Walter Pauli

SP-voorzitter Patrick Janssens zal vrijdag op de nieuwjaarsreceptie van zijn partij aankondigen dat hij zich in oktober voluit engageert bij de Antwerpse gemeenteraadsverkiezing.

Het heeft meer dan één ernstig gesprek gekost, maar sinds eind vorige week heeft de Antwerpse SP-top het woord van nationaal voorzitter Patrick Janssens dat hij zich in oktober voluit zal engageren op de Antwerpse SP-lijst. Antwerpenaar Janssens was er zelf voor beducht zich in de Antwerpse slangenkuil te begeven. Hij wilde wel, gaf hij de week voor zijn voorzittersverkiezing te verstaan, maar alleen als hij invloed kon uitoefenen op de lijstvorming. Twee dagen later maakte de Antwerpse SP-koepel bekend dat burgemeester Leona Detiège de lijst zal aanvoeren. Strikt genomen was dat gewoon de bevestiging van een vroegere beslissing, maar het wekte wel de indruk dat het Antwerpse SP-apparaat de nieuwkomer manieren wilde leren.

Maar binnenskamers werd er wel ernstig gesproken. Met resultaat. Niemand die er het nut van inziet om Detiège te desavoueren (ook Janssens niet), niemand die denkt dat het zonder ingrijpende personele vernieuwing nog langer kan (ook ‘Antwerpen’ niet). Een oplossing was dus mogelijk. Detiège één, Patrick Janssens op een ‘prominente plaats’ (nummer twee, eventueel lijstduwer), plus de garantie dat het ritssluitingsprincipe (man-vrouw) toegepast wordt en dat “deze lijst zeker niet dezelfde zal zijn als die waarmee de SP in ’94 naar de kiezer trok”. Daarmee heeft de Antwerpse SP de eerste fase van een delicate vernieuwingsoperatie afgerond.

Janssens’ beslissing was onvermijdelijk, zowel voor hemzelf als voor de Antwerpse SP. Als Janssens komt, krijgt de Antwerpse SP er misschien een nationaal zwaargewicht bij dat opnieuw electorale zuurstof kan aanvoeren. De afgelopen jaren zag een hele generatie Antwerpse SP’ers zijn politieke carrière in mineur eindigen. Om allerlei redenen: proces-Stuyck (Fons Geeraerts en Jos Van Elewijck), eindeloos gekibbel (Lode Hancké en Ivonne Julliams), eigen schuld (interne corruptie nekte ‘aankomende belofte’ Eric Dubois, in ’94 nog topman bij het ziekenfonds en vertrouwensman van Guy Peeters, voorzitter van de SP-federatie). Een morsig afscheid lijkt trouwens ook Marcel Colla beschoren, in ’94 als Antwerps koepelvoorzitter nog een van de architecten van de huidige bestuurscoalitie. Maar Colla verloor met de dioxinecrisis zijn politieke krediet. Wellicht voorgoed: “Het is niet de bedoeling dat iemand hem vraagt in oktober een rol te spelen.”

CONFRONTATIE MET DE KIEZER

De SP is trouwens niet wild van deze coalitie. Niet dat ze het zo bruin bakt als Marc Van Peel (CVP), die zowat dagelijks uitvaart tegen een coalitie met daarin drie CVP-schepenen. Maar ook de SP erkent, zij het discreet, dat de stad een beter bestuur verdient. Schepenen als Hugo Schiltz en Leo Delwaide spelen cavalier seul, veel anderen onderscheiden zich nauwelijks, zoals SP’ers Gilbert Verstraelen en Paul De Looze.

In die constellatie lonkt menig SP’er naar Robert Voorhamme. Inhoudelijk weegt de ex-ABVV-topman zwaar door, electoraal niet – daarom miste hij het zo door hem begeerde ministerambt. Als Voorhamme voor Antwerpen kiest, slaat de SP drie vliegen in één klap. Eén gefrustreerd parlementslid minder (Voorhamme), één ijzersterke schepen erbij (Voorhamme), en één jong parlementslid opgevist (de 29-jarige Peter De Ridder).

Maar niet alleen Antwerpen heeft nood aan Janssens, ook omgekeerd. Janssens zal pas echt voorzitter kunnen zijn als hij zich voor de kiezer bewijst. Veel SP’ers (ook buiten Antwerpen) zijn Janssens’ maandenlange low-profilestart grondig beu. Zij willen dat hij zich eindelijk profileert als méér dan een zetbaas van Stevaert en Vande Lanotte. Dat is geen oprisping van de basis, maar een wijdverspreid aanvoelen bij de partijtop en de mandatarissen. En geen betere (maar ook geen andere) weg in deze kringen dan een goede electorale score. Patrick Janssens kan zich de luxe niet meer permitteren van een Karel Van Miert, die pas na jaren voorzitterschap een eerste confrontatie met de kiezer aanging.

En Patrick Janssens mag dringend wat meer respect beginnen op te bouwen. Meer dan een SP’er viel de voorbije weken steil achterover wanneer hun voorzitter, heel open en eerlijk, blijk gaf van een stuitend gebrek aan politieke kennis. Daarbij ging het niet om vertrouwdheid met de finesses van de Wetstraat, of interne kuiperijen in de partij – dat zou hem allemaal vergeven zijn – maar om het ABC van de politiek, grondregels die elke geïnformeerde burger hoort te kennen.

Sommige vergissingen kan ook een SP-voorzitter die voor zijn ja-woord om krediet vraagt beter geen twee keer maken. Toen ABVV-voorzitter Michel Nollet een paar weken geleden naar Patrick Janssens telefoneerde om de violen op elkaar af te stemmen in verband met het interprofessioneel akkoord, hoorde hij de bevoorrechte politieke partner oprecht twijfelen: “Met Nollet? Met welke Nollet spreek ik?”

Walter Pauli

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content