CVP-voorzitter Stefaan De Clerck vraagt van allochtonen die snel Belg willen worden, een proeve van inburgering. Alweer. Een bewijs dat ze de Nederlandse taal geen geweld aandoen. Want de taal is nog altijd gans het volk, en wie tot dat volk wil behoren moet die taal dus machtig zijn.
Ondertussen woedt naar aanleiding van de Boekenweek met als thema ‘de multiculturele cultuur’ een discussie over de vraag hoe het toch komt dat Vlaanderen geen allochtone schrijvers kent. Geen Hafid Bouazza, geen Kader Abdolah. Tja, hoe zou dat toch komen?
Cultuur komt niet uit het niets. Zij is altijd geworteld in een gemeenschap, een samenleving. En in datgene wat die samenleving maakt tot wat ze is: onderwijs, economie en politiek. Zonder de Vlaamse ontvoogding had de Nederlandse literatuur wellicht ook geen Vlaamse schrijvers gekend. Had ze nog langer moeten wachten op In ’t Wonderjaer van Hendrik Conscience, boek dat begint met de woorden: ‘Het is een roman! Schrikt niet!’ Straks wachten de allochtonen in dit land langer op hun ontvoogding – je doet er op de duur zelf natuurlijk geen moeite meer voor – dan de Vlamingen ooit in België. De Vlaamse Hafids en Kaders is nooit de weg gewezen naar Jip en Janneke of Pietje Puk. Of naar de stembus. En als ze dan eindelijk toch werden uitgenodigd om dat te doen, zagen ze er het nut niet meer zo direct van in. Geef toe, als het dan toch is om op een zwarte lijst te belanden bij interimbureaus. Om zachtjes buiten de schoolpoort te worden geweerd, want ‘we moeten toch ook denken aan de kwaliteit van het onderwijs’ meneer!
Wat mogen de CVP en andere partijen dan nog verwachten, als proeve van inburgering? Dat Achmed of Tarik Vlaams Blok stemmen – zoals op 8 oktober 2000 is gebeurd -? Is dat geen voldoende blijk van integratie? Vast wel. In het land waar in 1979 in het regeerakkoord stond: ‘De politieke integratie van de inwijkelingen zal bevorderd worden door hun onder bepaalde voorwaarden stemrecht toe te kennen voor de gemeenteraadsverkiezingen.’ Dat kwam er toen niet van, omdat de zieke man van Europa andere katten te geselen had: de economische crisis en de staatshervorming. Later kwam het er nog minder van, omdat extreem-rechts toen al democraten bang begon te maken voor hun eigen schaduw.
Kader Abdolah las Jip en Janneke, smulde bitterballen en ging stemmen. De Vlaamse Achmed is een zuur mannetje geworden, zoals zovele Vlamingen. Schrik niet! Dat is de gruwelroman waar Paula D’Hondt het ooit over had. En een literaire prijs uitschrijven voor allochtonen zal dat tij nog niet te snel doen keren. We moeten van veel verder komen. Met z’n allen weer naar school. Het abc van de burgerzin leren. En Kikker en de vreemdeling van Max Velthuijs lezen. Over een rat die alle dieren van het bos eerst zo ‘anders, smerig, brutaal en lui’ vinden, maar dat verandert als die rat van verre continenten begint te vertellen.
Filip Rogiers
