Is er een putsch tegen Romano Prodi in de maak? De Duitse pers meent van wel. Prodi zou te eigengereid zijn en op te veel lange tenen trappen. Ook in Caïro ontstemde hij meer dan één regeringsleider.
Woensdagochtend, bij zijn terugkomst uit Caïro waar hij de eerste Europees-Afrikaanse top bijwoonde, had Commissievoorzitter Romano Prodi geen sterke koffie nodig om onmiddellijk klaar wakker te zijn. Eén blik op de voorpagina van de Frankfurter Allgemeine Zeitung volstond. De krant die de reputatie heeft zeer serieus te zijn, althans wanneer het niet om de grote CDU-belangen gaat, opende met een sterk indianenverhaal: in de Europese Commissie was een ‘koningsmoord’ aan de gang. De Britse commissarissen Chris Patton en Neil Kinnock werkten aan een plan om Prodi van de troon te stoten en zelf de leiding van de Commissie op zich te nemen. De Duitse krant noemde geen bronnen en publiceerde later geen rechtzetting. Wel maakte ze een dag later melding van de formele ontkenning door de Europese Commissie.
In de internationale pers maakt Prodi al geruime tijd een slechte beurt en vooral de Duitse media onderscheiden zich met uitgesproken negatieve commentaren. De Commissievoorzitter wordt gebrek aan leiderschap, eigengereid optreden en onvoldoende communicatievaardigheden verweten. Vooral de CDU-CSU heeft het moeilijk met Prodi. Ze vergeeft het hem niet dat hij geen christen-democraat in de Commissie opnam. Onder impuls van CDU-CSU laat de EVP, de grootste fractie in het parlement, zelden een kans liggen om het Prodi moeilijk te maken. Ook bij de regeringsleiders wekt Prodi groeiende irritatie. Niet iedereen was het ermee eens dat drie wijzen, onder hen Jean-Luc Dehaene, op zijn verzoek een rapport over het nieuwe Unieverdrag schreven. Ook zijn diplomatieke initiatieven veroorzaakten wrevel. Vooral zijn toenadering tot de Libische leider Kadhafi zette in enkele hoofdsteden kwaad bloed.
Met dat initiatief probeerde Prodi de slaagkansen van de Afrikaans-Europese top in Caïro te vergroten. Tot op het laatste moment was het immers onzeker of die zou plaatsvinden. Marokko deed moeilijk over de Westelijke Sahara en er was diplomatiek kunst- en vliegwerk nodig om een kortsluiting met Algerije te verhinderen. Diverse Europese hoofdsteden hadden er niet om getreurd indien de top was afgeblazen, want in tegenstelling tot de Portugese premier Antonio Guterres, de Belgische minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel en Commissievoorzitter Prodi menen ze dat Afrika geen Europese prioriteit is.
PARIJS WANTROUWT MICHEL
Dat verklaart de matige belangstelling van Duitsland en de Scandinavische landen voor de top in Caïro. Frankrijk voelt de interesse van de Unie voor Afrika dan weer aan als een bedreiging voor de eigen Afrika-politiek. Parijs maakte er de voorbije weken werk van om de Caïro-top te laten floppen en de Unie ver van Afrika te houden. De tandem Prodi-Guterres counterde evenwel en sindsdien is de Commissievoorzitter ook in het Elysée omstreden. Voor minister Michel was het coulissengevecht over Caïro bijzonder leerrijk en de kans is groot dat het gevolgen heeft vvor de Belgische Afrika-diplomatie. Om de Europese Unie bij het vredesproces in Centraal-Afrika te betrekken, komt het er nu op aan de Fransen te neutraliseren. In Caïro werd immers duidelijk dat Parijs, in casu president Jacques Chirac, in Afrika cavalier seul wil blijven spelen. De recente Afrikaanse initiatieven van Michel worden er dan ook met grote achterdocht gadegeslagen.
In Caïro was Michel overigens een van de meest geraadpleegde Europeanen. Zowel de Zuid-Afrikaanse president Thomas Mbeki als zijn Zambiaanse collega F. Chiluba maakten hun opwachting. Ook de Congolese president Laurent-Désiré Kabila greep de kans om Michel nog eens te vertellen dat hij het wel ernstig meent met de akkoorden van Lusaka en de democratisering. Daaarnaast kwamen nog een achttal Afrikaanse ministers van Buitenlandse Zaken en speciale gezanten bij Michel over de vloer. Voor de Belgische minister was die belangstelling mooi meegenomen. ‘Voor de Afrikaanse landen is België opnieuw een gesprekspartner. Omdat ze er ons niet van een dubbele agenda verdenken, verwacht men veel van onze bemiddelingspoging.’ De Afrikaanse veldtocht van Michel gaat dus verder. Wel is een koerscorrectie nodig. Om de Fransen te neutraliseren, is het meer dan ooit noodzakelijk om Portugal en zeker Groot-Brittannië bij het initiatief te betrekken. Ook al omdat het onderhand duidelijk is dat er slechts kans op slagen is als de Verenigde Staten zich verregaand engageren.
P.G.
