‘Jullie, christenen…’ Het kwam uit het toetsenbord van een Facebookmoslim tijdens een van de vele onlinediscussies. Daags voordien had auteur-Bijbelkenner-moslimbasher Benno Barnard aan de Universiteit Antwerpen een relletje uitgelokt met zijn lezing ‘Leve God, weg met Allah’. De opkomst van enkele hardcore vrienden van de profeet bezorgde Barnard gelijk een onveiligheidsgevoel. Het debat werd na drie minuten afgeblazen. Op zich een wat flauw incident waarin niemand echt vrijuit gaat, maar ideaal voor bij de koffie met meninkjes op de socialenetwerksite.
En toen verscheen die ‘jullie, christenen’. Jezus, wat klinkt dat Bijbels. Ik stel me er meteen een met stenen tafelen zwaaiende baardmens bij voor. Leeuwen ook, het soort dat in de arena wel een christenboutje lust. Maar als telg uit een religieus verweesd gezin voelde ik me er niet meteen door aangesproken. Mijn laatste geloofsdaad dateert van begin jaren tachtig. Op een zondagochtend kwam ik thuis na een nachtje stappen. Mijn moeder praatte aan de deur met twee Getuigen van Jehova. Middelbare moeders hebben het soms wat moeilijk met de ontluikende liederlijkheid van dochters. Met een simpele ‘hier is een zondares om te bekeren’ gaf ze het startschot voor een wilde achtervolging door het huis. De Wachttoren en Ontwaakt in de aanslag. Ik kon ontsnappen. Humor had ze wel, mijn moeder. Verder volgde ik niet-confessionele zedenleer op school, vond ik boeddha’s wel decoratief en werd ik door mijn roodharigheid weleens verdacht van wiccasympathieën.
Vanuit mijn perspectief is het helemaal niet evident om online ingelijfd te worden bij het voetvolk van Rome. Tenslotte hebben we het hier over een clubje dat de laatste tijd nogal wansmakelijk in het nieuws komt telkens als het woord kindermisbruik valt. Alsof het ‘kom eens naar mijn kamer’-fenomeen nieuw zou zijn. Iedereen kende de verhalen en de bijbehorende staaltjes hypocrisie. Wie God vreest, heeft nu eenmaal de neiging Zijn toorn te ontwijken door een en ander toe te dekken. Ik stel de universele clerus dan ook verantwoordelijk voor de hypocrisie die al eeuwenlang beloond wordt in onze samenleving. Ik wil ook niet gerekend worden bij de aanhangers van aartsbisschop André-Joseph Léonard, die twintig jaar na het invoeren van een redelijke abortuswet plots de kaart van de kindermoord trekken.
Mijn felle reactie op het simpele ‘jullie, christenen’, had wel haar nut. Plots daagde het me dat wij net zo goed alle allochtonen tot fundamentalistische moslims bombarderen. Wat wij moslims noemen, is geen homogene groep. Hoe graag de harde kern van de moskeegangers dat ook wil laten uitschijnen. Niet iedereen heeft Mekkadrang. Ik heb sommigen de Koran ook al heel filosofisch horen benaderen. Een grote groep hanteert de uiterlijke gebruiken, maar dan met dezelfde bijna folkloristische ingesteldheid waarmee wij al sinds decennia communiefeesten brouwen. Er leeft een islam light, die ruimte laat voor een mix van waarden en integratie. Alleen wordt er niet openlijk over gepraat.
Waarom brengen wij de diversiteit in beleving binnen de islam, maar ook binnen andere godsdiensten, niet in kaart? Van vurige believers en blinde volgelingen tot louter cultureel geëngageerden en totaal niet-praktiserenden. Het kan meteen ook de basis worden van een grondige hervorming van de financiering van erkende erediensten en religieuze kransjes in ons land. Een beetje onder het motto ‘de vervuiler/gebruiker betaalt’. Bent u gelovig? Zo ja, tot welke overtuiging rekent u zich? Beleeft u dit geloof individueel, in de privésfeer, of bent u actief lid van een kerkgemeenschap? Woont u een eredienst bij en met welke frequentie? En wilt u dan nu op uw belastingaangifte aanvinken van welke religieuze faciliteiten u gebruik wenst te maken en hoeveel u ervoor wilt betalen? Zo nee, dan gaat uw bijdrage naar de Liga voor Mensenrechten, dan hebben we er allemaal wat aan.
Ik denk dat we versteld zouden staan van het plaatje. In de volgende fase moeten we garanties bieden aan mensen die uit een religieuze gemeenschap willen stappen. Garanties dat we hen beschermen tegen represailles vanwege hun zogenaamde afvalligheid. We moeten zorgen dat we oor hebben naar noodkreten uit de diverse gemeenschappen, zoals onlangs rond de groeiende homohaat binnen de moslimgemeenschap. De angst om niet politiek correct te zijn, maakt ons misschien blind voor de nuance, maar ook dat ontslaat ons niet van de plicht om ware vrijheid van godsdienst en denken na te streven. Daar geloof ik vurig in.
Chris Van Camp maakt de mix van nieuwe media en cultuur. Verder schrijft ze columns, theater en zo meer.
door Chris Van Camp
Er leeft een islam light, die ruimte laat voor een mix van waarden en integratie. Alleen wordt er niet openlijk over gepraat.
