JA

Opgetekend door Gerry Meeuwssen

Annemie Neyts

‘De wil van de Turken om in de Europese Unie te worden opgenomen is heel groot. Dat is geen onbelangrijk element. Het succes van een toetreding hangt in grote mate af van de wil om in eigen land hervormingen door te voeren. Turkije heeft op korte tijd al heel veel gerealiseerd.

Ze hebben zich duidelijk geëngageerd om door te gaan met hun lekenstaat en ze moderniseren hun instellingen in een snel tempo. Hun grondwet werd in een heel korte tijdspanne veel democratischer en ze namen strenge maatregelen om de folterpraktijken van de politie aan te pakken. Bovendien doen ze hun uiterste best om de economie te liberaliseren. Ze willen er alles aan doen om lid te worden. Met hun diplomatieke inspanningen laten ze dat soms zelfs iets te manifest blijken.

Turkije moet net als elk ander kandidaat-lid aan alle voorwaarden voldoen en de onderhandelingen tot een goed einde brengen. Afgezien daarvan is er geen enkel bezwaar om het land te weigeren. De Europese Unie is geen territoriaal concept. Hoe meer Europa een economische grootmacht wordt, des te groter wordt ook de politieke factor. Zeker in het vlak van buitenlandse politiek en veiligheid kunnen we een stap vooruit zetten. Turkije is door zijn ligging ook strategisch belangrijk.

De uitspraken van sommige politici over de christelijke wortels van Europa houden geen steek. Onze beschaving heeft haar wortels in de joods-christelijke traditie, maar daarom hoef je het gedachtegoed van de kruistochten niet boven te halen. Blijkbaar is het niet zo dat een belangrijk politicus geen domme dingen kan zeggen. Bovendien: als we Turkije nu niet opnemen, vergroot de kans dat de Turkse leiders in de verleiding komen om van hun seculier concept af te stappen.

Als liberaal is de beheersbaarheid van Europa niet mijn eerste zorg. De Unie treedt nu al vaak veel te betuttelend op. In een grotere Unie zal dat moeten veranderen. Dat de besluitvorming wat trager zal verlopen, beschouw ik niet als een probleem. Het economisch dirigisme zal erdoor verminderen. Het zijn ook niet de nieuwe landen die vaak het moeilijkst tot compromissen te bewegen zijn, maar wel de grote landen. Zij zullen door de uitbreiding aan gewicht verliezen.’

NEE

Karel Van Miert

‘Het voornaamste beletsel om het Turkse lidmaatschap te weigeren, heeft de Europese Unie zelf gecreëerd. Wij, Europeanen, zijn niet altijd correct of duidelijk geweest ten opzichte van de Turken. We hadden veel sneller moeten streven naar een goed nabuurschap, in plaats van hen uitzicht te geven op toetreding. De belangrijkste reden om Turkije nu toch nog te weigeren, ligt ook al buiten Turkije: Europa is er gewoon niet klaar voor.

De Europese Unie dreigt te verzanden. De uitdaging om op korte termijn van 15 naar 27 lidstaten te gaan, is gigantisch. Die operatie mag je niet bemoeilijken door ook de Turkse toetreding op de agenda te zetten. Institutioneel is de EU op dit ogenblik niet eens klaar voor de komende uitbreidingsgolf. Een verdere uitbreiding kan gevolgen hebben voor het hele concept van de Unie zoals we ze tot nu toe gekend hebben. We gaan dan onvermijdelijk naar een brede, losse constellatie, waarin de interne markt niet meer te reguleren is.

Ook jegens de publieke opinie moeten we duidelijkheid scheppen over de grenzen van de Unie. De steun van de burgers aan het Europese project is al niet erg groot. Voortdurend uitbreiden, verhoogt de onzekerheid.

Zelfs in de kandidaat-landen groeit het verzet, nu de inwoners daar ook kennismaken met de regels en de plichten die met een toetreding gepaard gaan. Het huidige enthousiasme in Turkije kan ook snel keren als ze daar de schaduwzijden ontdekken.

In elke kandidaat-lidstaat onderschatten de meeste politici de moeilijkheden die een toetreding veroorzaakt. Griekenland heeft het na meer dan twintig jaar lidmaatschap nog steeds moeilijk om alle Europese regels correct te volgen.

Ik ben een groot voorstander van de uitbreiding naar Centraal- en Oost-Europa toe. Op lange termijn is het de beste vredespolitiek die er bestaat. Maar in sommige landen ligt het gemiddelde inkomen drie keer lager dan het Europese gemiddelde. Dan vraag je om problemen. Een land dat te vroeg aansluit, gaat ten onder aan de geweldige concurrentiedruk in de Unie. Zoiets leidt gegarandeerd tot sociaal-economische drama’s. Het heeft daarom geen zin om over Turkije te praten, zolang de huidige uitbreiding niet verwerkt is.’

‘De Europese Unie is geen territoriaal concept.’

‘De Europese Unie dreigt te verzanden.’