Walter Pauli

Als de stemplicht wordt afgeschaft, daalt het opkomstpercentage sterker bij de nationale dan bij de gemeenteraadsverkiezingen.

De ‘afschaffing van de kiesplicht’ was voor premier Verhofstadt (VDL) in de tijd van zijn Burgermanifesten nog een strijdros dat hij ijverig bereed. Veel medestanders vond hij toen niet. Deze enquête legt opnieuw de zenuw van zijn voorstel bloot: sommige partijen zullen (veel) meer moeten inleveren dan andere.

In de eerste plaats het Vlaams Blok. Daarmee oogst een partij die het parlement vaak en graag afdoet als een zinloze praatbarak, ook wat ze zelf heeft gezaaid. Amper 50% (nationaal) tot 54% (gemeentelijk) van haar eigen kiezers heeft zonder dwang zin in een democratische oefening.

Een heel ander beeld bij Agalev, dat nauwelijks kiezers verliest. De volgehouden pleidooien voor zo direct mogelijke participatie werpen hun vruchten af, want 81% (nationaal) tot 88% (gemeentelijk) van de eigen kiezers blijft stemmen.

De scores van het Vlaams Blok en Agalev verraden een algemene trend: gemeentelijke verkiezingen spreken de mensen meer aan dan de nationale stembusgang. Voor de CVP en de SP, de twee partijen met de sterkste gemeentelijke inplanting, bedraagt het verschil tussen stad en land trouwens meer dan tien procent. Voor de SP is afschaffing van de stemplicht een ware ramp. Amper 62% van de eigen kiezers wil de samenstelling van het parlement beïnvloeden – de gemeenteraad weet wel 73% van de SP-kiezers te boeien. Bij de CVP is dat respectievelijk 69 (parlement) en 79% (gemeenteraad). Daarmee beperken ze in lokale verkiezingen de schade ten opzichte van de VLD, waar driekwart van de kiezers hoe dan ook blijft komen.

Zoals ook elders in deze enquête blijkt, tonen de vrouwen zich minder politiek bewust dan de mannen. Ook als de overheid hen niet dwingt, zal 68% (nationaal) tot 72% (gemeentelijk) van de mannen naar de stembus trekken. Ritssluiting of niet, de vrouwen doen minder enthousiast met 64% (gemeentelijk) tot 69% (nationaal) bewuste kiezers.

Ook in dit antwoord blijkt de generatie van de zogenaamde soixant-huitards (46 tot 60-jarigen) nog altijd de meest geëngageerde burgers te leveren. Een ruime meerderheid (72% nationaal, 77 % gemeentelijk) zal zijn stem blijven uitbrengen. Als er één groep zijn kat stuurt, zijn het de zestig-plussers. Amper de goede helft (58% nationaal, 61% gemeentelijk) raakt nog tot in het stembureau. De rug, de benen, soms ook het hoofd, weet u wel.

Walter Pauli

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content