In zijn derde regering zal Silvio Berlusconi terdege rekening moeten houden met de xenofobe separatisten van de Lega Nord.
Geen communisten meer in het Italiaanse parlement! Daarover verheugt Silvio Berlusconi zich welhaast nog meer dan over zijn eigen verkiezingswinst. Vijftien jaar lang heeft de schatrijke mediamagnaat zijn landgenoten gewaarschuwd voor het rode gevaar – waarbij hij het schrikbeeld opriep van maoïstische boeren die hun eigen baby’s oppeuzelen. En nu, voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog, zijn ze plots verdwenen uit het parlement: de communisten, en met hen de socialisten, de groenen en nog ander klein links grut. ‘U zult begrijpen dat mij dat persoonlijk bijzonder veel genoegen doet’, zei Silvio Berlusconi tegen uitgerekend de Russische president Vladimir Poetin, die vorige week bij hem te gast was op zijn riante Sardische landgoed.
Dankzij de overtuigende zege op 13 en 14 april zal Berlusconi’s centrumrechtse coalitie Volk van de Vrijheid een comfortabele meerderheid hebben in het nieuwe parlement, zowel in de Kamer als in de Senaat (zie grafiek). Dat zou moeten leiden tot een stabiele regering die de bewegingsvrijheid heeft om de ernstige sociaaleconomische problemen van het land krachtdadig aan te pakken. Toch vragen velen zich af hoe groot de cohesie in het derde kabinet-Berlusconi zal zijn. Even opvallend immers als de electorale afstraffing van uiterst links, is de opmars van de uiterst rechtse Lega Nord. Die heeft zijn stemmenaantal verdubbeld en zal dus nog meer aandacht eisen voor zijn belangrijkste programmapunten: strengere immigratiewetten en een grotere bestuurlijke en fiscale autonomie voor het (rijke) noorden van Italië. Zo’n doorgedreven federalisering ligt evenwel bijzonder moeilijk bij de achterban van Gianfranco Fini’s Alleanza Nazionale (die geruisloos is opgegaan in het Volk van de Vrijheid) en bij veel katholieken in het (arme) zuiden die voor Berlusconi stemmen. Daarover zullen de coalitiepartners ongetwijfeld nog stevig met elkaar in de clinch gaan.
Maar eerst dienen zich andere dossiers aan: Berlusconi wil absoluut de nationale luchtvaartmaatschappij Alitalia redden en heeft ook beloofd Napels definitief van zijn afvalprobleem te zullen verlossen. En je hoeft geen Nostradamus te zijn, zo schreef het weekblad L’espresso, om te voorspellen waar hij zich vervolgens op zal concentreren: de justitie. Er lopen nog steeds diverse processen (onder meer wegens fiscale fraude en omkoping) en onderzoeken (wegens corruptie) tegen Berlusconi, die als nieuwe premier ongetwijfeld liever niet meteen een veroordeling aan zijn broek krijgt. Dus mogen we snel weer een aantal op maat gemaakte wetten verwachten, onder meer een die het gebruik van telefoontaps – een belangrijk instrument voor het gerecht om witteboordencriminaliteit op te sporen – streng zal beperken. Duizenden vonnissen dreigen daardoor in de papiermand terecht te komen.
Het zal de grote verliezer van de parlementsverkiezingen, Walter Veltroni van de Democratische Partij, in zijn nieuwe rol als oppositieleider alvast niet aan munitie ontbreken.
Joost Albers
