In Londen stelde David Cameron zijn regering voor: een coalitie van zijn Conservatieven met de Liberaal-Democraten van Nick Clegg.
De nieuwe Britse regering is er een van primeurs. Met de 44-jarige David Cameron treedt de jongste prime minister aan in bijna twee eeuwen. Hij leidt de eerste coalitieregering in 65 jaar en het is de eerste keer dat Conservatieven en Liberaal-Democraten proberen om samen te besturen.
Voor een land dat geen ervaring heeft met het vormen van coalities, waren tory’s en LibDems snel klaar. Ze werden het in vijf dagen eens over een regeer-programma dat de nadruk legt op het rechttrekken van de begroting en de introductie van politieke hervormingen. Partijleider Nick Clegg van de Liberaal-Democraten wordt vicepremier en zijn partij krijgt vijf zetels in het kabinet, maar de grote portefeuilles gaan wel zonder uitzondering naar Conser-vatieve politici.
Vooral met het fiscaal-economische deel van het programma is haast gemoeid. De twee partijen willen het begrotingstekort van officieel 11 procent van het bruto binnenlands product in de eerste plaats met besparingen te lijf gaan. Ze zijn geen van beide voorstander van een stijging van de belastingen. Politieke hervormingen belangen vooral de Liberaal-Democraten aan. Ze willen af van het Britse kiesstelsel, waarbij alleen de kandidaat met de meeste stemmen in een district wint. De Liberaal-Democraten zijn als kleinere partij voorstander van een stelsel van proportionele vertegenwoordiging. De Conservatieven staan huiverig tegenover verandering en bedongen dat een nieuw kiesstelsel wordt onderworpen aan een referendum.
Maar ze kunnen ook niet ontkennen dat de grote partijen een steeds kleiner deel van de kiezers vertegenwoordigen. In 1979 stemde nog 81 procent van de kiezers voor de Conservatieven of voor Labour. In 2010 was dat nog maar 65 procent. Toch verdelen tory’s en socialisten nog altijd 565 van de 650 zetels onder elkaar.
David Cameron en Nick Clegg zijn pragmatische politici. Maar hun coalitie blijft een gok. De Liberaal-Democraten krijgen niet de politieke hervorming waar ze om vroegen. Ook de relatie van het Verenigd Koninkrijk met de Europese Unie en nieuwe immigratiewetten zullen de coalitie onder druk zetten. Op het partijcongres dat het akkoord vorig weekend goedkeurde, spraken zwaar-gewichten zoals Charles Kennedy en John Steel zich tegen samenwerking met de Conservatieven uit. Van de socialisten heeft de regering de komende maanden weinig te vrezen. Labour wordt helemaal in beslag genomen door de strijd om de opvolging van Gordon Brown. Hoofdrol-spelers daarin zijn de broers en voormalige ministers David en Ed Miliband.
Hubert van Humbeeck
