De regering-Leterme is op zoek naar 5 miljard euro voor de begroting 2009. Caroline Ven, hoofdeconome bij de premier: ‘Minder ambtenaren klinkt misschien goed, maar houdt geen band met de realiteit.’

‘Waar een wil is, is een weg’, zegt Caroline Ven over de grote uitdaging die de regering-Leterme op budgettair vlak te wachten staat. Ven is kabinetschef sociaaleconomisch beleid van premier Yves Leterme (CD&V). ‘Het is veel geld dat we moeten vinden om de begroting 2009 zoals beloofd met 0,3 procent overschot af te sluiten: 5 miljard en we spreken in euro’s, niet in franken. Het wordt ons extra moeilijk gemaakt omdat er in het verleden geen buffers werden aangelegd. De inspanningen die nu nodig zijn, zullen dus zwaarder zijn.’

5 miljard is zeer veel, zeker zonder belastingverhogingen, zoals de premier belooft.

CAROLINE VEN: Laat me niet vooruitlopen op de besprekingen die nog moeten beginnen, maar ik kan wel zeggen dat een beheersing van de uitgaven prioriteit nummer één is.

De regering zou erover denken de fiscale aftrekbaarheid van gsm’s en tankkaarten voor bedrijven te beperken?

VEN: Op dit ogenblik is daarover nog geen discussie in de regering. We wachten de ramingen af die rond 21 september beschikbaar zijn, zodat we weten wat precies de inspanning is die we moeten leveren en dan kunnen we ook zien waar moet worden ingegrepen.

Snoeien in het aantal ambtenaren is volgens velen onvermijdelijk.

VEN: Het is een uitspraak die misschien goed klinkt, maar ze houdt geen band met de realiteit. Ten eerste heeft de overheid een dienstverlening te verrichten, je kunt daar dus geen draconische maatregelen nemen en duizenden ambtenaren ontslaan. Ten tweede: door alleen de natuurlijke uitvloei niet te compenseren, ga je dat gat van 5 miljard niet dichten. Wat wel zo is: we moeten streven naar een efficiëntieverbetering, zodat er kwaliteitsvolle dienstverlening is, met zo min mogelijk inzet van middelen, niet enkel wat betreft het ambtenarenkorps maar ook de werkingskosten.

En eenmalige maatregelen blijven uitgesloten?

VEN: Er rust geen taboe op eenmalige maatregelen, er is wel een taboe op eenmalige maatregelen die we achteraf duurder moeten terugbetalen, zoals bij sale and lease back-operaties, het overnemen van pensioenfondsen enzovoorts.

Kan die 5 miljard gevonden worden zonder aan de sociale zekerheid te raken?

VEN: Dat hangt ervan af wat u bedoelt met ‘sociale zekerheid’. Er bestaat een consensus in deze regering dat we de sociale zekerheid niet willen afbouwen, integendeel, we willen ze versterken, vooral voor de zwaksten. Cruciaal in de besprekingen is trouwens het toekomstfonds voor de gezondheidszorg. In het regeerakkoord wordt uitgegaan van een groei met 4,5 procent van de budgetten die naar gezondheidszorg gaan, maar er staat ook in dat een deel daarvan moet gaan naar een fonds om toekomstige kosten in de gezondheidszorg op te vangen. Hoe meer daarin gestopt wordt, hoe meer er wordt bijgedragen tot het realiseren van de begrotingsdoelstellingen.

De regering zal zeker het activeringsbeleid opdrijven, om meer mensen aan het werk te helpen, maar deze problemen zijn anders in Vlaanderen dan in Wallonië.

VEN: Wallonië heeft problemen met jeugdwerkloosheid, Vlaanderen met krapte op de arbeidsmarkt. Er moeten dus misschien andere accenten gelegd worden.

Zullen de communautaire tegenstellingen niet naar boven komen bij de begrotingsbesprekingen en het maken van die politieke keuzes?

VEN: Misschien overdrijft u die tegenstellingen. Er zullen wel discussies zijn, dat is evident, maar in een goede regering zijn die er altijd.