Koning Gyanendra grijpt de macht in Nepal.

De in 1990 ingevoerde Nepalese constitutionele democratie – die de facto maar enkele jaren ‘functioneerde’ – is door koning Gyanendra bruut de nek omgedraaid. Het parlement was al eerder naar huis gestuurd, maar nu kondigde de vorst de noodtoestand af en stuurde ook de regering van premier Sher Bahadur Deuba weg. Gyanendra verweet haar dat ze de maoïstische opstand niet effectief genoeg aanpakte. De komende drie jaar regeert de vorst via een zelfbenoemde ‘paleisregering’.

Burgerrechten hebben door de noodtoestand helemaal geen waarde meer. Politici, studentenleiders, journalisten en ngo-medewerkers werden afgelopen weekend gearresteerd. Stakingen en demonstraties zijn tot nader order verboden en de persvrijheid is ook bij het grof vuil gezet. Telefoonlijn en internet doen het niet langer. De Himalayastaat is volledig van de buitenwereld afgesneden. Waarnemers vrezen het ergste, vooral voor de gewone bevolking. Mensenrechtenorganisaties én de Verenigde Naties signaleerden de afgelopen maanden al dat er weer meer burgers verdwenen – lees: werden geliquideerd. De gewapende strijd tussen de maoïsten en het Nepalese overheidsleger heeft de bevolking al sinds 1996 in de houdgreep. Beide gewapende partijen maken zich schuldig aan het terroriseren van burgers. De mao- isten ontvoeren kinderen om ze te heropvoeden in trainingskampen.

In een recent rapport Nepal: Killing with impunity hekelt de mensenrechtenorganisatie Amnesty International ‘de toenemend professionele wijze waarop de veiligheidstroepen hun misdaden verbergen, zoals het begraven van de doden en het onder dwang laten tekenen van valse ooggetuigenverslagen, plus een gebrek aan bereidwilligheid om schuldigen te straffen’. Volgens het verslag is het aantal ‘onwettige moorden’ sterk toegenomen sinds de vredesbesprekingen tussen regering en rebellen in augustus 2003 werden afgebroken. De moorden worden bovendien zoveel mogelijk verdoezeld. Sinds het conflict oplaaide, verloren al zeker 11.000 mensen het leven en ‘vluchtten’ duizenden Nepalezen naar buurland India.

Hoewel zo langzamerhand iedereen erkent dat geen van beide partijen het conflict met militaire middelen kan winnen, leveren India, het Verenigd Koninkrijk, de VS en soms ook België wapens en training aan het leger – waarvan ironisch genoeg ook een deel als VN-vredesmacht in Afrika werkt. Het argument van ‘de prille democratie’ waarmee de Belgische overheid de verkoop van FN-geweren rechtvaardigde, kan inmiddels plechtig begraven worden.

H.v.S.