend op zoek naar 1400 nieuwe medewerkers, maar slechts één op de zeven sollicitanten voldoet aan de voorwaarden of wordt geschikt bevonden.’

‘Onderschat het werk niet: elke auto wordt opgebouwd uit ongeveer 15.000 onderdelen die op een logische manier bij mekaar horen. Wegens de vele uitrustingsniveaus is elke auto echter toch uniek. De sturing van zo’n ingewikkeld productieproces vereist bijzondere bekwaamheden, met name in de opstartfase van een nieuw model moet je aan de lopende band problemen oplossen. Er is nog werk aan de winkel.’

Gespecialiseerde bedrijven hebben van de afgelopen zomervakantie gebruik- gemaakt om de productielijnen om te bouwen en uit te breiden. Achthonderd à 1300 man hebben de klok rond gewerkt om de klus te klaren. De kleinste vertraging kan immers straks grote gevolgen hebben voor de start van de productie. Leyman: ‘Alle medewerkers, van hoog tot laag, zijn zich bewust van de uitdaging waarvoor ze staan. Wij krijgen een unieke kans om te bewijzen dat we onze job aankunnen, dat we tot de besten van de groep behoren. Ik heb het volste vertrouwen dat wij die kans grijpen.’

Volvo-Gent zal overigens een aantal activiteiten afstoten en uitbesteden aan toeleveranciers die op hun beurt 800 nieuwe arbeidsplaatsen in het vooruitzicht stellen.

Maandagavond 8 september valt in Frankfurt het doek en wordt de Volvo S40 aan de vakpers voorgesteld. De officiële presentatie volgt drie dagen later, bij de opening van de IAA. De S40 wordt zonder twijfel een van de publieks- trekkers. Voordien krijgt niemand hem te zien, zo wil de directie in Zweden. Zij houdt vriend en vijand zo lang mogelijk op veilige afstand. Aanvragen voor een interview met ingenieurs of designers die bij de ontwikkeling van de S40 zijn betrokken, worden op de lange baan geschoven. Voor de echte kennismaking met de S40 is het wachten tot in het najaar. In november en december worden pakweg duizend autojournalisten uit de hele wereld uitgenodigd om een paar honderd kilometer met de nieuwe wagen te komen rijden. Plaats van de afspraak is Zuid-Spanje, wegens het gunstige weer daar in die periode van het jaar. Geschatte kostprijs: drie miljoen euro. Een peulschil in vergelijking met de redactionele return die een geslaagde persintroductie oplevert.

Op de vraag of journalisten bij andere merken wel achter de schermen mogen kijken, luidt het antwoord: nee. Waarom niet? Tania Cerceni: ‘Ik betreur de terughoudendheid die wij in acht moeten nemen, maar ze is wel verklaarbaar én verdedigbaar. De research en bouw van een nieuw model kosten hopen geld; indiscreties kunnen de concurrentiepositie van het nieuwe model hypothekeren en financiële schade toebrengen aan het bedrijf. Niemand staat te springen om hiervoor verantwoordelijk te worden gesteld.’

NIEUWE DOELGROEPEN

De carrière van Marc Engelen (38) kent een constante: steil omhoog. In geen tijd is hij binnen de internationale Volvo-organisatie opgeklommen van controller tot president van Volvo-België. In die functie wordt hij echter ook afgerekend op het commerciële succes van zijn leiderschap, maar dat vooruitzicht schrikt hem niet af. ‘De S40 moet ons in staat stellen nieuwe doelgroepen aan te spreken. Het nieuwe model vertoont alle typische kenmerken van het Volvo-imago, maar tegelijk appelleert het interieurdesign aan waarden die veeleer atypisch zijn voor Volvo. Naast Volvo for life afficheren we voortaan ook Fun to drive. Dat is nieuw. De S40 is een volumemodel waarmee wij ons marktaandeel sterk willen verhogen en waarmee Volvo de zogenaamde upgraders over de streep wil halen. Ons objectief voor België ligt voor volgend jaar op 5000 verkochte wagens in dit segment. Dat lijkt misschien hoog gegrepen, maar ik heb het volste vertrouwen in dit product. Te meer omdat het gamma eind van dit jaar wordt uitgebreid met een breakversie V50 en omdat beide modellen over een zeer aantrekkelijk motorenpalet beschikken.’

Het slechte nieuws is dat kandidaat-kopers weliswaar nu al een bestelling kunnen plaatsen, maar dat zij moeten wachten tot begin volgend jaar vooraleer zij met de auto van hun dromen kunnen rijden. In afwachting kunnen zij troost zoeken op de speciale website die Volvo heeft aangemaakt voor zijn toekomstig S40-cliënteel. Beschikbaar onmiddellijk na de officiële voorstelling op de IAA.

Urbain Vandormael

‘Wij krijgen een unieke kans om te bewijzen dat we tot de besten van onze groep behoren.’